Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016

Μελισσοκομία στο δάσος

της Σοφίας Γούναρη*

Η σχέση του δάσους με την άσκηση της μελισσοκομίας αποτελεί μια διαχρονική σχέση ζωής, επικερδή επ’ αμφοτέρω.

 
Η μελισσοκομία έχει ανάγκη το Δάσος:
Η παραγωγή μελιού στην Ελλάδα υπολογίζεται στους 15.000-17.000 τον. ετησίως. Κύριες αμιγείς κατηγορίες μελιού που παράγονται είναι το μέλι πεύκου (60%), το μέλι ελάτου (10%), το θυμαρίσιο μέλι (10%), μέλι ανθόμελο ποικίλης ανθοφορίας, όπως και φυσικά μίγματα αυτών.



Το μέλι πεύκου (Pinus spp.) ελάτου (Abies spp.) και δρυός (Quercus spp.) χαρακτηρίζονται ως μέλια μελιτώματος, σε αντιδιαστολή με τα ανθόμελα (θυμαριού, πορτοκαλιάς, κ.α).

Η ιδιαιτερότητά τους είναι η πρώτη ύλη, την οποία η μέλισσα μετατρέπει σε μέλι. Έτσι ενώ το ανθόμελο προέρχεται από το νέκταρ των λουλουδιών, το μέλι μελιτώματος προέρχεται από τις μελιτώδεις εκκρίσεις εντόμων που τρέφονται με τον φυτικό χυμό διαφόρων φυτικών ειδών, όπως του πεύκου και του έλατου.

Τα δάσος λοιπόν εκτός από το γεγονός ότι δίνει το 70% περίπου της ετήσιας παραγωγής μελιού, στηρίζει την ευζωία και την ανάπτυξη των μελισσοσμηνών με την καλοκαιρινή ανθοφορία των λιβαδιών και τις ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες, όπως επίσης προσφέρει στις μέλισσες ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από φυτοπροστατευτικές ουσίες και ρύπους.

Η Ελληνική Μελισσοκομία λοιπόν στηρίζει την επιβίωσή της στα δάση.

Το Δάσος χρειάζεται την μελισσοκομία;

Η Μελισσοκομία ως παραγωγικός κλάδος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «μικρός», συγκρινόμενος με άλλους κλάδους της ζωικής παραγωγής, όπως την προβατοτροφία. Η αξία των προϊόντων που παράγει αντιπροσωπεύει μόλις το 1,8% της συνολικής αξίας της ζωικής παραγωγής και μόλις το 0,55% του συνολικού ακαθάριστου αγροτικού εισοδήματος. Όμως, εάν γίνει προσπάθεια να αποτυπωθεί οικονομικά η προσφορά της μέλισσας μέσω της επικονίασης, τότε τα οικονομικά μεγέθη αλλάζουν πολύ. Συγκεκριμένα η προσπάθεια αυτή στις ΕΠΑ για το έτος 2000 και για την παραγωγή μόνο 90 βασικών φυτικών ειδών, που χρησιμοποιούνται στη διατροφή του ανθρώπου ή των ζώων, κατέδειξε ότι το οικονομικό όφελος από την άσκηση της Μελισσοκομίας μπορεί να φτάσει τα 15 δις $. Η προσφορά αυτή συνίσταται:

– Στη διατήρηση της βιοποικιλότητας της χλωρίδας και της πανίδας. Το 65% των φυτών συνολικά και ιδιαίτερα το 86% των δασικών ειδών επικονιάζονται από μέλισσες

– Στην παραγωγή φρούτων, καρπών και σπόρων

– Στη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους, μέσω της επιβίωσης φυτικών ειδών, όπως τα αγριοτρίφυλλα

– Στη βελτίωση της παραγωγής κρέατος, γάλακτος, ωών κι άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων, μέσω της παραγωγής ζωοτροφών.

Οι μέλισσες συνεισφέρουν λοιπόν σημαντικά στη διατήρηση και ευζωία των δασών.

Ο άνθρωπος τη χρειάζεται την μελισσοκομία στο δάσος;

Η μελισσοκομία, ως επάγγελμα:

– Συνεισφέρει στην καταπολέμηση της φτώχειας και της ανεργίας,

– Προσφέρει στον άνθρωπο τρόφιμα, χρήματα, φάρμακα

– Ευνοεί την ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, τη γνωριμία και την ανάπτυξη σχέσης με το περιβάλλον, την ανάπτυξη της ικανότητας παρατήρησης,

– Συνεισφέρει στη βελτίωση της ψυχολογίας. Ο άνθρωπος αποκτά τη χαρά της δημιουργίας, αρχίζει να αισθάνεται ξανά ως «μέρος» ενός συνόλου.

Με την άσκηση της Μελισσοκομίας, η φύση παύει να αποτελεί «σκηνικό» σε θεατρικό δρώμενο και γίνεται εργαλείο, σπίτι, χώρος δουλειάς και δημιουργίας.

Επιβάλλεται λοιπόν οι φορείς, νομοθέτες, πολιτικοί, μελετητές σε κάθε περίπτωση να συμπεριλαμβάνουν την Μελισσοκομία στα Διαχειριστικά Σχέδια των Δασικών περιοχών. Έτσι στα Διαχειριστικά Σχέδια μπορούν και πρέπει να περιλαμβάνονται:

– Προγράμματα εκμετάλλευσης μελιτοεκκρίσεων των δασικών ειδών ή ορεινών λιβαδιών (μελισσοχωρητικότητα, περίοδος ανθοφορίας κ.α.)

– Οριοθέτηση περιοχών άσκησης μελισσοκομίας και ιδιαίτερα σε ορεινούς όγκους που δέχονται μεγάλη αστική ή /και οικιστική πίεση

– Συνεργασία μελισσοκομικών φορέων με τα δασαρχεία για τις αναδασώσεις, διάνοιξη δρόμων, σηματοδοτήσεις, πρόληψη ή/και αντιμετώπιση πυρκαγιών

– Εκπαίδευση μελισσοκόμων στις αρχές και προαπαιτούμενα άσκησης μελισσοκομίας σε δασικές περιοχές

Και επίσης:

Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να οργανωθούν, να συσπειρωθούν, σε συνεταιρισμούς, συλλόγους, ομάδες παραγωγών και με σοβαρότητα και νηφαλιότητα, να έρχονται σε επαφή με τους κατά τόπους υπεύθυνους, και να συζητούν για την εξεύρεση λύσεων ευνοϊκών επ’ αμφοτέρω.

____________________
* Ερευνήτρια στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ»
Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων
Τέρμα Αλκμάνος, Ιλίσια,11528, Αθήνα, email: sgounari@fria.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.