Το ολόχρυσο δαχτυλίδι του Μιχαήλ Ζωριάνου

Ο Ζοριάνος, επίσης Ζωριάννος, ήταν «στρατιωτόπι» και γαιοκτησία του Μιχαήλ Ζωριάνου διανοούμενου του 13ου-14ου αιώνα, ποιητή, κωδικογράφου, μικρογράφου, συγγραφέα και στρατηγού του Δεσποτάτου της Ηπείρου ή Ελλάδος ή Ρωμανίας, επί Δεσπότου Θωμά Α' (1296-1318). 

Το χρυσό δαχτυλίδι-σφραγίδα του Μιχαήλ Ζωριανού, βυζαντινού στρατηγού, Διοικητή του Δεσποτάτου της Ηπείρου και ιδρυτή του Ζωριάνο.

Τα επώνυμα των εγκατοίκων του έχουν - τα περισσότερα - βυζαντινής εποχής απαρχές (Βασιλίτσης = Βασιλάκης, Κομνινός = Κομνάς, Άγγελος = Αγγελόπουλος, Ζωριανός = Ζωριάνος κ.λπ.). Είναι γενέθλια γη του Κώστα Δημητρίου Καραβίδα (1890-1973) (λογοτέχνη και δοκιμιογράφου). Ο Σύλλογος Ζωριανιτών ο «Άγιος Νικόλαος» έχει εκδώσει το βιβλίο του κ. Α. Καρκαβίτσα με τον τίτλο: (Ζωριάνος Δωρίδος) - Αθήνα 2004. με πολλές πληροφορίες για το χωριό και τους ανθρώπους του. Το τοπωνύμιο (Ζοριάνος) πρέπει να γράφεται ορθογραφημένα με ω,από το όνομα τοι <Οικιστή> του χωριού Μιχαήλ Ζωριάνου, όπως παραδίδεται από τις μελέτες των ισατορικών-ερευνητών του Δεσποτάτουτης Ηπείρου, που επί Δεσπότου Θωμά του Ά ο Μιχαήλ Ζωριανός ήταν Πρωτοστράτορας, Διανοούμενος και Ιδρυτής εκκλησιών (Άγιος Δημήτριος - Θεσπρωτίας, Αγία Σοφία και Άγιος Νικόλαος Θέρμου, Ταξιάρχες Ζωριάνου κ.ά). Ο Ζωριάνος ή ή η Ζωριάνου (Χώρα, γεωκτησία) ανήκει σήμερα διοικητικά στο νέο Καλλικρατικό Δήμο Δωρίδος και περιβάλλεται με απέραντο δάσος Δρυών, όλων των ειδών.Μέγιστη πολιτιστική ανάπτυξη σημείωσε στα τέλη του 19ου και το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα (Εκκλησία Αη-Γιάννη με πλουσιότατες και σπάνιες αγιογραφίες, Παραδοσιακό Κωδωνοστάσιο Αγίου Νικολάου, Κτίρια Δημοτικού Σχολείου, Τράπεζας, Ξενώνα) Την ίδια περίοδο παρουσίασε και πολλούς Πνευματικούς ανθρώπους, μεταξύ δε των πρώτων ο Κώστας Δημητρίου Καραβίδας (Ο Επικληθείς ΠΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ) του οποίου το τεράστιο Πνευματικό, έργο φυλάσσεται στη Γενάδιο Βιβλιοθήκη. Οι Ζωριανίτες σε μεγάλο ποσοστό έχουν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ και την Αθήνα, όπου διατηρούν τον Πολιτιστικό τους Σύλλογο (Ο Άγιος Νικόλαος) Ο σύλλογος Ζωριανιτών Αθήνας, πραγματοποιεί εκδρομές στους χώρους, όπου διασώζονται ενθυμήματα του "Πρώτου Κυβερνήτη" του Δεσποτάτου της Ηπειρου, κατά την περίοδο του 1300 περίπου, του οικιστή του χωριού τους ΜΙΧΑΗΛ ΖΩΡΙΑΝΟΥ. 

Τα ενθυμήματα αυτά αποτελούν τα διασωζόμενα και σήμερα θρησκευτικά του Ιδρύματα, όπως είναι οι Εκκλησίες Αγίου Νικολάου, Αγίας Σοφίας, Παμεγίστων Ταξιαρχών στο χωριό της "Αγίας Σοφίας" Θέρμου Αιτωλίας, αλλά και η μέγιστη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, Κυψέλης Θεσπρωτίας. Πολιτιστικά ενθυμήματα του ΜΙΧΑΗΛ ΖΩΡΙΑΝΟΥ, όπου και αναγράφεται το όνομά του, αποτελούν ακόμα τρία Χειρόγραφα κι έξη αφιερωτικά Επιγράμματα, τα τρία από τα οποία είναι ωραία έργα Μικροτεχνίας. 

 

Το "Προσωπικό δαχτυλίδι" - Σφραγίδα του Πρωτοστράτορα ΜΙΧΑΗΛ ΖΩΡΙΑΝΟΎ, ολόχρυσο,με το όνομά του, εκτίθεται σήμερα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. 

Στις δύο τελευταίες γραμμές στο δαχτυλίδι, διακρίνεται το όνομά του. Το δαχτυλίδι αυτό το χρησιμοποιούσε ο Μιχαήλ Ζωριανός και ως σφραγίδα, προκειμένου να σφραγίσει επίσημα κείμενα.

Σήμερα βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.

 

Το σπουδαιότερο χειρόγραφο ενθύμημα του Μιχαήλ Ζωριανού, είναι το "Τετραβάγγελό" του, που φυλάσσεται στη μεγάλη, κεντρική βιβλιοθήκη της Οξφόρδης, στην Αγγλία. 

 

Η ίδρυση συνεπώς του χωριού χρονολογείται στους Βυζαντινούς χρόνους που η ευρύτερη εδαφική περιοχή υπήρξε κτήμα και «στρατιωτόπιο» του στρατηγού Μιχαήλ Ζωριάνου, γόνου πολύκλαδης βυζαντινής οικογένειας των δυνατών Ζωριάνων, στους οποίους ο Αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος ο Γ (717 – 741μ.Χ.) είχε αναθέσει τη στρατηγική υποστήριξη της νεοσύστατης Επισκοπής Λιδωρικίου, κατά το σύστημα της «Επίσκεψης».

Η σύμπτυξη των διαφόρων μικρο- οικισμών του Μ. Ζωριάνου (Ιτιά, Κελί, Γούρνες, Λαμπέϊκα, κλπ.) στη σημερινή θέση του χωριού τοποθετείται γύρω στο 1580 μ.Χ. Από το 1836 ανήκε στο Δήμο Κροκυλείου ως Ζουργιάνι και αργότερα Ζοριάνον. Αναγνωρίστηκε το 1912 ως ανεξάρτητη Κοινότητα Ζοριάνου. Αργότερα εμφανίζεται ως Ζωριάννου και το 1953 επανέρχεται η ονομασία Ζοριάνος. Το 2002 η ορθογραφία της ονομασίας καθορίστηκε στο ορθόν ως Ζωριάνο. 

Σχετική ανάρτηση:

Ιστορική προέλευση του Δωρικού χωριού "ο Ζωριάνος"