Μεταξύ παλιών και νέων προτύπων

Στις αφηγήσεις τα παιδιά παρουσιάζονται να εξυπηρετούν μέσα στον οικιακό χώρο, σε προσωπικό επίπεδο τους ενήλικες άνδρες της οικογένειας και όχι τις γυναίκες: Έφερναν νερό στον παππού τους ή/και τον πατέρα τους για να πιούν, ενώ έφερναν νερό στο σπίτι για να το χρησιμοποιήσει η μητέρα τους για τις ανάγκες του νοικοκυριού. Η υπεροχή των ανδρών έναντι των γυναικών εγχαρασσόταν προφανώς και με αυτό τον τρόπο στη συνείδησή τους.  Παραθέτω ένα απόσπασμα από την αφήγηση της κόρης μιας πολυμελούς οικογένειας, που μεγάλωνε μαζί με τον παππού και τη γιαγιά από την πλευρά του πατέρα:
Ο παππούς μου ήταν ένας αρχοντάνθρωπος. Του πατέρα μου ο πατέρας. Πολύ τον θυμάμαι και πολύ... Ερχόταν το πρωί, μόλις ξύπναγε: "Άντε, τι θα κάνεις, ποιος
θα πάει;" Θελαμε νερ'κρύο από τη βρύση. Και τρέχαμε εμείς τώρα -ήμασταν και μικρά- και τρέχαμε και φέρναμε νερό κρύο. Έπρεπε να πιεί και ο πατέρας μου και ο παππούς μου νερό κρύο κι ύστερα να πιούν τον καφέ τους.

Μεγάλη Βρύση Κροκύλειο 1972 (από το αρχείο του Κώστα Κουνάλη)

Οι εκκλησίες της Αρτοτίνας

Ο μεγάλος αριθμός εκκλησιών και εξωκλησιών που διαθέτει η Αρτοτίνα εντυπωσιάζει τον καθένα. Δεκαεπτά (17) είναι συνολικά οι ναοί του χωριού!

Ο Άγιος Γεώργιος στην πλατεία του χωριού

 Στην πλατεία δεσπόζει ο ναός του πολιούχου Αγίου Γεωργίου. Χτίστηκε το 1905, επί δημαρχίας Κων. Διάκου, στη θέση παλιότερης ομώνυμης εκκλησίας με πέτρινα πελεκητά αγκωνάρια από Ηπειρώτες μαστόρους. Ανακαινίστηκε πρόσφατα. Είναι η κεντρική και μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού.

Σε κεντρικό σημείο του χωριού βρίσκεται ο ναός της Παναγίας (πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου). Μικρός σε μέγεθος, χτίστηκε επί τουρκοκρατίας (πριν το 1800) και ήταν ιδιωτική εκκλησία των Σαφακαίων. Στον περίβολό του υπάρχει οικογενειακός τους τάφος και μαρμάρινος σταυρός με ανάγλυφη τη μορφή του Γιάννη Σαφάκα.

Στο νοτιοανατολικό άκρο στέκει ο ναός του Αγίου Νικολάου. Παλιά εκκλησία (φέρει εγχάρακτη τη χρονολογία 1896) και αρκετά ευρύχωρη.

H Mαρίνα Κουτσοπούλου και η πανέμορφη ταβέρνα της στο Διχώρι

του Στέλιου Τσιώρης

Προέδρου του Συλλόγου Πενταγιωτών 

ΈΝΑ από τα πιο όμορφα χωριά της ορεινής Δωρίδας είναι το Διχώρι (παλιά λεγόταν Κωστάρτσα). Βρίσκεται πιο βόρεια από την Πενταγιού (περίπου 30 km) και σε μεγάλο υψόμετρο (1130μ). Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια ασφαλτοστρώθηκε ο δρόμος κι έτσι σήμερα η διαδρομή από Πενταγιού είναι συνολικά περίπου 30 km και δεν διαρκεί πάνω από 35-40 λεπτά.
Έχει μιά πολύ όμορφη πλατεία, με μια αριστοκρατική πετρόκτιστη ταβέρνα που δεσπόζει στον χώρο. Η ταβέρνα ανήκει στον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού, ο οποίος τη μισθώνει σε ιδιώτες, όπως παλιότερα στον αγαπημένο μου φίλο Σπύρο Καραΐνδρο.

Ο Αθανάσιος Διάκος στη λαογραφία και την τέχνη

Η μνήμη του Α. Διάκου πέρασε στο θρύλο και έγινε περισσότερο κτήμα του λαού παρά της ιστορίας. Ενέπνευσε πολλούς λαϊκούς και έντεχνους εικαστικούς καλλιτέχνες και συγγραφείς ακόμα και εκτός Ελλάδος. Συνήθη θέματα είναι η προσωπογραφία του, η μάχη της Αλαμάνας και κυρίως η σκηνή της σύλληψής του. Η πρώτη απεικόνισή του που σώζεται είναι από τον Ε. Δημίδη (Παρίσι, 1841), η οποία και καθόρισε τα μετέπειτα έργα. Προσωπογραφία του ζωγράφισε και ο επτανήσιος καλλιτέχνης Δ. Τσόκος το 1861 με παραγγελία της κυβέρνησης. Στις δύο αυτές προσωπογραφίες βασίστηκαν πολλές μεταγενέστερες απεικονίσεις (λιθογραφίες, ξυλογραφίες κ.ά.) που έγιναν τον 19ο και τον 20ο αιώνα. 

Έργο του Κοκκινιώτη ζωγράφου Χαράλαμπου Στέφου στα γραφεία της Δωρικής Αδελφότητας (1974)

Ο καραγκιόζης στο Λιδωρίκι και η ... εκδίκηση των μαθητών

 Πλησίαζε η βδομάδα των εξετάσεων στο Σχολαρχείο , όταν στο καφενείο του Ανδρίτσου εγκαταστάθηκε ο…Καραγκιόζης. Κοσμικό γεγονός !!!!!!
  Πρώτοι και καλύτεροι, ποιοί άλλοι; οι μαθητές, που με κανονικό εισιτήριο, σφραγισμένο μάλιστα απ’τον Έφορο, γέμισαν σχεδόν τον μικρό χώρο του μαγαζιού, έτσι όταν ήρθαν και οι μεγάλοι , δεν υπήρχε χώρος γι’αυτούς και δημιουργήθηκε κάποια αναταραχή .
   Το γεγονός αναφέρθηκε στον Σχολάρχη Παπαθανασίου κι αυτός (άριστος Δάσκαλος αλλά ... σκληρός με τους μαθητές του) μπήκε στη μικρή αίθουσα και διέταξε τους μαθητές να βγούνε έξω, έτσι και έγινε.

Πάστε  κόσμε , η  παράσταση ...αρχιζει

οι υποψήφιοι Δήμαρχοι Δωρίδας

Μία μόλις εβδομάδα απέμεινε για την εκλογική αναμέτρηση και έχουμε για τον Δήμο Δωρίδας τις παρακάτω υποψηφιότητες Δημάρχων:

Ο νυν δήμαρχος Γιώργος Καπεντζώνης, επικεφαλής του ανεξάρτητου συνδυασμού «Δωρίδα για Όλους»

Ο τ. Πρόεδρος της Ομοσπονδίας και προερχόμενος από την Ν.Δ. Αναστάσιος Φλώρος, επικεφαλής του συνδυασμού «Νέα Εποχή για τη Δωρίδα»

Ο επίσης ανεξάρτητος Θάνος Ασημάκης, επικεφαλής του συνδυασμού «Όραμα για τη Δωρίδα»

Ο Γιάννης Λάιος, επικεφαλής του συνδυασμού «Λαϊκής Συσπείρωσης», ψηφοδελτίου που στηρίζεται από το ΚΚΕ

Εγκαινιάστηκε το αιολικό 38,4MW της Nostira στη Δωρίδα

Παρουσία πλήθους κόσμου και εκπροσώπων των τοπικών αρχών, αλλά και στελεχών του κλάδου  της ενέργειας πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 15/05/2019 η τελετή εγκαινίων των 3 Αιολικών Πάρκων (ΑΠ Κατω Λακωμμάτα – ΑΠ Μικρόβουνο – ΑΠ Ψαρομύτα) της εταιρείας Αιολικό Πάρκο Κατω Λακωμματα Α.Ε. Το "παρών" στα εγκαίνια έδωσαν ο Αμερικανός Πρέσβης στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ.

Ασύρματο ίντερνετ στο Διακόπι

Προχωρά η μελέτη για την ασύρματη σύνδεση του Διακοπίου με την Ποτοδάνεια ώστε να αποκτήσει τηλεφωνική γραμμή ADSL και free-wifi το χωριό σύμφωνα με ανακοίνωση του Προέδρου Γιώργου Ξηρομάμου.

Έρχεται παράταση για τις δηλώσεις Κτηματολογίου στη Φωκίδα

Παράταση αρκετών μηνών αναμένεται να πάρουν οι δηλώσεις κτηματολογίου για την Φωκίδα στα πλαίσια μάλλον μίας γενικής παράτασης που θα δοθεί για την χώρα, λόγω της μειωμένης έως τώρα συμμετοχής. Συγκεκριμένα για τους νομούς Βοιωτίας και Φωκίδας η συμμετοχή έως τώρα είναι στο 5,13%, ποσοστό που κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικό μπορεί να θεωρηθεί.

 

Η έναρξη των δηλώσεων είχε γίνει στις 28 Φεβρουαρίου 2018, ενώ η λήξη είναι κανονικά προγραμματισμένη για τις 28 Μαΐου, Η παράταση θεωρείτε πλέον βέβαιη ενώ σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου αναμένεται να δοθεί μέχρι τις 28 Νοεμβρίου 2019.

Αθηνά Κοΐνη: «Νιώθω όμορφα που είμαι διαφορετική»

Mε καταγωγή από την Αιθιοπία, [σημ Ορ.Δωρ.: και από το Κουπάκι] η πρωταθλήτρια και record woman μεσαίων αποστάσεων – και σίγουρα μια από τις πιο όμορφες γυναίκες που έχουν φορέσει το εθνόσημο - διακρίθηκε παρά τους πολλαπλούς τραυματισμούς. Η Αθηνά Κοϊνη μίλησε στο People για τα αρνητικά σχόλια που έχει δεχτεί αλλά και το πως βρήκε τη δύναμη να αποδείξει σε όλους πόσο αξίζει.

Το χωριό μου

«ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ»

Σπίτια κλειδαμπαρωμένα,

Κήπια χορταριασμένα,

Αγκάθια και Τσουκνίδες

στο σοκάκι του σπιτιού,

μα δεν μπορώ να ροβολήσω.

Βουβός ο δρόμος που περνάς

βουβός κ’ ο ουρανός,

καμπαναργιό χωρίς τριχιά,

Ούτε πουλί δεν κελαηδά.

Φθάνω στη μέση του χωριού,

κι’ απελπισιά απλώνεται παντού.

του Πενταγιώτη, Π. Κ. Παπαγεωργίου

Email : pan.k.papageorgiou@gmail.com

φωτο: Γιώργος Κορνέζος

Σε από μηχανής ... ρυθμούς τραγούδησε η Πενταγιού

Μοναδικές στιγμές πρόσφεραν οι "από μηχανής μουσικοί" στην όμορφη Πενταγιού το Σαββατοκύριακο που πέρασε. Μία καταπληκτική ιδέα του Δημήτρη Μυστακίδη, μουσικοί με μηχανές να δίνουν ζωή σε ερημικά χωριά, βρήκε πρόσφορο έδαφος στο γνωστό μας χωριό, που για ένα Σαββατοκύριακο "μπήκε σε ρυθμό" και πλημμύρισε με μουσικούς, μουσικές και φυσικά πολλούς επισκέπτες. Θαυμάσιες φωτογραφίες από την εκδήλωση, δημοσιεύθηκαν στο facebook:

Μισθωμένο λεωφορείο για την γιορτή των μελισσοκόμων στην Αρτοτίνα

Επίσκεψη στο "Μάη - Ρέμα" του Αλποχωρίου

Μία πιο ήπια εκδρομή είναι αυτή στο Μάη-Ρέμα. Από το Βορειοδυτικό άκρο του χωριού αρχίζει ο αμαξιτός δρόμος για τον Αη-Γιώργη. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, ο επισκέπτης θα συναντήσει το Μάη-Ρέμα με τα γάργαρα νερά και τα πλατάνια.

Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΟΥΡΑΝΙΑ

Η ΖΩΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑΣ ΔΑΣΚΑΛΑΣ

ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Ι. ΓΙΑΝΝΗΣ

Του τόπου μου έθιμο θέλει της Πρωτομαγιάς το δροσοβόλο, μοσχομύριστο χάραμα να σε βρει μοσχοβολημένο απ' το διαπεραστικό, το βαρύ μεθυστικό ξέχωρο άρωμα των βελουδένιων κεραμόχρωμων ιτσιών, κατάκορφα στ' αγναντερό Βλαχοβούνι.
Κι αυτό έγινε πριν από χρόνια, όταν η παρέα μας βρέθηκε σ' αυτά τα μέρη και πολύ το χαιρόταν.
Μα για μένα η εκδρομή αυτή της πρώτης του Μάη είχε κι άλλο σκοπό: Να προσκυνήσω εκεί στ' ανατολικά αντερείσματα του βουνού το διπλό τάφο δύο αγαπημένων μου προσώπων, της μάνας μου και της αδελφής μου.
Γαληνεμένος ο τόπος τώρα εκεί στα αιματοβαμμένα, αιματόβρεχτα κάποτε χώματα. Παντού ελάτια φρεσκοπλυμένα, δέντρα με χνουδωτά νιόβγαλτα φύλλα, λουλούδια πολλά σε χλόη δροσερή, απάτητη! [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα
Πρόλογος
Τα παιδικά της χρόνια στη Σμύρνη Μικρασίας
Δασκάλα στις Φώκιες
Τα χρόνια της Μικρασιατικής εκστρατείας και η καταστροφή
Η προσφυγιά στη λαβωμένη πατρίδα
Η Ουρανία στο Ζωριάνο Δωρίδας
Δασκάλα στο Κροκύλειο Δωρίδας
Αλβανικό Έπος - Κατοχή - Αντίσταση
Οι αντιστασιακές οργανώσεις σπαράσσονται
Ο πρώτος γύρος, αφορμές θανάτου, προγραφές
Αποκαθίσταται ο νόμος, δεν εξαλείφεται η παρανομία
Ο τρίτος γύρος, απαγωγές, παιδομαζώματα
Πρώτη απόπειρα απαγωγής της δασκάλας
Απαγωγή και εκτέλεση της δασκάλας και της κόρης της
Η γιαγιά Σοφία
Η νέα προσφυγιά
Η ειρήνη. Επιστροφή στα ματωμένα χώματα
Οι προτάσεις αντεκδίκησης σκοντάφτουν στη μεγαλοψυχία της γιαγιάς
Μεταφορά στο κοιμητήριο του Ζωριάνου
Η γιαγιά Σοφία κηδεύει νύφη κι εγγονή
Της γιαγιάς Σοφίας τα ηλιοβασιλέματα
Έρευνες, αποκαλύψεις, λεπτομέρειες της τραγωδίας
Το παλτό της δασκάλας
"Εις χείρας σου, Κύριε, παραδίδω το πνεύμα μου..."
Τι λένε στο Κροκύλειο
Η θλίψη, το χρυσάφι, τα αργύρια
Πνευματικό μνημόσυνο της δασκάλας
Τι είχε γράψει ο τύπος της εποχής
Επίλογος
Κοινή προσευχή
Τα θύματα Κροκυλείων της επιτροπής σωτηρίας
Συνοπτικός επίλογος
Βιβλιογραφία
Το βιβλίο το διάβασαν, συγκλονίστηκαν, έκλαψαν, έγραψαν...

Πηγή: https://www.politeianet.gr/

Σχετική ανάρτηση:

Αποσπάσματα από το βιβλίο Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΟΥΡΑΝΙΑ του Γιάννη Ηλιόπουλου