Κροκύλειο (Παλαιοκάτουνο)

Το χωριό

Πέτρινες βρύσες, γραφικά ξωκλήσια, πλακόστρωτα μονοπάτια, τρεχούμενα νερά, πανύψηλες λεύκες και μία μεγάλη αμφιθεατρική πλατεία είναι λίγα μόνο από αυτά που μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει σε έναν ευτυχώς άγνωστο ακόμα για την τουριστική βιομηχανία προορισμό, το Κροκύλειο Φωκίδας. Χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 850μ., είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός και μοιάζει να έχει βγει από παραμύθι. Η Ιστορία εδώ βρίσκεται παντού, γεννέτηρα του μεγάλου στρατηγού Μακρυγιάννη, καθώς και του φιλικού Θανάση Λιδωρίκη – Σκαρλάτου, γραμματέα και σφραγιδοφύλακα του Αλή – Πασά. Στα μέρη αυτά παντρεύτηκε η Μαρία Πενταγιώτισσα, τον Γιώργο Αρμάο μετά την αποφυλάκισή της και έζησε τα τελευταία της χρόνια. Κι αν ψάξεις στο νεκροταφείο, θα ανακαλύψεις σε μια γωνιά τον παλιό τάφο της.

Ο Σύλλογος

Ο Σύλλογος Κροκυλιωτών "Ο Μακρυγιάννης" ιδρύθηκε το 1950, με πρώτο πρόεδρο τον δικηγόρο Αναστάσιο Τσώρη, μετέπειτα μεγάλο ευεργέτη και δωρητή του Συλλόγου. Το 1960 με δική του πρωτοβουλία και χρηματοδότηση δημιούργησε στο χωριό το μοναδικό, ως τότε, μνημείο προς τιμήν του Στρατηγού Μακρυγιάννη στην Ελλάδα. Στη δεκαετία του 1960 πρωτοστατεί στη διάνοιξη αμαξιτού δρόμου προς το οροπέδιο Παναγίας. (την σημερινή πρόσβαση στο καταφύγιο). 

Στη δεκαετία του 1970 οι δραστηριότητες του Συλλόγου απογειώνονται. Το 1975, θεσμοθετεί τα ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΕΙΑ, τις πρώτες και μεγαλύτερες εκδηλώσεις τέτοιου είδους στην ευρύτερη περιοχή. Το 1977 στις δεύτερες εκδηλώσεις των ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΕΙΩΝ τα μέλη δημιουργούν με προσωπική εργασία το εντευκτήριο ΛΙΒΑΔΙ σε χώρο πίσω από τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου. Το εντευκτήριο ανήκει στο Σύλλογο και λειτουργεί κάθε Αύγουστο ως χώρος πολλαπλών εκδηλώσεων.
Τέλος της δεκαετίας του '70, με τη μεγάλη δωρεά του Αναστασίου Τσώρη αρχίζει την ανέγερση του ξενώνα στη πλατεία του χωριού. Η οικοδομή συνεχίζεται με την οικονομική ενίσχυση των μελών και φτάνει περίπου μέχρι τη μέση της κατασκευής. Τότε ο Σύλλογος εξαντλημένος οικονομικά μεταβιβάζει το οικοδόμημα στην Κοινότητα Κροκυλείου, προκειμένου να υπαχθεί το οικοδόμημα στον τότε αναπτυξιακό νόμο 1262 και να αποπερατωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Σήμερα ανήκει στο Δήμο Βαρδουσίων. Την ίδια εποχή επίσης κτίζεται το καταφύγιο στη Παναγία. 

Στη δεκαετία του 1980 ο Σύλλογος ιδρύει Χορευτική Ομάδα Παραδοσιακών Χωρών, που γίνεται γνωστή για τις υψηλού επιπέδου παραστάσεις που δίνει. Το 1983 εκδίδει την εφημερίδα “ΤΟ ΚΡΟΚΥΛΕΙΟ”, από τις πρώτες τέτοιες προσπάθειες στην περιοχή που κυκλοφορεί ανελλιπώς από τότε. Το 1987 πρωτοστατεί στη θεσμοθέτηση του Διαρκούς Πολιτιστικού και Αναπτυξιακού Συνεδρίου Β.Δ. Δωρίδας. Ιδρυτικό μέλος από τότε συμμετέχει ενεργά στην Ομοσπονδία Συλλόγων Β.Δ. Δωρίδας. Το 1989 αγοράζει με ίδια κεφάλαια, από εισφορές και δωρεές μελών, ιδιόκτητη στέγη στην Αθήνα. 
 

 

Στη δεκαετία του 1990 ο Σύλλογος γίνεται αποδέκτης δωρεάς οικοπέδου στο Κροκύλειο από τον Κωνσταντίνο Αρμάο. Το 2005 αναβαθμίζει το εντευκτήριο ΛΙΒΑΔΙ στο Κροκύλιο. Το 2008 ανακαινίζει το καταφύγιο στην Παναγία, με τη βοήθεια του συγχρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε. προγράμματος LEADER+. Το 2012 εγκαινιάζει ένα πρώτυπο λαογραφικό μουσείο που λειτουργεί στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου. Το 2014 δημιουργεί την σύγχρονη ιστοσελίδα krokilio.gr, το 2015 εγκαθιστά ελεύθερο ασύρματο δίκτυο στο χωριό και το 2017, δημιουργεί τη τουριστική διαδρομή "μονοπάτι νερόμυλων" παράλληλα με το κεντρικό ρέμα του χωριού.
Ο Σύλλογος παράλληλα συνεχίζει την παράδοση των Μακρυγιαννείων, με την διοργάνωση σημαντικών εκδηλώσεων κάθε δεύετρη χρονιά (2013, 2015, 2017) με την υποστήριξη του Δήμου Δωρίδας.

 Σύλλογος Κροκυλιωτών "Ο Μακρυγιάννης"

Λεωφ. Αγίου Ιωάννου Καρέα 106, Τ.Κ 16233 Αθήνα

Τ: 2107654555

E-mail:krokilio.gr@gmail.com 
Σελίδα του Συλλόγου http://www.krokilio.gr/

Άλλες διευθύνσεις σχετικές με το χωριό:

Ιστοσελίδα αφιερωμένη στο χωριό http://krokilion.gr/

Το Κροκύλειο στο Facebook1 και Facebook2

 
Διαμονή: Ξενώνας «Το Κροκύλειο»

9 δωμάτια (δίκλινα - τρίκλινα)

διαθέτει εστιατόριο

τηλ.: 22660 41500

Βιβλία σχετικά με το χωριό:

• Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα 
• ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ Αθανασίου Λιδωρίκη, ΤΑΚΗΣ ΛΑΠΠΑΣ (1955)
• ΑΓΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΡΟΚΥΛΙΟ Τη γενέτειρα του Μακρυγάννη ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΦΑΝΤΗΣ (1988)
• ΤΟ ΚΡΟΚΥΛΙΟ - Μία Συνοπτική Ιστορία του Αρχείου και του σημερινού Κροκυλίου ΠΕΡΙΚΛΗ Γ. ΥΦΑΝΤΗ (1988)
• ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΟΡΕΙΝΟ ΧΩΡΟ, παιδιά και παιδική ηλικία στο Κροκύλειο Δωρίδας τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (2003) 
• Η Δασκάλα Ουρανία ΓΙΑΝΝΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ (2007) 
• Εν Κροκυλείω Δωρίδος ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΜΠΑΚΑΡΕΖΟΣ (2008)