Πολιτιστικός Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη στη Φωκίδα

της Γαλάτου Αργυρούλας

Στην Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας ο τουρισμός αποτελεί δυναμικό κλάδο της οικονομίας με σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης. Το αξιόλογο φυσικό και πολιτιστικό απόθεμα κατάλληλο για την ανάπτυξη όλων των μορφών τουρισμού, η ύπαρξη ενός αναγνωρισμένου διεθνώς πολιτιστικού χώρου (Αρχαιολογικός Χώρος/Μουσείου Δελφών), η δυνατότητα πολλαπλών επιλογών διαφορετικού τύπου τουριστικών προορισμών, η ύπαρξη του λιμανιού της Ιτέας, το σημαντικό πλεονέκτημα της γειτνίασης της περιοχής με την Αττική και της κεντρικής της θέσης στο σύνολο της Χώρας, η διοργάνωση πολιτιστικών γεγονότων με διαχρονική παρουσία (Φεστιβάλ Δελφών), ο μεγάλος αριθμός φορέων και συλλόγων εμπλεκόμενων με τον πολιτισμό, η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από τους Ο.Τ.Α., το αυξανόμενο ενδιαφέρον των πολιτών για πολιτιστικές δραστηριότητες αποτελούν τα δυνατά σημεία της περιοχής. 

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης ειδικών εναλλακτικών μορφών τουρισμού, αυτές δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς και συντονισμένα. Στον τουριστικό τομέα υπάρχουν διαρθρωτικές αδυναμίες και έλλειψη σύνθετων τουριστικών προϊόντων. Η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος είναι μικρή, η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος για την ενίσχυση της ταυτότητας της περιοχής και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος είναι περιορισμένη και η ποιότητα των υποδομών (οδικό δίκτυο, τομέας υγείας) χαμηλή. Έντονη είναι η έλλειψη δικτύωσης και διασύνδεσης των πολιτιστικών πόρων. Δεν υπάρχει ένα συνολικό σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης με τη συμμετοχή όλων των ομάδων συμφερόντων. Η κινητοποίηση και ο συντονισμός των αρμόδιων φορέων για την προβολή και αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος είναι ανεπαρκής. 

Στα πλαίσια της γενικότερης οικονομικής κρίσης, σοβαρή απειλή για την περιοχή αποτελεί η έλλειψη εθνικών πόρων για χρηματοδότηση δράσεων πολιτισμού. Παρόλο αυτά, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης νέων μορφών τουρισμού (που συνδέονται με το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τον παραδοσιακό τρόπο ζωής), η περιοχή παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης και σύνδεσης του πολιτιστικού τουρισμού με άλλες Ε.Ε.Μ.Τ. Η χρήση των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών για την προώθηση πολιτιστικών δράσεων (δημιουργία ψηφιακού portal, σελίδες κοινωνικής δικτύωσης), η κινητοποίηση μεγάλου αριθμού πολιτιστικών συλλόγων και το ενδιαφέρον των πολιτών για πολιτιστικές δραστηριότητες πρέπει να αξιοποιηθούν.

Ο πολιτισμός και ο τουρισμός δύναται να αποτελέσει έναν βασικό πυλώνα ανάπτυξης. Η προστασία, η ανάδειξη και η αξιοποίηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί κρίσιμο σημείο και παράγοντα ανάπτυξης για την περιοχή. Απαραίτητο κρίνεται ένα σχέδιο στρατηγικής αναβάθμισης που θα εστιάζει:
•    Στην αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων σε συνδυασμό με τη δημιουργία τουριστικών δραστηριοτήτων που θα συμβάλλουν τόσο στη διατήρηση, όσο και στη βελτίωση του επιπέδου ζωής των κατοίκων
•    Στην αποσαφήνιση των περιοριστικών όρων της ευρύτερης περιοχής των Δελφών με σκοπό τη διατήρηση της ιστορικής παράδοσης και κληρονομιάς παράλληλα με τις προσπάθειες για ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής
•    Στη δημιουργία δικτύου σύνδεσης όλων των μουσείων/σημείων ενδιαφέροντος του νομού
•    Στην ενίσχυση της δημιουργικής έκφρασης των κατοίκων και των πολιτιστικών συλλόγων 
•    Στη συγκρότηση ενός συλλογικού οργάνου με στόχο την προώθηση των θεμάτων του τουρισμού 
•    Στην εκπαίδευση των υπαλλήλων και όλων των φορέων που εμπλέκονται με τον τουρισμό σε θέματα  διαχείρισης και προστασίας του πολιτιστικού πλούτου και διάθεσης των πολιτιστικών προϊόντων
•    Στην σύνδεση του τουρισμού και του πολιτισμού μέσω οργάνωσης συνεργασιών όλων των φορέων που διαμορφώνουν το πολιτιστικό περιβάλλον με στόχο την αποφυγή αποσπασματικών και μη συντονισμένων δράσεων
•    Στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει ο φυσικός και πολιτισμικός πλούτος της περιοχής
•    Στη δημιουργία απαραίτητων υποδομών ανάπτυξης Ειδικών Εναλλακτικών Μορφών Τουρισμού με στόχο την προσέλκυση διαφόρων ομάδων τουριστών και την επιμήκυνση της παραμονής τους στην περιοχή
•    Στην ανάπτυξη συνεργασιών για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου τουριστικού πακέτου, που να συνδυάζει την επίσκεψη σε πολιτιστικούς οργανισμούς με περιήγηση στην περιοχή περιλαμβάνοντας διαμονή, σίτιση και ψυχαγωγία
•    Στην τουριστική αξιοποίηση της παραλιακής ζώνης με τη δημιουργία οργανωμένων παραλιών αλλά και των ορεινών περιοχών με τη κατασκευή σύγχρονων καταλυμάτων
•   Στη δημιουργία ενός σύγχρονου, εύκολα προσπελάσιμου, οδικού δικτύου απαραίτητου για τη σύνδεση της ορεινής περιοχής με την παραλιακή ζώνη του νομού
•    Στη σήμανση των μνημείων, των μονοπατιών και όλων των αξιοθέατων της περιοχής
•    Στην αξιοποίηση της μαρίνας Ιτέας
•    Στην αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών (συγκοινωνίες, πάρκινγκ, υγεία) του νομού
•   Στην οργάνωση και προώθηση ενός σχεδίου μάρκετινγκ με στόχο την ανάδειξη της περιοχής ως πολιτιστικό, τουριστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας με επίκεντρο το διεθνή πόλο των Δελφών-Προβολή του brand name «Δελφοί»
•   Στη χρήση των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών που θα επιτρέψει την απεξάρτηση από τους ενδιάμεσους (γραφείο ταξιδιών, tour operator) και την άμεση προώθηση των υπηρεσιών
•  Στην προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου με την σύνταξη πληροφοριακών οδηγών, τη δημιουργία εύχρηστων θεματικών χαρτών, τη δημοσιοποίησή τους στο διεθνή τύπο και με τη συμμετοχή σε εκθέσεις τουριστικών πρακτόρων, ώστε να μπορέσει να ανταγωνιστεί, με επιτυχία, άλλους δημοφιλείς προορισμούς.

Η συνύπαρξη του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος και του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος αποτελεί το κύριο συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής. Ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να συνδυαστεί και με άλλες ειδικές μορφές τουρισμού. Μια νέα αναπτυξιακή πνοή μπορεί να δοθεί στην περιοχή, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες και τους πόρους που έχει στη διάθεσή της, με τον κατάλληλο στρατηγικό σχεδιασμό και με την απαιτούμενη πολιτική συμμετοχικής διαχείρισης όλων των φορέων των ενδιαφερόμενων για τον πολιτισμό και των άμεσα εμπλεκόμενων με τον τουρισμό. 

 

Πηγή: Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, Πολιτιστική Πολιτική και Ανάπτυξη

Πτυχιακή Εργασία: Πολιτιστικός Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη, 

 Η Συμβολή του Αρχαιολογικού Χώρου και του Μουσείου Δελφών στο Νομό Φωκίδας, Μάιος 2018
κεφάλαιο: Συμπεράσματα και Προτάσεις
Αργυρούλα Γαλάτου με Επιβλέπων Καθηγητής, Ελένη Μαυραγάνη

Σχετικές αναρτήσεις:
Τουρισμός ή βιομηχανία η προτεραιότητα της Φωκίδας;

DORIC, ο φρουρός της λίμνης