Η χλωρίδα της περιοχής μας

Η χλωρίδα του χωριού αλλά και των βουνών που το περιβάλλουν είναι πλούσια τόσο σε γνωστά είδη της ελληνικής μας χλωρίδας όσο και σε σπάνια είδη!

Όλες οι περιοχές του χωριού μας είναι γεμάτες από καστανιές, πλατάνια, γαύρο, δρύς, αγριοκαρυδιές, αμυγδαλιές, αγριομουριές, κουτσουπιές, συκιές και αγριοσυκιές, αγριοκορομηλιές, κερασιές, δαμασκηνιές, μηλιές και αγριομηλιές, ιτιές πουρνάρια, κουμαριές και διάφορα άλλα αυτοφυή είδη.

Στις παρυφές δασικών εκτάσεων και στα ξέφωτα θα δούμε βατομουριά, φτέρη, κρινάκι αλλά και να μαζέψουμε ρίγανη και τσάι.

Ανεβαίνοντας πιο ψηλά, κυριαρχεί το έλατο σε συνδυασμό με την καστανιά  αλλά και το πλατάνι δημιουργώντας φανταστικές εικόνες όλο το χρόνο και ιδιαίτερα το Φθινόπωρο!

Τα πλούσια φυσικά τοπία σε συνδυασμό με την εναλλαγή των καιρικών συνθηκών δημιουργούν και αναπαράγουν εικόνες για φωτογραφία....

Η ρίγανη

Ανήκει στην οικογένεια των Χειλιανθών (Labiatae) και άλλες ονομασίες του είναι: Αγριορίγανη, Αρίγανη, Ορίγανο. Πολυετής αρωματική πόα, ύψους έως 70 εκ. Έχει φύλλα σχετικά μικρά (1-2 εκ.), αντίθετα, ωοειδή, ακέραια ή ελαφρά οδοντωτά. Τα άνθη διατάσσονται σε σύνθετη ταξιανθία από μικρούς στάχεις. Είναι μικρά με δίχειλη, συμπέταλη λευκή στεφάνη και σωληνοειδή κάλυκα με πέντε οδόντες. Βρίσκεται στα χαμηλά έως μέσα υψόμετρα, σε φωτεινές, ξηρές θέσεις.

Ανθίζει το Μάη, σε ξερά πετρώδη και άγρια τοπία, αλλά και σε ρεματιές ή στις παρυφές δασικών εκτάσεων.

Eχει ιδιότητες στομαχικές, τονωτικές, είναι αντισπασμωδική και εφιδρωτική, κατάλληλη κατά της ατονίας, της χλωρίωσης, του άσματος, της δυσμοινόροιας. Τα πράσινα φύλλα της χρησιμοποιούνται κατά του στραβολαιμιάσματος. Άλλες χρήσεις της είναι κατά της δυσκοιλιότητας, του πόνου των μυών, των ρευματισμών, της χρόνιας βρογχίτιδας, του κοκίτη, της φυματίωσης των πνευμόνων κ.α.

Η Ρίγανη ανήκει στα φυτά με το μεγαλύτερο περιεχόμενο βιταμίνης C. (565 mg %)

  Τσάι του βουνού

 Πολυετής πόα ύψους έως 50 εκ. Έχει φύλλα αντίθετα, χνουδωτά, λίγο οδοντωτά. Τα βράκτια είναι σχετικά μεγάλα, με χαρακτηριστικό σχήμα –απότομα μυτερά- και υπερκαλύπτουν τα άνθη. Βρίσκεται σε πετρώδεις και βραχώδεις θέσεις, σε μεγάλα υψόμετρα. Καταναλώνεται ευρύτατα στην Ελλάδα για τη κατασκευή αφεψημάτων και επειδή το μεγαλύτερο μέρος των φυτών που καταναλώνονται προέρχεται από αυτοφυείς πληθυσμούς, κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
To τσάι είναι ονομαστό για το άρωμά του και τις ευεργετικές επιδράσεις που έχει στον ανθρώπινο οργανισμό.
Σύμφωνα με δημοσιεύσεις  ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ τσάι μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη του καρκίνου, ενεργοποιώντας τη χημική ουσία καθεπσίν, είδος πρωτεϊνάσης η οποία βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα, ανακοίνωσαν Αμερικανοί ερευνητές. «Ένα από τα σημαντικότερα συστατικά του πράσινου τσαγιού παρεμποδίζει την παραγωγή της ουροκινάσης, ενός ενζύμου που συμβάλλει στην ανάπτυξη του καρκίνου», αναφέρουν στην επιστολή τους προς το επιστημονικό περιοδικό «Nature» ο Γέρζι Γιανκούν της Ιατρικής Σχολής του Οχάιο και οι συνεργάτες του.

 

 Βατομουριά

Ανήκει στην οικογένεια Rosaceae και είναι αγκαθωτός θάμνος. Οι βλαστοί είναι πολύ πυκνοί και σχηματίζουν αδιαπέραστο πλέγμα. Τα φύλλα αποτελούνται από 3-5 οδοντ ωτά φυλλάρια, είναι εναλλασσόμενα και καλύπτονται από κοντό, μαλακό τρίχωμα.
Τα άνθη αποτελούνται από πέντε ρόδινα πέταλα και έχουν πολυάριθμους στήμονες. Οι καρποί του είναι τα βατόμουρα. Βρίσκεται σε θαμνώνες, βραχώδεις πλαγιές, όχθες ποταμών ή χέρσες εκτάσεις, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι ευρασιατικό φυτό, κοινό στην Ελλάδα. Στη Μάνη τη συναντάμε σχεδόν παντού και οι καρποί της αποτελούν εύγευστο φρούτο, αλλά χρειάζεται προσοχή στη μεγάλη κατανάλωση γιατί προκαλείται κοιλόπονος.

 

Φτέρη

Φυτρώνει σε λιβάδια και δασικά διάκενα κυρίως σε μέσα υψόμετρα. Συχνά σχηματίζει πολύ μεγάλους, πυκνούς πληθυσμούς, ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη βόσκηση. Έχει κοσμοπολίτικη εξάπλωση και είναι κοινό στην Ελλάδα. 

Ανήκει στην οικογένεια Hypolepidaceae και είναι πτεριδόφυτο με σύνθετα, έμμισχα φύλλα μήκους συνήθως έως 1 μ.. τα οποία διαιρούνται 2-3 φορές σε μικρούς ωοειδείς λοβούς. Οι σωροί των σποριαγγείων παράγουν τα σπόρια και κατανέμονται στους λοβούς περιφερειακά, ενώ καλύπτονται από τις αναδιπλωμένες παρυφές τους.

 

Δρυς - Βελανιδιά

Δέντρο ψηλό με γερές ρίζες και αιωνόβιο, με διάρκεια ζωής έως 200 χρόνια. Οι καρποί της, οι δρυαβάλανοι, όταν πέσουν στο έδαφος, έχουν γεύση κάστανου και διατηρούν τη βλαστική τους ικανότητα, χρειάζονται όμως πολύ φως για να βλαστήσουν.

Η βελανιδιά χρειάζεται 70 - 80 χρόνια για ν' αρχίσει να παράγει καρπούς. Μέχρι τότε, το δέντρο θα έχει φτιάξει κορμό με 50 εκατοστά διάμετρο, αλλά ακόμα θα είναι αρκετά νεαρό. Αφού φτάσει στην ηλικία των εκατό χρόνων, θα αυξάνει μόνο την περίμετρό του κατά 2,5 εκατοστά το χρόνο, αλλά το ξύλο του -εξαιρετικά σκληρό και συμπαγές- είναι ιδιαίτερα αξιόλογο για οικοδομικό υλικό και για καυσόξυλο.
Η δρυς ήταν το ιερό δέντρο των αρχαίων Ελλήνων. Ήταν αφιερωμένο στο Δία και αποτελούσε σύμβολο δύναμης. Μέσα στους δρυμούς ζούσαν οι νύμφες , δρυάδες και αμαδρυάδες.
Τα κλαδιά του ιερού αυτού δέντρου θρόιζαν στους χρησμούς στο Μαντείο της Δωδώνης. Σε ώρες ανάγκης οι καρποί της, οι δρυαβάλανοι, χρησίμευαν ακόμη και για τροφή. Τα «κύπελλα» των βελανιδιών της, γεμάτα σε περιεκτικότητα από τανίνη, ήταν για εκατοντάδες χρόνια το απαραίτητο υλικό για την επεξεργασία των δερμάτων.
Τα φύλλα και ο φλοιός της βελανιδιάς είναι τα κύρια μέρη που χρησιμοποιούνται σαν φαρμακευτικά. Ο χυμός από τη σύνθλιψη των φύλλων μπορεί να εφαρμοστεί επάνω σε πληγές, και το διάλυμα που παράγεται από φύλλα διαποτισμένα με βραστό νερό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανακουφίσει τα ξαναμμένα μάτια, επειδή είναι ικανό ψυκτικό. Χρησιμοποιήστε την ίδια λοσιόν για οποιοδήποτε χτύπημα, γδάρσιμο, ή κάψιμο και ακόμη ως στοματικό διάλυμα για πληγωμένα ούλα. Επίσης ανακουφίζει από τις αιμορροΐδες, τη φλεβίτιδα και τον πονόλαιμο. Το αφέψημα του φλοιού χρησιμοποιείται για να μειώσει τον πυρετό, την διάρροια, τη δυσεντερία, την αμυγδαλίτιδα, τη φαρυγγίτιδα και τη λαρυγγίτιδα. για να φτιάξετε το αφέψημα χρειάζεστε 1 κουταλάκι θρυμματισμένο φλοιό για κάθε φλιτζάνι κρύο νερό. Σιγοβράστε για 5-10 λεπτά. Προτεινόμενη δοσολογία: 3 φορές από ένα ποτήρι κρασί τη μέρα.
Ο φλοιός πρέπει να συλλέγεται από τη βελανιδιά σε μικρά κομμάτια τον Απρίλιο ή τον Μάιο. Σιγουρευτείτε  ότι τα κομμάτια είναι λεία και χωρίς λεκέδες. Προσεκτικά αποκόψτε τα από λεία κλαδιά ή από κορμούς μικρότερους των 10 εκατοστών, προσέξτε να μην καταστρέψετε το δέντρο. Ο φλοιός περιέχει δεψίνη που χρησιμοποιείται ευρέως για την παρασκευή δέρματος και σπάγκου.
Ένα υποκατάστατο καφέ μπορεί να φτιαχτεί από βελανίδια. Ψιλοκόψτε τα και ψήστε τα μέχρι να πάρουν ένα ανοιχτό καφέ χρώμα. Μετά αλέστέ τα και ψήστε τα πάλι. 

 

Γαύρος (carpinus orientalis)

Είναι δέντρο που φτάνει σε ύψος μόλις τα 5-6 μέτρα. Έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. 

Το βαρύ φύλο του είναι καλό για θέρμανση. Λόγω της σκληρότητας του χρησιμοποιείται στην κατασκευή εργαλείων, αλλά όχι στις κατασκευές, επειδή επηρεάζεται από τις ατμοσφαιρικές μεταβολές. 

Το φύλλωμά του είναι τροφή των ζώων. Τα άνθη του σχηματίζουν ίουλους. 

Τα αρσενικά εμφανίζονται πολλά μαζί, ενώ τα θηλυκά εμφανίζουν χαλαρούς βότρυς.

 

 

 

Ελάτη

Είναι ευθυτενές, κομψό και αειθαλές δέντρο. Ο φλοιός της εκκρίνει ρητίνη και είναι λείος, με χρώμα λευκόφαιο. Τα φύλλα της είναι βελόνες. Είναι δέντρο με άνθη μόνοικα μονογενή. Τα ώριμα κλαδιά είναι κυλινδρικά, όρθια, με καλυπτήρια λέπια μεμβρανώδη που όταν ωριμάζουν πέφτουν.
Τα σπέρματα είναι τριγωνικά-ωοειδή με καστανό χρώμα.
Το ύψος της φτάνει τα 20-35 μ. Τα αρσενικά άνθη σχηματίζουν κυλινδρικούς κιτρινο-ιώδεις ίουλους, ενώ τα θηλυκά κιτρινοπράσινους κώνους. Οι ώριμοι κώνοι έχουν μήκος έως 15 εκατοστά, είναι κυλινδρικοί με χρώμα από ανοικτό έως σκούρο καστανό και έχουν πολύ ρητίνη.
Το φύλο είναι σκληρό και βαρύ. Χρησιμοποιείται στην οικοδομική, για στύλους, βαρέλια, κιβώτια, χαρτί.

 

 

 

 

 

Ιτιά

 Είναι δέντρο με αυξημένες απαιτήσεις σε υγρασία. Γι’ αυτό φυτρώνει κατά μήκος ποταμών, ή σε ελώδη εδάφη. Βοηθά στη συγκράτηση του εδάφους και την αποφυγή της διάβρωσης. Τα κλαδιά της λυγίζουν χωρίς να σπάσουν, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται στην καλαθοπλεκτική. Τα φύλα της, τα κλαδιά και οι οφθαλμοί της αποτελούν τροφή για πουλιά και ζώα.

Τα φύλα της είναι απλά, μεγάλα, επιμήκη, με κοντούς μίσχους. Τα αρσενικά και θηλυκά άνθη βρίσκονται σε διαφορετικά δέντρα.

 

 

Καστανιά

Είναι ωραίο φυλλοβόλο δέντρο, του οποίου τα φύλλα έχουν μήκος 10-20 εκατοστά, είναι δαντελωτά με πολλές νευρώσεις. Μεγαλώνει πολύ γρήγορα μέχρι την ηλικία των 60 ετών. Ζει 200-300 χρόνια.

Την άνοιξη ανθίζει και καρποφορεί το φθινόπωρο. Οι καρποί της περικλείονται σε ακανθωτό περίβλημα. Καλλιεργείται για τον καρπό της αλλά και για το ξύλο της που είναι ανθεκτικό και δεν σαπίζει. Έτσι, χρησιμοποιείται στην οικοδομική και την επιπλοποιία.

 

Κέδρος

 Ο κέδρος (Cedrus) είναι κωνοφόρο αειθαλές δέντρο που ανήκει στην οικογένεια των Πευκοειδών Xαρακτηρίζεται από το μεγάλο μέγεθος του κορμού του και την ογκώδη και ακανόνιστη κόμη των κλαδιών του. Τα φύλλα του είναι βελονοειδή και άκαμπτα, ενώ καθένα από αυτά διαθέτει δύο ρητινοφόρους αγωγούς. Το φύλλο ενός κέδρου παραμένει στο δέντρο από 3 ως 6 χρόνια. Οι θηλυκοί κώνοι του κέδρου έχουν πράσινο ή πορφυρό χρώμα. Κέδρους συναντάμε συχνά σε ελατοδάση, διότι οι κέδροι αρχικά παρέχουν τη σκιά που απαιτούν τα έλατα για να μεγαλώσουν κατά τα πρώτα στάδια της ζωής τους. Το ξύλο ενός κέδρου όταν καίγεται δίνει ένα άρωμα, και γι' αυτό χαρακτηρίζεται και ως αρωματικό δέντρο. Ο κέδρος δεν χρειάζεται πολύ νερό για να αναπτυχθεί, ούτε έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις από το έδαφος.

 

Πλατάνι

Είναι μακροβιώτατο δέντρο, ύψους έως 20 μ. Συναντάται αυτοφυές κατά μήκος των ποταμών, από τη χαμηλότερη έως υποαλπική περιοχή. Κοντά σε πηγές και σε πλατείες των χωριών υπάρχουν πλάτανοι με βίο πολλών αιώνων.
Τα πλατάνια είναι δέντρα ψηλά, φυλλοβόλα, με ξηρό φλοιό. Τα φύλα είναι μεγάλα, παλαμοειδή, με άφθονα διακλαδισμένα νεύρα και μικρό μίσχο. Τα άνθη είναι μόνοικα, κατά πυκνά σφαιρικά κεφάλια. Ο καρπός είναι σφαιρικός, κρεμάμενος και όταν ανοίγει ελευθερώνει λεπτά σπέρματα.

 

Πουρνάρι

Από τα χαρακτηριστικότερα και τα πιο διαδομένα φυτά της Ελλάδας ο πρίνος, είναι ένα είδος της δρυάς (“δρυς η κοκκοφόρος” και “δρυς η πρίνος”), που φυτρώνει συνήθως με θαμνώδη μορφή, σχηματίζοντας εκτεταμένα δάση, είτε μόνο από πουρνάρι, είτε με άλλα δένδρα και θάμνους. Άλλοτε ορθώνεται ασκητικό, παίρνοντας τη μορφή και τις διαστάσεις δένδρου.
Είναι το πασίγνωστο πουρνάρι, ονομάζεται όμως από το λαό και πιρνάρι, λινόπρινο, απρινιά, κατσόπρινος, κατσιπρίνος, κατσιπρινίδα, κατσιδοπούρναρο. Τα σαρκώδη φύλλα του, που διατηρούνται στη ζωή για 2-3 χρόνια, είναι πλούσια σε θρεπτικές ουσίες, γι αυτό και το πυκνό, σταθερό και διαρκές φύλλωμα του αποτελεί πολύτιμη τροφή των γιδιών. Αντιπροσωπεύει μία από τις καλύτερες γιδοβοσκές. Αλλά και οι καρποί του πουρναριού, τα μικρά και θρεπτικότατα βαλανίδια, είναι εξαίρετη τροφή των χοίρων. Είναι όμως τα “πουρναροτόπια” άριστες βοσκές και των αγριόχοιρων, εκεί δε οι κυνηγοί συνηθίζουν να στήνουν το καρτέρι τους

Ανάκτηση από την παλαιά ιστοσελίδα του Συλλόγου Κουπακιωτών