Το μνημείο του Στρατηγού Μακρυγιάννη στην Αθήνα

Οι Atenistas αποτελούν μια ανοιχτή ομάδα Αθηναίων που με κριτήριο την αγάπη για την πόλη τους και το σεβασμό προς τον συνάνθρωπο και το περιβάλλον τους δραστηριοποιούνται οργανώνοντας μια σειρά πρωτοβουλιών με γνώμονα τη βελτίωση της Αθήνας. Δεν αποτελούν κάποια κομματική ή πολιτική οργάνωση. Το σύνθημά τους είναι δράση, θετική ενέργεια και δημιουργικότητα. Είναι άνθρωποι που βαρέθηκαν τη γκρίνια , τον ωχαδερφισμό και τη ρήψη ευθυνών στους άλλους. Είναι συνειδητοποιημένοι για το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί ζώντας στην Αθήνα και πιστεύουν ότι με τις πράξεις τους μπορούν να βελτιώσουν εικόνα της Αθήνας του σήμερα και του αύριο.

Με μία πρωτοβουλία που προκάλεσε αίσθηση αποφάσισαν στις αρχές του 2014, την φωτογράφιση, την χαρτογράφηση και της εμπεριστατωμένη περιγραφή όλων των γλυπτών που «κοσμούν» τους δημόσιους χώρους της Αθήνας. Η δουλειά αυτή δημοσιεύθηκε σε ισότοπο στον οποίο βρήκαμε την καταγραφή του ανδριάντα του μεγάλου ήρωα της Ορεινής Δωρίδας, Στρατηγού Μακρυγιάννη:

Τίτλος: Μακρυγιάννης

Θέση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Βύρωνος, Πλάκα

Έτος κατασκευής: 1989

Υλικό κατασκευής: Ορείχαλκος

Καλλιτέχνης: Γιάννης Παππάς

Φωτογράφος: Μαρία Σουρτζή

Ο στρατηγός αποδίδεται όρθιος, με τα πόδια σε διάσταση, και συγκεκριμένα το αριστερό σε προβολή. Τα χέρια χαμηλά στέκουν παράλληλα με το σώμα. Στο δεξί χέρι κρατάει το σπαθί, ενώ το αριστερό μόλις που ακουμπά στην φουστανέλα. Το στήθος προτεταμένο και το βλέμμα αυστηρό κατευθύνεται μπροστά. Ο ανδριάντας του εδράζεται σε κυβόσχημο χαμηλό βάθρο. Στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει η ακόλουθη επιγραφή: «Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ 1797-1864». Στην δεξιά πλευρά του βάθρου, υπάρχει η υπογραφή του γλύπτη: «ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ». Στην αριστερή πλευρά του βάθρου αναγράφεται: «ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ». Στην μπρούτζινη βάση του ανδριάντα, πίσω από το αριστερό πόδι του Μακρυγιάννη, υπάρχει η έξης εγχάρακτη επιγραφή: «Χύτευση Θόδωρος κ΄ Ηλίας Παπαδόπουλος». Η πρωτοβουλία για την ανέγερση του ανδριάντα ανήκει στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Αρχικά υπήρχε η σκέψη να παραγγελθεί μια προτομή του ήρωα και να τοποθετηθεί στη γειτονιά του, κάτω από την Ακρόπολη. Έπειτα, αποφασίστηκε η ανέγερση του ανδριάντα, που ανατέθηκε στον ακαδημαϊκό γλύπτη Γιάννη Παππά. Ολοκληρώθηκε το 1989 και τοποθετήθηκε το 1996. Τα επίσημα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 26 Μαρτίου 1996, από τον πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας, Θ. Καρατζά. Το σπαθί του στρατηγού έχει αποσπαστεί δύο φορές.

Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1913 στην Κωνσταντινούπολη. Το Σεπτέμβριο του 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1929 ολοκληρώνει τις γυμνασιακές σπουδές του στο Γ' Γυμνάσιο Αθηνών. Το 1930 εγγράφεται στην École Supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού. Από το 1930 ως το 1932 σπουδάζει στο εργαστήριο του καθηγητή Jean Boucher. Το 1937 βραβεύεται με χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1953 εκλέγεται καθηγητής των Εργαστηρίων Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1972 εκλέγεται αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, ενώ το 1980 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει βραβευθεί με τον Ταξιάρχη dell’ Ordine del Merito Nazionale της Ιταλίας. Πέθανε στην Αθήνα στις 18 Ιανουαρίου 2005 σε ηλικία 92 ετών.

Ο Μακρυγιάννης ή Γιάννης Τριανταφύλλου ή Τριανταφυλλοδημήτρης γεννήθηκε στην Φωκίδα το 1797. Αγωνιστής του 1821, στρατηγός και πολιτικός. Ο συγγραφέας των απαράμιλλων για το ύφος τους απομνημονευμάτων έλαβε το παρωνύμιο Μακρυγιάννης, χάρη στο ψηλό ανάστημά του. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και αφιερώθηκε ολόψυχα «στην ανάγκην της πατρίδος». Πέθανε στην Αθήνα το 1864. 

Πηγή: athenssculptures.com

Εκτός από το όμορφο αυτό μνημείο, να θυμόμαστε πως πρώτο το Κροκύλειο τίμησε τον μεγάλο στρατηγό με προτομή που τοποθέτησε από το 1961 στην είσοδο του χωριού:

Η τοποθέτηση της προτομής του Μακρυγιάννη σε βάθρο (φωτο: 1961)

Σύγχρονη φωτογραφία της προτομής (φωτο: 2014)