ΑΠΟΡΙΑ ΦΩΚΕΩΝ - ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΠΡΟΜΑΧΩΝ

Η Έξοδος του Μεσολογγίου, Θ. Βρυζάκης (1855)

Κάθε Σάββατο του Λαζάρου η Ελλάδα, μ’ ολοζώντανη την παρουσία της, Τιμάει τους Προμάχους της ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ ΤΗΣ, εκεί στην Ιερή Γη του Μεσολογγιού… Αναλογίζεται τους αιματηρούς και πολυχρόνιους Αγώνες για τη Λευτεριά της, στους προμαχώνες της Ιερής μας πόλης, αναθυμάται κι ευλογεί την ηρωική έξοδο των ηρωικών υπερασπιστών της… Απλός Λαός κι Άρχοντες, απ’ όλη την Ελληνική γη, μα και ξένοι, προσκυνητές είναι αυτή τη μέρα στα αγιασμένα χώματα  της Μεσολογγίτικης γης…

Μνήμες ιερές αναβιώνουν και γίνεται Διδαχή σεβασμού προς τους κατά καιρούς αγωνιστές και πεσόντες για τη Λευτεριά της Πατρίδας, αναθέρμανσης του χρέους για την υπεράσπιση και θυσία για τα δίκαια του Λαού της…

Ξαναδίνεται η υπόσχεση, ότι οι επίγονοί τους , τα παιδιά τους θα γίνουν πολύ καλύτερά τους…
Είναι το <Σάββατο του Λαζάρου του 1826>, η Ιερή Μέρα, που οι Ψυχές, τα Πνεύματα των Ελλήνων του 1821 και ιδιαίτερα των ηρωικά πεσόντων στον Προμαχώνα της Ελληνικής Λευτεριάς, στη Μεσολογγίτικη γη, ξαναζωντανεμένα παρακολουθούν μ’ αγαλλίαση, όσα συμβαίνουν πάνω και δίπλα στα ιερά τους μνήματα…

Ανάμεσα σ’ αυτά τα Ιερά μας προγονικά πνεύματα, είναι κι εκείνα των στο Μεσολόγγι πεσόντων δώδεκα αγωνιστών από την επαρχία της Δωρίδας, που τα ονόματά τους διέσωσε η Ιστορική Μνήμη, όπως και τριάντα ακόμη αγωνιστών από τη γειτονική επαρχία της Παρνασσίδας και συνολικά σαράντα δύο Φωκέων αγωνιστών θαμμένων στ’ αγιασμένα του Μεσολογγιού χώματα…

Γνωστό είναι και ιστορικά, γραπτά βεβαιωμένο, ότι οι επαρχίες Δωρίδας και Παρνασσίδας υπεραμύνθηκαν κι αυτές τις Επάλξεις του Μεσολογγιού με οργανωμένο στρατόπεδο ανεφοδιασμού [Μοναστηριού της Βαρνάκοβας], αποστολές εφοδίων , από το κέντρο των νησιών των Τριζονιών, με εισόδους πολεμικών σωμάτων στο αποκλεισμένο Μεσολόγγι, με συμμετοχή τους κατά την ηρωική Έξοδο.

Γεννιέται όμως η απορία, το ερώτημα :
Θυμούνται και τιμούν, όπως πρέπει, οι τοπικές, αυτοδιοικητικές αρχές της Φωκίδας-Δωρίδας και Παρνασσίδας- τους "δικούς τους" νεκρούς ήρωες της μοναδικής σε μεγαλείο και θυσίες άμυνας του Ελληνικού Προμαχώνα του Μεσολογγιού και της φοβερής Εξόδου τους αγωνιστές: Με ποιο τρόπο;
Συμμετέχουν επίσημα στο Πανελλήνιο Προσκύνημα της Εξόδου; Ανάβουν κερί στο ετήσιο μνημόσυνό τους; Καταθέτουν δαφνοστέφανα στον Τύμβο των πεσόντων, που έχει υψωθεί με τα ιερά οστά και των ιδικών τους- Φωκέων- αγωνιστών; 

Στέλνουν τμήματα της νεολαίας τους, ν’ αναβαπτιστούν στην προγονική αρετή; Υπενθυμίζουν στους συνδημότες τους, τη συμμετοχή των ηρωικών τους προγόνων στο Μεγάλο Αγώνα για τη Λευτεριά, που γινόταν στο ηρωικό Μεσολόγγι, στα χρόνια του 1821;
Δεν είναι γνωστό και βεβαιωμένο κάτι από τα εδώ αναφερόμενα…

Το χρέος όμως των Ταγών Δωρίδας και Παρνασσίδας επιβάλει όχι μόνο την ουσιαστική συμμετοχή αυτών των δύο επαρχιών στους ετήσιους εορτασμούς των αγώνων του Μεσολογγίου - περιόδων 1821-1826 - και της ηρωικής Εξόδου, κατά το Σάββατο του Λαζάρου του 1826, αλλά και της ανέγερσης κατάλληλου μνημείου, με ιστορικό Επίγραμμα, στον "Κήπο Ηρώων Μεσολογγίου"…
Όχι μόνο το δικαιούται η εκατοντάδα των Φωκέων υπερασπιστών του Μεσολογγίου, που είναι θαμμένοι στα ιερά του χώματα, αλλά το επιβάλει και το προς αυτούς Ηθικό Χρέος των σημερινών απογόνων τους…
Τα παιδιά τους επισκέπτονται ευκαιριακά τους ιερούς χώρους του Μεσολογγίου. Τι να τους λένε, άραγε, κατά τη επιστροφή, με τις διηγήσεις τους;
 

Αναγκαία η παράθεση των ονομάτων των πεσόντων στο Μεσολόγγι, αγωνιστών του 1821, από Δωρίδα και Παρνασσίδα.
Α. Οι από την επαρχία της Δωρίδας καταγόμενοι:
Αρμάγος Δημήτριος - Παλαιοκάτουνο 

Γαιτάνος{Βάκρινος}Κων/νος - Αρτοτίνα

Καμπερόπουλος Αγγελής - Πενταγιού

Κολοβός {Σαπλαούρας} Ηλίας - Καρυά

Κοτρότζος….. - Παλαιοξάρι.

Λιακόπουλος Παναγιώτης - Ξυλογαιδάρα

Λιαρογεωργόπουλος Αντώνιος - Αρτοτίνα

Μπαλής {Κούτελος} Κώστας - Αρτοτίνα

Μπομπότας Ανδρέας η Αναγνώστης - Αρτοτίνα

Ράικος Ιωάννης του Δ.- Αρτοτίνα

Σκουρόπουλος Αυγέρης - Κριάτσι (Επαλουκώθη εις Μεσολόγγι…)

Στράτος…… - Παλιοκάτουνο…

Β. Οι από την Παρνασσίδα καταγόμενοι:
Αγγελής Γεώργιος - Τοπόλια

Αναστασίου Μήτρος - Αγόριανη

Αυγερόπουλος Νικόλαος - Καστέλι.

Βαγενόπουλος Δημήτριος - Σάλωνα

Βαρνάβας Γεώργιος - Αγιαθυμιά

Γιαννάκη Αυγερινός - Χρυσό

Δρόσος….. - Σάλωνα

Ευσταθίου Δημήτριος - Τοπόλια

Θεοχάρης Λουκάς - Στρώμη

Καρνάφτης Π. - Σάλωνα

Κόκκινος….. - Σάλωνα

Κοντορρήγας η Παπακοντορρήγας Νικόλαος - Σάλωνα

Κουλαδούρος Λουκάς - Αγιώργης

Κουτζοσταθόπουλος Φώτης - Σάλωνα

Λεονάρδος Νικόλαος - Δεσφίνα

Μπαιδάνης Κώστας - Σεργούνι Σαλώνων

Μποζίκης Γεώργιος - Σάλωνα

Ντορμαίος Αθανάσιος - Χλωμό

Ντορμαίος Γιαννάκης - Χλωμό

Παναγιώτου Γεώργιος - Δεσφίνα

Περιφάνης Θεόδωρος - Σάλωνα

Περιφάνης Τριαντάφυλλος - Σάλωνα

Πλουμπάκης Κων/νος - Σερνικάκι

Πολίτης Κων/νος - Καστριώτισσα

Πολυζώης Α - Τοπόλια

Σάθας Γιάννης - Γαλαξίδι

Σκορτιάς…-Χλωμός

Τζόκας ή Τζίκας…..-Καστέλι

Χατζιχαραλάμης Νικόλαος - Γαλαξίδι..

ΓΙΑΝΝΟΣ ΖΩΡΙΑΝΟΣ

{Γιάννης Ηλιόπουλος [Κούκουρα-Δωρίδας]}