Σάββατο 3 Ιουνίου 2017

DORIC, ο φρουρός της λίμνης

ΤΟ ΔΩΡΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ, ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΝΟΥ, ΠΡΟΑΓΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Λένας Μάντζιου*

Το DORIC είναι μια εφικτή, καινοτόμος πρόταση για την ορεινή Δωρίδα; Το ερευνητικό κέντρο - μουσείο τεχνολογίας και τοπικής παράδοσης έχει τη δύναμη να προσελκύσει επισκέπτες και να υποστηρίξει τη μακρόχρονη παραμονή, την ευημερία και την προκοπή νέων επιστημόνων;


Σήμερα, που η κατάσταση της Ελλάδας αποδίδεται με όρους συνώνυμους της καταστροφής και οι άνεργοι ανέρχονται στο 1.500.000, η ιδέα της προόδου ζητά αναθεώρηση. Νέες στρατηγικές επιβίωσης αναδύονται και διαφαίνεται ήδη μια παλιννόστηση της υπαίθρου. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας σκέπτονται τη φυγή από την ασφυκτική αστική διαβίωση. Η μέχρι πρότινος μετανάστευση των νέων προς τις πόλεις, για την εύρεση υψηλότερου βιοτικού επιπέδου και τη συμμετοχή στο αστικό πρότυπο ζωής και ευημερίας, δεν αντάμειψε τις προσδοκίες τους.



Το ορεινό περιβάλλον διατηρεί ακόμα την αυθεντικότητά του, πράγμα που δεν συμβαίνει στις παράκτιες περιοχές. Οι δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές, με το ραγδαία εναλλασσόμενο τοπογραφικό ανάγλυφο, με τον ατέλειωτο διαμελισμό σε βουνά, χαράδρες, ποταμούς, λίμνες, διέσωσαν την ισορροπία φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Στη σημερινή συγκυρία, όπου το Διαδίκτυο αμβλύνει τα άλλοτε προβλήματα επικοινωνίας, οι ορεινές τοπικές κοινωνίες όλο και περισσότερο συνειδητοποιούν την αξία της προστασίας της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της περιοχής τους και είναι επιφυλακτικές στη δήθεν ανάπτυξη άνευ όρων.


 
Οικοτουρισμός

Ο οικοτουρισμός, που αναδεικνύει τον πλούτο και τη μοναδικότητα του τόπου, μπορεί να συμβάλει στη διέξοδο από τη σημερινή οικονομική-κοινωνική-πολιτισμική-ψυχολογική κρίση;

Σε τι συνίσταται όμως η ιδιαιτερότητα της ορεινής Δωρίδας σε σχέση με άλλες ορεινές περιοχές της Ελλάδας; Το φυσικό κάλλος, τα διάσπαρτα απομεινάρια αιώνων που ανασύρουν μνήμες από την αρχαιότητα ώς την Αντίσταση, τα μονοπάτια της μετανάστευσης, αναγνωρίζονται ως αξίες σε πολλούς ορεινούς όγκους. Ομως, η μοναδικότητα της Δωρίδας οφείλεται αφ' ενός μεν στο τοπωνύμιό της που έχει οικουμενική απήχηση και αφ' ετέρου δε στην πολιτική επιλογή να γίνει η περιοχή η Υδρομάνα της πρωτεύουσας.

Τι δεσμεύσεις και τι δυναμικές κληροδοτεί στον τόπο η λίμνη του Μόρνου; Είναι εφικτό άραγε να υπερβούμε το άκαμπτο νομοθετικό πλαίσιο και να προτείνουμε την αξιοποίηση της λίμνης; Πόσο αυθαίρετη είναι άραγε η νομοθεσία, όταν δεν υπήρξε ποτέ μια περιβαλλοντική μελέτη επιπτώσεων από την κατασκευή της λίμνης και του φράγματος; Ποια είναι τα αντισταθμιστικά οφέλη για τη διαφύλαξη του παρθένου και δασώδους τόπου χάριν της υδροδότησης της Αθήνας; Η ΕΥΔΑΠ οφείλει να δημιουργήσει ένα καινοτόμο μουσείο στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου, που θα παρουσιάζει στο ευρύ κοινό το εκτεταμένο και πολύπλοκο υδατικό σύστημα;

Αν και τα ερωτηματικά παραμένουν αναπάντητα, εν τούτοις δεν μπορούν να μας απαγορεύσουν να οραματιζόμαστε, να προτείνουμε τρόπους ανάπτυξης που σέβονται και αναδεικνύουν τη μοναδικότητα της ορεινής Δωρίδας.

Η πρόταση για το DORIC (DORic International Centre), το Δωρικό Διεθνές Κέντρο, που προάγει την περιβαλλοντική και τεχνολογική εκπαίδευση και συγχρόνως εμβαθύνει στην ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου, δείχνει εφικτή και εποικοδομητική. Το λιτό συγκρότημα εδράζεται στο στενό της λίμνης, αποκαθιστά τις δύο βυθισμένες γέφυρες και την επικοινωνία των οικισμών που χώρισε η λίμνη, επανασυνδέει τους Δωριείς της Διασποράς με το γενέθλιο τόπο, γίνεται ο σκοπός που φρουρεί τη λίμνη, η Πύλη για την εξερεύνηση της ορεινής Δωρίδας, ο χώρος που προάγει το διαδραστικό παιχνίδι και τη μάθηση των παιδιών.

Εξαγωγή προϊόντων

Ο πολιτισμικός τουρισμός σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική και περιβαλλοντική κουλτούρα, την αξιοποίηση του λογότυπου DORIC σε τοπικά προϊόντα με εξαγώγιμη δυναμική (αγροτικά, κτηνοτροφικά όσο και πολιτισμικά) μπορούν να συμβάλουν στην αξιοβίωτη ανάπτυξη της ορεινής Δωρίδος. Απαιτείται βέβαια αλλαγή στρατηγικής για προσέλκυση χρηματοδοτήσεων για τις υποδομές. Αντί για τη συνήθη πρακτική επαιτείας (για την ενίσχυση της πιο φτωχής ξεχασμένης περιοχής στο κέντρο της Ελλάδος), χρειάζεται να προβληθούν επιχειρήματα για την επιστροφή του χρέους στον τόπο που υδροδοτεί με πόσιμο νερό σχεδόν το μισό ελληνικό πληθυσμό και για τη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών για τους κατοίκους που φυλάσσουν αυτό το περιβάλλον.

* Επίκουρη καθηγήτρια στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.