Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2021

Πρόσκληση σε συνάτηση για τα προβλήματα της Δωρίδας





Ο δημοτικός συνδυασμός «Όραμα για τη Δωρίδα» προσκαλεί την Παρασκευή 26/11/21 και ώρα 18:00 το απόγευμα, δημότες και συλλογικούς φορείς, στη στέγη της Δωρικής Αδελφότητας Ιέρωνος 6 στο Παγκράτι με σκοπό την καταγραφή προβλημάτων και προβληματισμών, αλλά και προτάσεων που θα βοηθήσουν στην αναπτυξιακή προοπτική της Δωρίδας.


Πρόκειται για την αρχή ενός κύκλου επαφών, ώστε να συμπληρωθεί το παζλ των προβλημάτων που μας απασχολούν όλους, αλλά κυρίως να εμπλουτιστεί η παλέτα των λύσεων που χρειάζεται η ερημοποιημένη και υποβαθμισμένη περιοχή μας, ώστε να φύγει από το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει.

 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ
ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΙΔΑ

Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2021

Τα Χάνια του Στενού

Η μικρή όαση που χάθηκε

Συνοπτική αναδρομή στο χρόνο: Γύρισμα πίσω στη δεκαετία του ’50 και πριν. Τότε που το Λιδωρίκι προσπαθούσενα σβήσει τα κάρβουνα που άφησε το κάψιμο του χωριού από τους Γερμανούς.

Για να γίνει κατανοητό το θέμα, θα πρέπεινα κάνουμε αναδρομή στο χρόνο. Για όσους γεννήθηκαν μετά – το λιγότερο – από τα μέσα του ’60, η τοπωνυμία «Χάνια Στενού» δεν τους θυμίζει τίποτα, γιατί από τις αρχές του ’70, όλη η φυσιογνωμία του χώρου που κάλυψε η Λίμνη του Μόρνου, αλλοιώθηκε, ώσπου το 1978 σκεπάστηκε οριστικά και η λίμνη έγινε ο υγρός τάφος της περιοχής. Επομένως βιωματικά τα Χάνια είναι για όσους γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και έζησαν, τουλάχιστον, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα.

Να δούμε τα αντικειμενικά στοιχεία που συγκροτούσαν τον μικρό Οικισμό των 10 κατοικιών και 60 ψυχών που γεννήθηκαν και εκεί έζησαν, άλλος πολύ, άλλος λιγότερο, μέχρι που χάθηκε ο Οικισμός οριστικά κάτω από τον υγρό τάφο της.

Ο Οικισμός δεν υπήρξε ολοκληρωμένος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κεντρικός πυρήνας ήταν το Χάνι του «Μαλλιάτσου», που η αρχή του χάνεται σε βάθος χρόνου. Θα λέγαμε ότι ο Οικισμός άρχισενα συγκροτείται όταν έχασε το Χάνι τον πρωταρχικό του σκοπό.

 

Μνήμες και βιώματα – αποσπασματικά.

Τα νερά λιγοστά, γιατί η Γκιώνα τα κρατεί στα έγκατα της και τα διώχνει στον Κορινθιακό ή «τις οίδε που αλλού». Το καλοκαίρι δύσκολο. Νεροδότριες περιφερειακές βρύσες, όπως ο «Αντώνης», ο «Σερεντέλης», ο «Κούστης» και του «Χουσάδα το Περιβόλι». Οι άλλες βρύσες φτωχές σε νερό. Το πράσινο λίγο, εκτός από αμυγδαλιές. Γενικά η περιοχή που κλείνεται στα όρια της Κοινότητας Λιδωρικίου θα λέγαμε ότι είναι άνυδρη. Το λίγο πράσινο το συναντήσαμε στις παραποτάμιες περιοχές
«Φτελιά», «Κώστεβο» και «Μπλάβλακα».

Όλα αυτά γράφτηκαν για να δοθεί έμφαση στην επικεφαλίδα του θέματος. Γιατί η μικρή λωρίδα πρασίνου, όλο το χρόνο,  ήταν η περιοχή «Χανίων του Στενού». Η ευρύτερη περιοχή έχει χωριά καταπράσινα με πολλά νερά και τοπία «Ελβετικά». Η σύγκριση γίνεται με τον υπόλοιπο χώρο της περιοχής Λιδωρικίου.

Άς έρθουμε στα «Χάνια του Στενού». Εκτείνονται στα ριζά της «Πλέσιβας» γύρω στα 250-300 μέτρα από το στενότατο σημείο του Μόρνου, όπου σε μια κοίτη των 30 μ., μαζεύονται τα νερά του ποταμιού και ξεχύνονται δυτικά για να σμίξουν σε 200 μ., μετον ορμητικό «Κόκκινο» Παραπόταμο.

Τα Χάνια βρίσκονται σε κομβικό πέρασμα που ενώνει τη Βορειοδυτική Δωρίδα μετο Λιδωρίκι. Εκεί σμίγουν τα νερά του Μόρνου με τα νερά του χείμαρρου «Μπελεσίτσα» και απέναντι μετα νερά της κύριας πηγής των Βαρδουσίων.

Οι κατοικίες στα Χάνια 11. Οι ψυχές 60. 200 μ. από το Στενό, όπου οι γέφυρες, η παλιά πέτρινη που στέκεται ακλόνητη πάνω από 200 χρόνια και η νέα που ένωνετο δρόμο Λιδωρίκι – Ναύπακτος, αριστούργημα αρχιτεκτονικής με ζωή σχεδόν 5 χρόνων [1938 – 1943]. Μετά την ανατίναξη της, συνδέθηκε το Στενό στα 1944 με τη στρατιωτική γέφυρα τύπου «Μπέλευ».

Το φυσικό περιβάλλον μαγευτικό. Είχε ποικιλία βλάστησης από αυτοφυή άγρια φυτά, πλατάνια, φτελιές, μοσχοϊτιές και λεύκες. Αλλά και καναπίτσιες. Και βεβαίως ποικιλία οπωροφόρων. Κάθε σπίτι είχε και το περιβόλι του (τα γιούρτια, όπως τα λέγαμε).

Για κάποιους μπορεί να ήταν ένα απλό πέραμα. Για όσους έζησαν έστω και περιοδικά, τα βιώματά τους ήταν έντονα συναισθηματικά. Γιατί στα αυτιά τους εναλλάσσοντας ήχοι αρμονικοί. Το καλοκαίριν’ ακούς το γουργούρισμα της νεροχελώνας, τα κοάσματα των βατράχων, το θρόϊσμα από τα φύλλα της λεύκας, τα ουρλιαχτά των σκυλιών και των τσακαλιών, το μουρμούρισμα και το κελάρισμα της «Μπελεσίτσας» όταν δεν ήταν «κατεβασμένη», το τροχάνισμα από τις «μυλόπετρες» του Ανδριτσαίϊκου Μύλου, το βουητό από την κατεβασιά του Μόρνου, το αχόρταγο άρωμα από τις μοσχοϊτιές, να τρέξεις να ψάξεις τις καλαμωτές για καμιά τηγανιά ψάρια, το πέρασμα του Μόρνου, όταν χαμήλωναν τα νερά του, μετα ξυλοπόδαρα, που βεβαίως ήθελε αισιοδοξία.

Τα σπίτια από δυτικά προς ανατολικά ήταν: Πρώτα οι πρόγονοι των Γουραίων, με τον Κώστα Γούρα, μετά του Γεωργούτζου, Γιάννη Γούρα, Παπανικόλα, Ανεσταίων (Ζορμπαίων), Γεροδήμου, Σίδερη, Νάκου, και τέλος των Αρβανιταίων. Πολυμελείς φαμίλιες. Με ρίζες οι οικογένειες (με τη σειρά των  σπιτιών) :

1. Γούρα από Θεσσαλία.
2. Γεωργούτζου από Γρανίτσα [Διακόπι].
3. Παπανικόλα [Παπανικολάου] από Άβορο.
4. Ανέστου από Λούτσοβο [Κόκκινο].
5. Γεροδήμου από Τριβίδι.
6. Σίδερη από Βελούχι [Κάλλιο].
7. Νάκου από Κράβαρα και σε βάθος χρόνου από Βόρειο Ήπειρο.
8. Αρβανίτη από Δωρικό και σε βάθος χρόνου από Ήπειρο.

 

Χρήστος Κ. Ανέστος
Συνταξιούχος Δάσκαλος 


Πηγή: Εφημερίδα Λιδωρικιώτης Ιούνιος 2021, ΑΦ 107

 

Διαβάστε επίσης:

 

Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2021

Πλασματική απογραφή στη Δωρίδα


   Αυτές τις μέρες ξεκινάει η απογραφή πληθυσμού στη Ελλάδα. Απογραφή που πραγματοποιείται κάθε 10 χρόνια και που πέρα από τον αριθμό των κατοίκων της χώρας συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία για την ηλικιακή δομή (γερασμένες ή όχι κοινότητες) τους τομείς απασχόλησης (συνταξιούχοι μισθωτοί αγρότες), βιοτικό επίπεδο, κλπ τα οποία είναι οι βάσεις για να σχεδιαστεί η αναπτυξιακή πολιτική κάθε περιοχής. 

   Στη Δωρίδα λοιπόν, στην απογραφή του 2011 με πλασματικά στοιχεία φάνηκε αύξηση του πληθυσμού σε σχέση με το 2001. Αύξηση του πληθυσμού επειδή καταγόμενοι από τη Δωρίδα ήθελαν να "στηρίξουν" τον ερημοποιημένο τόπο καταγωγής τους. Κάτι το οποίο παρασύρθηκα και εγώ, δυστυχώς, και έκανα, απογραφόμενος στην Πενταγιου. Ποια ήταν τα οφέλη;

·         Οι απογράφεις πληρώθηκαν 100-200€ παραπάνω για τη δουλειά τους (μιας και πληρώνονται με τον αριθμόν ατόμων που απογραφούν).

·         Οι κοινότητες παίρνουν περίπου 20€ το χρόνο για κάθε δηλωμένο μόνιμο κάτοικο. 

Ποιες ήταν οι επιπτώσεις;

·         Επιχειρήσεις σε χωριά που απογράφηκαν με πάνω από 500 κατοίκους, πληρώνουν 650€ κάθε χρόνο ως τέλος επιτηδεύματος. Παράδειγμα, στο Μαραθιά απογράφηκαν 521 κάτοικοι. Έστω ότι 22 θέλησαν να δείξουν το χωριό μεγαλύτερο. Αρα προσέφεραν 440€ ΣΑΤΑ για έργα και δέσμευσαν περίπου 10-15 επιχειρήσεις να πληρώνουν κάθε χρόνο 650€. Η αλλιώς πάνω από 9.000€ φόροι, έφευγαν κάθε χρόνο από το χωριό, για να γυρίσουν 440€. Αντίστοιχα, το ίδιο έγινε και σε πολλά άλλα χωριά του δήμου μας.

·         Δημογραφικό σφάλμα μιας και ο πλασματικός πληθυσμός που απογράφεται στα χωριά είναι νεότερος από τον πραγματικό γερασμένο μέσο όρο. 

·         Επίσης οι περισσότεροι μιας και είναι μισθωτοί εργαζόμενοι (αλλού), φαίνεται στατιστικό σφάλμα για το βιοτικό επίπεδο και το μείγμα εργασίας, μιας και στην πραγματικότητα, κατά βάση, οι πραγματικοί μόνιμοι κάτοικοι είναι αγρότες, κτηνοτρόφοι και συνταξιούχοι.

·         Η αύξηση του πληθυσμού, που πλασματικά έγινε, "επιβεβαίωσε" τις ακολουθούμενες αναπτυξιακές στρατηγικές ως "επιτυχημένες" στην αποτροπή της ερημοποίησης, οπότε συνεχίστηκαν να εφαρμόζονται λάθος μέτρα από το 2011 ως σήμερα.

Στο δια ταύτα λοιπόν. Πως μπορεί ο δήμος να διεκδικήσει αντισταθμιστικά από το φράγμα του Μόρνου με βασικό προβλήματα την ερημοποίηση, όταν υπερδιπλασιάζεται ο απογραφόμενος πληθυσμός στα Βαρδούσια και σε πολλά χωριά περιμετρικά της λίμνης; Πως μπορεί να σχεδιαστεί αναπτυξιακό μοντέλο με κίνητρα να μείνουνε νέοι ή να επανεγκατασταθούν στην περιοχή, όταν τα προηγούμενη αποτυχημένα μοντέλα "δικαιολογούνται" από τα λανθασμένα στατιστικά ευρήματα; Πως μπορεί να γίνουν στοχευμένες δράσεις στη Δωρίδα μας, που στην πραγματικότητα είναι μια ερημοποιημένη γερασμένη περιοχή και σχετικά χαμηλού εισοδήματος, όταν δεν λέμε την αλήθεια.

Και τελικά ο Δήμος Δωρίδος έχει τόσο πολύ ανάγκη τα 40-50 χιλιάδες ευρώ που θα πάρει παραπάνω από τη ΣΑΤΑ για να κάνει έργα στα χωριά; Δεν έχει συγυρίσει ακόμα τα οικονομικά του, ώστε να στοχεύει σε μεγάλα αναπτυξιακά έργα;

Δεν θέλουμε να "μικρύνουμε" τα χωριά μας. Μικρά είναι. Δεν θέλουμε να "μικρύνουμε" τη Δωρίδα. Μικρή είναι. Αλλά, πρέπει να το δείξουμε, για να διεκδικήσουμε με ειλικρίνεια, πόρους για να μεγαλώσει πάλι. Στρατηγικές, σε σωστές βάσεις, που θα δώσουν ανάπτυξη. Συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, στις πραγματικές ανάγκες. Προγράμματα για θέσεις εργασίας με ορθή στόχευση. 

Και στην τελική ποιόν τελικά συμφέρει να φαίνεται μεγάλη ή περιοχή; Σίγουρα όχι τους κατοίκους.

Θάνος Ασημάκης

Επικεφαλής συνδυασμού

ΌΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΙΔΑ