Οι γιορτές παλιά του Κουπακίου

 Ανακτημένη ανάρτηση από την παλιά ιστοσελίδα του Συλλόγου Κουπακιωτών

Του Αγίου Γεωργίου

Ο Άγιος Γεώργιος

Γιορτάζει η Εκκλησία του χωριού μας "Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ" στην μνήμη του στις 23 Απριλίου.
Η γιορτή αυτή ξεχώριζε από τις άλλες γιορτές. Όλοι , μικροί και μεγάλοι , έπρεπε να φορέσουν τα γιορτινά τους κουστούμια και να παρευρεθούν οπωσδήποτε στη μεγάλη αυτή γιορτή και παρακολουθήσουν με ευλάβεια τη θεία Λειτουργία. Μόνο οι ασθενείς και οι ποιμένες της μεγάλης κτηνοτροφίας δικαιολογούνται να απουσιάσουν. Κάθε εκκλησιαζόμενος με το έντονο θρησκευτικό συναίσθημα που είχε, θεωρούσε υποχρέωσή του, όπως την ημέρα αυτή, ανάψει στο μανουάλι, που ήταν παραπλεύρως στο εικονοστάσι, που ήταν τοποθετημένη η Αγία εικόνα του Αγίου Γεωργίου, μια λαμπάδα, διότι πίστευαν ότι με την πράξη του αυτή τιμούσε περισσότερο τον εορτασμό του Αγίου.
Κάθε κτηνοτρόφος θεωρούσε ιερή υποχρέωσή του να δωρίσει στην εκκλησία μας την ημέρα αυτή ένα αρνάκι ή ένα κατσικάκι για να εκποιηθεί με δημοπρασία αυτή την ημέρα, μετά την Θεία Λειτουργία, όπως επί χρόνια γίνονταν, και το τίμημα να αποτελέσει έσοδο της εκκλησίας. Θεωρούσε ότι η δωρεά αυτή θα φέρει ευτυχία στην οικογένειά του και στο ποίμνιό του.
Μετά το τέλος της Θεία Λειτουργίας εξέρχοντο της εκκλησίας και οι Γιώργηδες και οι Γεωργίες δέχονταν τις ευχές όλων. Οι γεροντότεροι κάθονταν στο μεγάλο πεζούλι που ευρίσκοντο κατά μήκος του Νοτίου τοίχου της εκκλησίας. Ακολουθούσε η πλειοδοτική δημοπρασία για την πώληση των δωρηθέντων αρνιών και κατσικιών. Ο νεωκόρος καταρχήν εκφωνούσε το όνομα του δωρητού:
΄΄ Αυτό το αρνάκι το προσφέρει στον Άγια ο ……… Να έχει την βοήθεια του Αγίου Γεωργίου. Ποιος θα προσφέρει να το πάρει;’’
Και καμάρωνε ο δωρητής. Ακολουθούσε συναγωνισμός ποιος θα προσφέρει την μεγαλύτερη τιμή. Επιτυγχάνετο καλή τιμή , αλλά ο νεωκόρος επέμενε.
"Έχει άλλος να δώσει;"  για να επιτύχει κάποια ανώτερη τιμή. Και κάποιος, που πρόσφατα, είχε επιστρέψει από την ξενιτιά κάτι έδινε παραπάνω και αποκτούσε το αρνάκι ή το κατσικάκι.
Με τον ίδιο τρόπο εξεποιείτο και το δεύτερο και το τρίτο και το τέταρτο κτλ αρνάκι ή κατσικάκι.
Επακολουθούσε μετά στο προαύλιο της εκκλησίας ο χορός τον οποίο άνοιγε υποχρεωτικά εκ παραδόσεως ο παπάς μας.
Στην συνέχεια άρχιζαν στα σπίτια που είχαν Γιώργηδες οι επισκέψεις. Κάθε οικογένεια που γιόρταζε έπρεπε αυτή την ημέρα να προσφέρει εκτός από το πατροπαράδοτο γλυκό του ταψιού (μπακλαβά) φτιαγμένο με καρύδι και λάδι, λίγο κρέας ψημένο στη σούβλα ή τον φούρνο και ένα ή δύο ποτηράκια καλό κόκκινο κρασί, από γιοματάρι βαρέλι. Και συνεχίζονταν οι επισκέψεις αυτές σε όλους τους Γιώργηδες, μέχρι αργά το βράδυ.
Κάθε οικογένεια που γιόρταζε, θεωρούσε μεγάλη τιμή να περάσουν από το σπίτι και να ευχηθούν στον εορτάζοντα όσο το δυνατόν περισσότεροι χωριανοί. Και ήταν στο χωριό μας περισσότεροι οι Γιώργηδες από τους Γιάννηδες.
Και όλα αυτά τα παλιά , τα καλά εκείνα χρόνια. Σήμερα βέβαια τίποτα δεν σώζετε από την ωραία αυτή εκδήλωση. Έσβησε ακόμα μια παράδοση, η οποία αποτελεί για μας τους παλιούς σήμερα μια ωραία αλησμόνητη ανάμνηση.

Της Αγίας Παρασκευής

Η Αγία Παρασκευή

Το μεγάλο πανηγύρι μας γινόταν της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου.Γιορτάζει το εξωκλήσι μας η «ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ», που βρίσκεται στο δρόμο προς το Ζωριάνο και Κροκύλειο. Γιορτάζει και σήμερα, αλλά όχι όπως πριν σαράντα, πενήντα, εξήντα χρόνια. Τρεις ημέρες διαρκούσε τα χρόνια εκείνα το πανηγύρι μας.
Γιορταζόταν με μεγάλη λαμπρότητα, με πολύ κέφι και με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων του χωριού μας.
Συμμετείχαν και οι κάτοικοι των γύρω χωριών, Ζοριάνου, Κροκυλείου, Αλποχωρίου. Αλλά και από τα πιο μακρινά χωριά έρχονταν οι συγγενείς μας. Ήταν μια ευκαιρία να επισκεφθούν οι συγγενείς μας από άλλα χωριά τους δικούς τους στο χωριό μας, οι φίλοι τους φίλους τους, οι αναδεξιμιοί τους νονούς τους και οι βλάμηδες τους αδελφοποιτούς τους.
Οι ξενιτεμένοι μας σε άλλα μέρη της Ελλάδας φρόντιζαν να τακτοποιούν τις δουλειές τους ή να κανονίζουν τις άδειες τους ώστε να παρευρεθούν και να χορέψουν στο πανηγύρι μας και να κάνουν και τη φιγούρα τους, να κολλήσουν στο μέτωπο του κλαριντζή και κανένα πενηντάδραχμο για να παίξει το τσάμικο πιο ζωηρά πάνω στη φιγούρα για να συγκινήσουν το κορίτσι που άρχισαν να ονειρεύονται. Σε μια-δυό ημέρες έπεφτε στη βρύση της Μότσως η βόμβα. Το προηγούμενο βράδυ ένα ή δύο συνοικέσια είχαν τελειώσει. Το πανηγύρι άρχιζε από την παραμονή που κατέφθαναν οι συγγενείς και οι φίλοι από τα μακρινά χωριά, καθώς και οι κλαριντζήδες με τις κομπανίες τους. Τακτικοί κλαριντζήδες ήταν οι Νικόλαος Ράπτης, Ιωάννης Ράπτης και ο Παναγιώτης Σαΐτης (Μελέγκας), λαουτιέρης από το Κροκύλειο, ο Κωστούλας, βιολιντζής από το Ζοριάνο ο Λόγιος κλαριντζής και ο Κυτέας λαουτιέρης από το Παλιοξάρι. Το χωριό μας δεν είχε κλαριντζήδες, βιολιτζήδες και λαουτιέρηδες. Υστερούσε στον καλλιτεχνικό αυτό τομέα.
Το πρωί της Αγίας Παρασκευής οι χωριανοί μας και οι φιλοξενούμενοί τους μετέβαιναν στο εξωκλήσι αυτό, όπου γινόταν θεία λειτουργία και εκκλησιάζονταν. Ιερουργούσαν πάντοτε ο ιερέας του χωρίου μας και ο ιερέας του Ζοριάνου. Στη θεία λειτουργία έρχονταν και πολλοί κάτοικοι των γύρω χωριών. Μετά τη θεία λειτουργία όλοι όσοι παρευρίσκονταν, επέστρεφαν στο χωριό. Φιλοξενούνταν από συγγενείς και φίλους, κουμπάρους και συμπεθέρους και όσοι άλλοι έφθαναν στο χωριό από το πρωί της ημέρας αυτής για να γλεντήσουν στο πανηγύρι μας.
Από νωρίς το απόγευμα στηνόταν ο μεγάλος χορός. Τα παλαιότερα χρόνια που το χωριό μας δεν είχε πλατεία, ο χορός στηνόταν στα αλώνια των Δημ. και Βασ. Γιαννομήτρου και Αθ. Κοίνη. Ο χορός άρχιζε από τους νέους και τις νέες, αλλά και από τους μεγαλύτερους με μεγάλο κέφι. Συναγωνισμός στο χορό που ο καθένας έδειχνε τη χορευτική του επιδεξιότητα και τέχνη με πολλές και δύσκολες φιγούρες στον τσάμικο, καλαματιανό, καραγκούνα, συρτό και άλλους χορούς μέχρι τα μεσάνυχτα και πέρα ακόμη. Και μόνο μερικοί που από δειλία ή αδιαφορία δεν είχαν εκπαιδευτεί στο χορό δεν χόρευαν και παρακολουθούσαν από μακριά το χορό. Τα παλαιότερα χρόνια το πανηγύρι συνεχιζόταν και την επόμενη ημέρα 27 Ιουλίου, γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα, μετά τη θεία λειτουργία στο προαύλιο της εκκλησίας μας.

Της Αγίας Τριάδος

Πανηγυρίζει το εξωκκλήσι της Αγίας Τριάδος που βρίσκετε στην περιοχή  Μαραβέλη . Από νωρίς το πρωί ο δρόμος που οδηγεί από το χωριό στο Μαραβέλη, παρουσίαζε μεγάλη κίνηση από τους πανηγυριώτες που μετέβαιναν στο πανηγύρι αυτό, άλλοι με τα πόδια και άλλοι καβαλάρηδες στα μουλάρια και γαϊδουράκια, οι οποίοι επάνω στο σαμάρι του ζώου είχαν στρώσει μια πολύχρωμη κουβέρτα. Έτσι η πολυχρωμία των κουβερτών έδιδε σε όλο το μήκος του δρόμου κάποιο πολύ ωραίο θέαμα, ήταν πραγματικά φαντασμαγορία.
Την οργάνωση του πανηγυριού αυτού είχαν αναλάβει αυτοί που είχαν κτήματα στη περιοχή αυτή, Κων/νος και Δημ. Π. Κοντανδρέας, Ιωάν. Και Χαράλ. Μπρούμας, Λεων. Σαϊτης, Αθαν. Καραϊσκος, Αχιλ. Ταράτσας και άλλοι.
Θεωρείται η Αγία Τριάδα προστάτιδα της περιοχής Μαραβέλη.

Του Αγίου Σπυρίδωνος

Πανηγύριζε το εξωκκλήσι ‘Αγιος Σπυρίδωνας, που βρίσκεται στην περιοχή Πόντζανης.
Το πανηγύρι αυτό δεν γινόταν στην γιορτή του Αγίου, στις 12 Δεκεμβρίου, λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά μια μέρα της ανοίξεως ή του καλοκαιριού, που όριζαν οι οργανωτές με τον ιερέα του χωριού μας.
Την οργάνωση είχαν αναλάβει στις ημέρες μας, οι Λουκάς, Κων/νος και Χαράλαμπος Τσατούχας, Βασίλειος και Νικ. Ασημ Τσατούχας, Κων/νος Τσατούχας, Ιωάν. Κ. Ζώχος, Σωκράτης Καραϊσκος, Ηλίας Παλούκης, Αριστ. Παλούκης (Μέλης) και άλλοι που είχαν τα κτήματά τους και τα ποίμνιά τους στη περιοχή αυτή και θεωρούσαν τον Άγιο προστάτη της περιοχής αυτής.
Οι οργανωτές της γιορτής αυτής, καθώς και της αγίας Τριάδας, καλούσαν και όλους τους συγγενείς τους και πολλούς χωριανούς μας για  να παρακολουθήσουν το πρωί η θεία λειτουργία, η οποία ετελείτο με μεγάλη κατάνυξη, στην οποία παρακολουθούσαν και όλοι αυτοί με τις οικογένειές τους, για να προσευχηθούν μαζί τους και στη συνέχεια να γλεντήσουν.
Και ο δρόμος προς την Πόντζανη την ημέρα αυτή από τις πολύχρωμες κουβέρτες που κάλυπταν το σαμάρι του ζώου, έδιδε σε όλο το μήκος του δρόμου το ωραίο θέαμα,όπως και του Μαραβελιού.
Μετά τη θεία λειτουργία ακολουθούσε το ψήσιμο των αρνιών, που διέθεταν δωρεάν οι πανηγυρίζοντες κτηνοτρόφοι και στην συνέχεια έστρωναν πλουσιότατο τραπέζι, με ψητά αρνιά, τις πίττες, τα τυριά και παχύτατο πρόβειο γιαούρτι και συνοδεύετο με αγνότατο κόκκινο αμπελίσιο κρασί. 
Αφού φτάνανε σε ευδιαθεσία, ύστερα από μερικά ποτηράκια κρασιού, άρχισαν όλοι μαζί τα τραγούδια του τραπεζιού. Μετά εστήνετο ο χορός, τσάμικος και καλαματιανός. Συναγωνισμός και εδώ ποιος θα δείξει το ταλέντο του στο χορό με πολλές και δύσκολες φιγούρες. Και καμάρωναν οι ασπρομάλληδες γέροντες πατέρες, μανάδες και παππούδες τα παιδιά τους και το εγγόνια τους στο χορό, θυμούνταν τα νιάτα τους, το παλαιά, τα καλά περασμένα χρόνια τους και τραγουδούσαν και αυτοί με πόνο για τα χρόνια, που τόσο γρήγορα πέρασαν, τα γνωστά σε όλους μας τραγούδια που έδειχναν πόσο νοσταλγούσαν την περασμένη νιότη τους, ΄΄Να’ταν τα νιάτα δυο φορές΄΄ ή τάχα δεν ήμουν νιός και ΄γω΄΄ , ΄΄Παλιά μου χρόνια και καιροί, γιατί δεν ξαναγυρίζετε…..΄΄ και πολλά άλλα τέτοια, που θύμιζαν παλιές ωραίες αναμνήσεις τους.
Το απόγευμα αργά τελείωνε το γλέντι και ο χορός και όλοι μαζί τραγουδώντας γύριζαν στο χωριό όλοι οι προσκεκλημένοι κουρασμένοι από το χορό  και χώριζαν στη είσοδο του χωριού για την γειτονιά του ο καθένας και με ολόθερμες ευχές ΄΄και του χρόνου΄΄ , ΄΄ αμήν να βοηθήσει ο Άγιος και η Παναγία να ξαναγιορτάσουμε εκεί αυτή την ημέρα΄΄.

Του Προφήτη Ηλία

Γιορτάζει στις 20 Ιουλίου το εξωκκλήσι αυτό που βρίσκετε στην περιοχή πέρα χωριό. Γίνετε μόνο θεία λειτουργία. Την παρακολουθούν χωριανοί μας και κυρίως εκείνοι που έχουν κτήματα στην περιοχή αυτή.

Της Αναλήψεως

Γιόρταζαν και πανηγύριζαν οι κτηνοτρόφοι μας. Έχουν κι αυτοί τη δική τους γιορτή και περίμεναν αυτή την ημέρα με ιδιαίτερη χαρά και μάλιστα τα παιδιά τους που άλλωστε όλοι τους σχεδόν ήταν πολυμελίτες με έξι-οκτώ ή και περισσότερα παιδιά.
Για τη γιορτή αυτή οι κτηνοτρόφοι του χωριού μας συγκεντρώνονταν τα παλαιότερα χρόνια, διότι σήμερα δεν υπάρχουν στο χωριό μας κτηνοτροφικές οικογένειες σε δύο τοποθεσίες. Οι της περιοχής Μαραβέλη, Κοντανδρέοι, Μπρουμαίοι και άλλοι στην Αγία Τριάδα και οι της περιο­χής Πόντζιανης  Τσατουχαίοι, Παλουκαίοι και άλλοι στην Ιτιά. Από μέρες πριν άρχιζαν οι συνεννοήσεις μεταξύ τους πώς θα οργανώσουν καλύτερα τη γιορτή και μεριμνούσαν για τα απαραίτητα μέσα για την επιτυχία της.
Καλούσαν στη μεγάλη αυτή γιορτή τους συγγενείς, τους γείτονες που έμεναν κοντά στα στανοτόπια τους και δεν είχαν δικά τους ποίμνια και τους φίλους τους.
Το είχαν σε καλό την αγία εκείνη ημέρα να είχαν όσο το δυνατόν πιο πολλούς καλεσμένους, διότι έτσι καταλάβαιναν πιο πολύ τη χαρά της γιορτής. Προηγείτο ο αγιασμός που έκανε ο ιερέας του χωρίου μας, τον οποίον καλούσαν ειδικά γι' αυτό, για να αγιάσει όλα τα ζώα του ποιμνίου τους με πολλές-πολλές ευχές.
Το μεσημέρι στρωνόταν κοινό τραπέζι και το γεύμα ήταν πλουσιότατο. Ψητά, αρνιά, γαλατόπιτες,.τυρί, κοκορέτσια, παχύ πρόβειο γιαούρτι και το απαραίτητο κοσιμάρι που θεωρείτο το πιο επίσημο φαγητό της ημέρας. Ακολουθούσε με κέφι το τραγούδι του τραπεζιού από τους μεγάλους και στη συνέχεια ο χορός από τους νέους και νέες, ο τσάμικος, ο καλαματιανός, η καραγκούνα και άλλοι.
Συναγωνισμός κι εδώ για να δείξει ο καθένας την επιδεξιότητα του στο χορό μέχρι αργά το απόγευμα οπότε σταματούσε το γλέντι και ο χορός και οι καλεσμένοι αναχωρούσαν όλοι μαζί για το χωριό με τις καλύτερες εντυπώσεις από τις περιποιήσεις που τους έκαναν και το γλέντι που ήταν πολύ κεφάτο. Οι κτηνοτρόφοι κατευθύνονταν ο καθένας για την κατοικία του.