του Δημήτριου Μπόπη από το http://kynourianet.gr (21-03-2015)
Μερικά χρόνια πριν τον μεγάλο αγώνα, στη βορεινή πλαγιά των Βαρδουσίων, στον Κόρακα, γεννήθηκε – χωρίς ακριβή χρονολογία, όπως και οι ήρωες της μυθολογίας - ένα σπάνιο δείγμα ελληνικής ομορφιάς, ανδρείας και αρετής.
Ο Αθανάσιος Διάκος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι ο ήρωας της Επανάστασης με το υψηλό πατριωτικό φρόνημα, ο μάρτυρας της ελευθερίας που η μορφή του αγγίζει τα όρια του θρύλου. Εκείνος που έδειξε στους Έλληνες πως να πολεμούν με ανδρεία και, το βασικότερο, πως να πεθαίνουν για την πατρίδα και τα ιδανικά τους. Ένα μεγάλο παράδειγμα αυτοθυσίας που έδωσε πνοή στην ελληνική επανάσταση και ιδιαίτερο νόημα στο σύνθημα: Ελευθερία ή Θάνατος.
Ο θρύλος της Ρούμελης
Η ομορφιά του, ήταν ένας θρύλος.Το θάρρος και η παληκαριά του άλλος θρύλος. Και τέλος η ευσέβεια, η αρετή και η σεμνότητά του ένας τρίτος θρύλος που τον καθιστούν κορυφαία μορφή στο Πάνθεον των ηρώων του ’21. Τα στοιχεία στον φάκελλο των αρχείων του κράτους παρουσιάζουν πλήθος αντιθέσεων, οι δε θρύλοι είναι τόσο ωραίοι σε κάποια σημεία που να μην θέλει κανείς να τους απομακρύνει και να τους αντικαταστήσει με την ιστορική πραγματικότητα.
Οι θρύλοι που πλάστηκαν λίγα χρόνια μετά τον ηρωικό του θάνατο, επηρέασαν την βιογραφία του και όλοι σχεδόν όσοι έγραψαν για εκείνον, αναφέρουν σαν αιτία της αλλαγής της ζωής του, από Διάκο σε κλέφτη και αρματολό, τις ασελγείς επιθυμίες κάποιου Τούρκου αγά. Χρειάστηκαν εξήντα χρόνια αργότερα, με επιτόπια έρευνα του Καρκαβίτσα, για να δοθεί στον θρύλο της ομορφιάς του, η ιστορική του υπόσταση.
«Σίγουρα υπάρχει αυτή η παράδοση»γράφει ο Ανδρέας Καρκαβίτσας στον ΚΕ’τόμο της Εστίας του 1888, με τίτλο «Ιστορικές Σημειώσεις». Αναφέρεται δηλαδή στα χωριά της περιοχής πως ο Φερχάτβεης, το 1808, βλέποντας τον Διάκο στο μοναστήρι του επιτέθηκε και μετά βίας γλύτωσε από τα χέρια του, ενώ με κάποια άλλη παραλλαγή, πως φονεύθηκε από τον Διάκο. Μια άλλη διήγηση πάλι αναφέρει πως κάποιος δερβέναγας, που πήγαινε στα χωριά του δήμου Τολοφώνος για να εισπράξει το χαράτσι, άκουσε για την ονομαστή ομορφιά του Διακόνου της Μονής Προδρόμου. Ο δερβέναγας ήταν φύσει αιμοβόρος και αισχρός. Έστειλε τέσσερις Τσοχανταραίους Αλβανούς να φέρουν τον διάκονο της Μονής. Ο Διάκονος αντέδρασε ζητώντας την αιτία, αλλά στο τέλος υπάκουσε και τους ακολούθησε. Έφθασαν τη νύχτα στο χωριό Μάκρη του δήμου Τολοφώνος και έμειναν στον οίκο του προκρίτου. Από εκείνον έμαθε ο Διάκος τις διαθέσεις του δερβέναγα και κρυφά, σπάζοντας τα δεσμά του,πήδηξε από το παράθυρο και έφυγε στα βουνά. Στην έρευνά του ο Καρκαβίτσας εξακρίβωσε πως αυτή η παράδοση δεν ήταν γνωστή στην Αρτοτίνα που απείχε μόλις ένα τέταρτο της ώρας από το μοναστήρι του Προδρόμου που υπηρετούσε ο Διάκος.
Οι θρύλοι που πλάστηκαν λίγα χρόνια μετά τον ηρωικό του θάνατο, επηρέασαν την βιογραφία του και όλοι σχεδόν όσοι έγραψαν για εκείνον, αναφέρουν σαν αιτία της αλλαγής της ζωής του, από Διάκο σε κλέφτη και αρματολό, τις ασελγείς επιθυμίες κάποιου Τούρκου αγά. Χρειάστηκαν εξήντα χρόνια αργότερα, με επιτόπια έρευνα του Καρκαβίτσα, για να δοθεί στον θρύλο της ομορφιάς του, η ιστορική του υπόσταση.
«Σίγουρα υπάρχει αυτή η παράδοση»γράφει ο Ανδρέας Καρκαβίτσας στον ΚΕ’τόμο της Εστίας του 1888, με τίτλο «Ιστορικές Σημειώσεις». Αναφέρεται δηλαδή στα χωριά της περιοχής πως ο Φερχάτβεης, το 1808, βλέποντας τον Διάκο στο μοναστήρι του επιτέθηκε και μετά βίας γλύτωσε από τα χέρια του, ενώ με κάποια άλλη παραλλαγή, πως φονεύθηκε από τον Διάκο. Μια άλλη διήγηση πάλι αναφέρει πως κάποιος δερβέναγας, που πήγαινε στα χωριά του δήμου Τολοφώνος για να εισπράξει το χαράτσι, άκουσε για την ονομαστή ομορφιά του Διακόνου της Μονής Προδρόμου. Ο δερβέναγας ήταν φύσει αιμοβόρος και αισχρός. Έστειλε τέσσερις Τσοχανταραίους Αλβανούς να φέρουν τον διάκονο της Μονής. Ο Διάκονος αντέδρασε ζητώντας την αιτία, αλλά στο τέλος υπάκουσε και τους ακολούθησε. Έφθασαν τη νύχτα στο χωριό Μάκρη του δήμου Τολοφώνος και έμειναν στον οίκο του προκρίτου. Από εκείνον έμαθε ο Διάκος τις διαθέσεις του δερβέναγα και κρυφά, σπάζοντας τα δεσμά του,πήδηξε από το παράθυρο και έφυγε στα βουνά. Στην έρευνά του ο Καρκαβίτσας εξακρίβωσε πως αυτή η παράδοση δεν ήταν γνωστή στην Αρτοτίνα που απείχε μόλις ένα τέταρτο της ώρας από το μοναστήρι του Προδρόμου που υπηρετούσε ο Διάκος.
 |
| Ψηφιδωτή απεικόνιση του ήρωα Αθανασίου Διάκου στην περιοχή των Θερμοπυλών, στην εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας. (Δ.Μπόπης) |
