Δημοτικό Σχολείο στην Αρτοτίνα το 1843

Επιστολή του 1843 για την παραχώρηση ξυλείας με σκοπό την κατασκευή δεύτερου Δημοτικού Σχολείου στην Αρτοτίνα

H παρακάτω επιστολή την οποία μας παραχώρησε ο κ. Γεώργιος Πύργαρης αφορά την αίτηση των κατοίκων της Αρτοτίνας προς τον Όθωνα να παραχωρήσει ατέλεια δηλαδή μη πληρωμή φόρου για την ξυλεία που θα χρειαστούν οι κάτοικοι για να οικοδομήσουν Δημοτικό σχολείο στην Αρτοτίνα το 1843. Η αναφορά κάνει λόγο για δεύτερο σχολείο, μόνο που δεν διευκρινίζει εάν το πρώτο ήταν στην Αρτοτίνα (*) ή σε κάποιο άλλο χωριό του Δήμου Αρτοτίνας (**). Όπως και νάχει από την αναφορά φαίνεται η μεγάλη επιθυμία των κατοίκων να οικοδομήσουν δημοτικό σχολείο, αφού αναλαμβάνουν οι ίδιοι όλα τα έξοδα και το μόνο που ζητούν από τον Όθωνα, είναι η μη πληρωμή τέλους-φόρου για την αναγκαία ξυλεία που θα υλοτομηθεί για να οικοδομηθεί το σχολείο. Ο Όθωνας εγκρίνει την αίτηση των κατοίκων της Αρτοτίνας.

Μεγαλειότατε!
Εις τον Δήμον Κροκυλίου της Δωρίδος υπάρχει δημοτικόν σχολείον οικοδομηθέν και διατηρούμενον υπό του Δήμου προ δύο ετών. Οι κάτοικοι του χωρίου Αρτοτίνας του αυτού δήμου και άλλων πέριξ χωρίων απεχόντων περί τας 4 ώρας από την έδραν του δήμου απεφάσισαν να οικοδομήσωσι και έτερον σχολείον εις Αρτοτίναν εξ ιδίας αυτών .... συνεισφέροντες .... προς τούτο κατά προαίρεσιν, την δε απόφασίν των ταύτην επεκύρωσε διά πράξεως ιδίας το δημοτικόν συμβούλιον. Μη επαρκούντες όμως εις όλην την δαπάνην εξωτήσωσιν και την βοήθειαν της Β. Κυβερνήσεως εις το να τοις χαριστεί δηλαδή ατέλεια εις την προμήθειαν της αναγκαίας εις την οικοδομήν ξυλικής.

Θεωρών αναγκαίαν την οικοδομήν αυτού του σχολείου και την από μέρους της Κυβερνήσεως συνδρομήν προς εμψύχωσιν των κατοίκων καθικετεύω την Α. Μεγαλειότητα ίνα εγκρίνει την αίτησιν αυτών διατάτουσα ίνα προμηθευθώσι την ξυλείαν την σημειουμένην εις την επισυνημμένην αναφοράν του Δημάρχου ελευθέραν από παντός τέλους προς το δημόσιον.

Ο Γραμματέας

Όθων κτλ

 Επί την υπαριθ. 21777 κτλ κτλ .... εγκρίνομεν να παραχωρηθή ατέλεια εις υλοτομίαν κτλ κτλ///
30 Αυγούστου 1843

Πηγή: Εφημερίδα Αρτοτίνα ΑΦ141 Ιαν-Φεβ-Μαρ 2020

Σημειώσεις από Ορεινή Δωρίδα: 
 * Σύμφωνα με την επιστολή, η απόφαση λήφθηκε με το σκεπτικό ότι η Αρτοτίνα απέχει 4 ώρες δρόμο από την έδρα του Δήμου. Μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι το πρώτο σχολείο βρισκόταν στους Πενταγιούς που ήταν η χειμερινή πρωτεύουσα του Δήμου Κροκυλείου. 
** Ο Συντάκτης μάλλον εννοεί τον Δήμο Κροκυλείου  που αναφέρεται και στην επιστολή, ο οποίος  δημιουργήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα στις 3-10-1836 με χειμερινή πρωτεύουσα τους Πενταγιούς και θερινή την Αρτοτίνα, διαίρεση που διατηρήθηκε μέχρι το 1869. Σύμφωνα με τον Οδηγό της Ελλάδος, ο οποίος εκδόθηκε στην Αθήνα το 1889, ο τότε Δήμος Βωμέας [Αρτοτίνα, Κερασιά (οικισμός που καταργήθηκε το 1920), Νούτσομβρο (σημερινό Ψηλό Χωριό), Κριάτσι, Σουρούστι (σημερινή Κερασιά) και Κωστάρτσα (σημερινό Διχώρι)] αριθούσε 4 σχολεία με 140 μαθητές άρρενες.