Το Τρίστενο δεν είναι Ροβανιέμι

μία Χριστουγννιάτικη ιστορία

Μια βραδιά του Δεκεμβρίου οι κόρες μου παρακολουθούσαν στην τηλεόραση μία εκπομπή για το χωριό του Αι Βασίλη στο Ροβανιέμι της Φιλανδίας σχολιάζοντας ενθουσιωδώς αυτά που έβλεπαν, ταξιδεύοντας με την παιδική φαντασία τους νοερά.
Εμείς οι γονείς, απασχολημένοι στην καθημερινότητά μας. Η σύζυγος με τις ατέλειωτες δουλειές του σπιτιού και εγώ χαζεύοντας τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δένδρου, απορροφημένος σε σκέψεις των επαγγελματικών θεμάτων της επόμενης ημέρας.
Αίφνης, οι σκέψεις μου διακόπηκαν απότομα από μία σοβαρή ανακοίνωση που μου έκαναν οι κόρες μου: ″Μπαμπά θέλουμε να πάμε στο χωριό φέτος τις Γιορτές″…. Ξαφνιάστηκα !!! Πώς τους ήρθε αυτό ???
″Κορίτσια″ τους λέω ″Το Τρίστενο δεν είναι Ροβανιέμι, δεν έχει ταράνδους και Αι Βασίληδες, μόνο κρύο και ερημιά″.
″Ε και λοιπόν ? Εμείς θα θέλαμε να πάμε″, μου αποκρίθηκαν με τον νεανικό αυθορμητισμό τους.
″Καλά θα δούμε, θα το συζητήσουμε όλοι μαζί στην ώρα του″ τους είπα. Έτσι κι αλλιώς τα Χριστούγεννα μου φαίνονταν τόσο μακριά ακόμη. Είχα τόσα να κάνω στη δουλειά. Τα συζήτησα με τη σύζυγο και συμφώνησε μαζί μου.
Όλο το διάστημα μέχρι τις παραμονές των Γιορτών, οι πολυαγαπημένες μου θυγατέρες εξέφραζαν με περίσσεια επιμονή τη βούλησή τους να πάμε στο Τρίστενο.

Οπότε αποφασίσαμε να πραγματευτούμε την επιλογή αυτή με τη σύζυγό μου. Τίθενται τα εξής θέματα :
1. Ο Καιρός. Βασικότατος παράγοντας που θα καθορίσει τις όλες δραστηριότητες. Χειμώνας είναι, κρύο θα κάνει, μπορεί και να χιονίσει. Θέρμανση στο χωριό έχουμε, αν δεν υπήρχε η συζήτηση θα σταματούσε εδώ. Μήπως και στην Αθήνα κρύο θα κάνει και αν τύχει να είναι βροχερός ο καιρός τότε να δεις κατάθλιψη. Εξάλλου το κρύο στο χωριό είναι κάτι που έχουμε συνηθίσει, είναι πιο γλυκό και προσδίδει κάτι στην όλη ατμόσφαιρα του χωριού.
2. Οι δρόμοι. Το χιόνι, ο πάγος… Βασικό στοιχείο η ασφάλεια και όσο το δυνατόν λιγότερη ταλαιπωρία. Αν τύχει, όμως και χιονίσει στο Λεκανοπέδιο όμως, τότε είναι που δεν μετακινείσαι. Γλιστρούν οι δρόμοι και σε καμία περίπτωση δεν θέλεις το Jeep (σαν αυτά που μοιάζουν με τανκ του Β’ Π.Π.) κάποιας γλυκύτατης κυρίας να σταματήσει την πορεία του επάνω στο Ι.Χ. σου. Εξάλλου, στον 21ο αιώνα ζούμε, οι δρόμοι θα είναι ανοικτοί στο επαρχιακό δίκτυο, ακόμη και στα χωριά μας.
3. Φως/Νερό/Τηλέφωνο/Θέρμανση. Τα μεγάλα ερωτηματικά !!! Αν πέσει το ρεύμα ??, αν έχουν παγώσει οι βρύσες ??, Ο καυστήρας θα δουλεύει ?? Τηλέφωνο δεν μας νοιάζει πια έχουμε τα κινητά μας.
Οι θετικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτηματικά θέλουν πίστη και αισιοδοξία. Συνήθως το ρεύμα πέφτει μετά από μία σφοδρή χιονοθύελλα (πράγμα σπάνιο στην εποχή της υπερθέρμανσης του πλανήτη) και εντός 24 ωρών επανέρχεται.
Σημαντική αμέλεια να μην πω σε κάποιον μόνιμο κάτοικο να προσέχει τις παροχές στο σπίτι το χειμώνα, ούτε φώναξα το Θανάση να κάνει τη συντήρηση του καυστήρα. Που να το φανταστώ !!
4. Προμήθειες. Το κλασικό πρόβλημα χειμώνα - Πάσχα - καλοκαίρι όταν ετοιμάζεσαι για Τρίστενο. Μπορεί να βρεις κρέας ή και να μην βρεις, αλλά ο μανάβης έρχεται στην Πενταγιού μία φορά την εβδομάδα. Από το ολότελα !!!! Τα υπόλοιπα από σούπερ - μάρκετ σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων.
Μην είσαι γκρινιάρης και απαισιόδοξος. Δεν θα πεθάνεις και στην πείνα. Υπάρχουν και οι μόνιμοι κάτοικοι – επαγγελματίες, νέα παιδιά, που όλο και κάτι θα κάνουν. Μην ξεχνάμε την ταβέρνα στο Τρίστενο, τον ξενώνα ύπνου και φαγητού στην Πενταγιού και το μαγαζάκι Γενικού Εμπορίου στην Πενταγιού.
5. Τέλος, το σημαντικότερο : Γιορτές είναι θέλουμε κόσμο, κίνηση, dolce vita !! Κοίταξε να δεις τι θα χάσουμε πηγαίνοντας στο Τρίστενο :
• Ατέλειωτες βόλτες στη γιορτινή, στολισμένη Αθήνα, ψώνια και δώρα
• Διασκέδαση, μπαρ, κλαμπ, μπουζούκια με φίλους έως τις πρωινές ώρες
• Ρεβεγιόν με τα καλά μας ρούχα σε ωραίο περιβάλλον με συναρπαστικούς ανθρώπους.
Μμμ… νομίζω ότι ζούμε σε άλλη εποχή!!!

Δεν είμαστε ούτε είκοσι ούτε τριάντα ετών πια και το ″budjet″ έχει προσαρμοστεί προς τα κάτω την τελευταία δεκαετία.
Θα πάμε καμιά βόλτα στο Σύνταγμα-Ερμού δεν θα αγοράσουμε τίποτα (τι τιμές Θεέ μου…)
Θα μας τρέχουν τα παιδιά από φίλη σε φίλη…
Το πολύ-πολύ να βγούμε για κανέναν καφέ.
Φαγητό με τους παππούδες και τις γιαγιάδες και…
Πολύ… πολύ τηλεόραση.
ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΑ !!! Δεν με κάλεσε και ο πρέσβης στο ρεβεγιόν του !!
Ξεπερνώντας λοιπόν τις μεσο-αστικές μου αντιλήψεις, οπλισμένος με αποφασιστικότητα και αισιοδοξία και κατανοώντας ότι ″η δουλειά δεν είναι λαγός να φύγει εδώ θα σε περιμένει″, κατά τη ρήση ενός έμπειρου συναδέλφου ΦΟΡΤΩΣΑΜΕ ΚΑΙ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ ΓΙΑ ΤΡΙΣΤΕΝΟ την προ-παραμονή Χριστουγέννων. ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ !!!
………………………………………………………………………..

Το ταξίδι της επιστροφής, την επόμενη της Πρωτοχρονιάς, αναμενόταν, όπως πάντα, κουραστικό και βαρετό. Δεν είναι το ίδιο όταν πας κάπου, με όταν επιστρέφεις. Έχεις βεβαρημένη ψυχολογία.
Ανέλπιστα όμως, ήμασταν όλοι στο αυτοκίνητο ομιλητικοί και γελαστοί. Ακόμη και η γκρινιάρα η κόρη μου που δεν αντέχει τα ταξίδια ήταν σε κατάσταση ευθυμίας.
″Τι έγινε ???″, ρώτησα και τα τρία τα κορίτσια μου,
″Προς τι αυτή η ευχάριστη έκπληξη ??? ″….
″Περάσαμε υπέροχα !!!″ μου είπαν με μια φωνή και οι τρεις.
Άρχισα λοιπόν να αναλογιζόμουν τι ήταν αυτό που μας έκανε όλους να, συμπεριλαμβανομένου και εμένα, να έχουμε μία πολύ καλή εντύπωση για τις φετινές Χριστουγεννιάτικες διακοπές μας.
″Λευκά″ Χριστούγεννα δεν κάναμε… χιόνι δεν έριξε. Μέχρι του ″Πραττά το Λάκο″ έφτασε. Μόνο κρύο (ψόφο δηλαδή) έως -4οC. Ντυνόμασταν με τα σκουφιά και τα κασκόλ και κάναμε βόλτες στο χειμωνιάτικο τοπίο. Στην απόλυτη ησυχία και ηρεμία της φύσης. Τα περισσότερα δένδρα είχαν ρίξει τα φύλλα τους, υπήρχε μόνο χλόη και το ελατόδασος. Το θρόισμα του ανέμου ανάμεσα στα έλατα είναι πραγματική ψυχοθεραπεία. Έκλεινες τα μάτια, το αφουγκραζόσουν ήταν σαν να κάνεις γιόγκα με τα πόδια ψηλά και το κεφάλι κάτω. Απόλυτο συναίσθημα θετικής ενέργειας και οι βαθιές ανάσες τέλειο αναζωογονητικό. Γενικά το τοπίο ήταν φανταστικό.
Έβλεπες απέναντι ένα άσπρο σύννεφο να έχει καθίσει επάνω στα Βαρδούσια και την άλλη μέρα τα έβλεπες κατάλευκα από το χιόνι.

φωτο: Νατάσα Κοντογιάννη

 

Από την άλλη, κάποιοι φόβοι μας επαληθεύτηκαν : Το καλοριφέρ το έπιασε το ″γλυκύ″ του και δεν δούλευε στην αρχή. Ο Θανάσης έλειπε… Ευτυχώς, υπήρχε ο Αλέκος και η δική μου η ψυχραιμία (πήρα τον μπαμπά μου τηλέφωνο) και ευτυχώς δούλεψε. Πήραμε μία τρομάρα !!!. Ευτυχώς τίποτε άλλο από παροχές κοινής ωφελείας δεν πήγε στραβά… αν εξαιρέσεις την τηλεόραση. ″Κάηκε″ ο αποκωδικοποιητής και δεν υπήρχε περίπτωση να κάνω μιάμιση ώρα δρόμο να πάρω άλλον. Και πόσο θα τον πλήρωνα, αφού θα με έβρισκαν στην ανάγκη. Αλήθεια, πώς περάσαμε 12 ημέρες χωρίς τηλεόραση ????.
Αν επένδυες στην πιθανότητα να προμηθευόσουν κάποια πράγματα από εκεί, θα απογοητευόσουν οικτρά. Το μαγαζάκι της Τούλας κλειστό, κατσικάκι τέτοια εποχή μου είπαν δεν υπήρχε, για μοσχάρι και χοιρινό ούτε που ρώτησα.
Ο μανάβης σταθερή αξία, πιστός στα εβδομαδιαία ραντεβού του.
Ψωμί, Γάλα… αστεία πράγματα !!... Βέβαια, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, αν ο Αποστόλης ή ο Αλέκος αν πήγαιναν για δικό τους ανεφοδιασμό θα σε εξυπηρετούσαν χωρίς περιστροφές.
Όσον αφορά τον κόσμο και τη γιορτινή ατμόσφαιρα… άλλο αυτό. Όχι μόνον δεν υπήρχαν εκδρομείς αλλά έφυγαν και οι ντόπιοι. Υπήρχαν κάποιοι εκδρομείς τα Χριστούγεννα, ελάχιστοι, να μην μιλήσω για την Πρωτοχρονιά. Την άλλη μέρα των Χριστουγέννων εξαφανίστηκαν όλοι.
Ο ξενώνας στην Πενταγιού κλειστός καθόλη τη διάρκεια της παραμονής μας εκεί.

Τι ήταν αυτό τελικά που μας έκανε να περάσουμε υπέροχα ???

Ρώτησα λοιπόν τους πρωταγωνιστές, ξεκινώντας από τις κόρες μου, όπως αυτές περίγραψαν τις εντυπώσεις τους με το δικό τους ύφος και λόγια :

″… Φέτος όλη μου η οικογένεια κι εγώ πήγαμε στο χωριό μου το Τρίστενο Φωκίδας για τις γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Γενικότερα τα περάσαμε πολύ ωραία με κρύο και δίχως χιόνι.
Τις φετινές διακοπές τις αρχίσαμε από νωρίς, όταν πρωτοπήγαμε είχε κρύο με αποτέλεσμα να ανοίξουμε τα καλοριφέρ για να ζεσταθούμε. Το απόγευμα πήγαμε στο μαγαζί της πλατείας της κυρίας Κατερίνας και του κύριου Αλέκου για να ποιούμε εγώ με την αδελφή μου ζεστή σοκολάτα. Μέσα στο μαγαζί είχε πολύ ζέστη, είχαν σόμπα. Εμείς τα παιδιά παίζαμε πολύ ωραία. Στο τέλος το βράδυ φάγαμε όλοι μαζί από τα ωραία φαγητά του κύριου Αλέκου. Ακόμα μαζί με την αδελφή μου την επόμενη μέρα πήγαμε βόλτα στο χωριό για να δούμε πως είναι η περιοχή. Ήταν πολύ όμορφη όπως πάντα. Την ημέρα των Χριστουγέννων πήγαμε στην εκκλησία της Πενταγιού και μετά στην πλατεία. Παίξαμε μαζί με τα παιδιά και μετά και βόλτα στο χωριό.
Όπως κάθε χρόνο ο μπαμπάς φτιάχνει φαγητό για τις γιορτές. Αρχικά τα Χριστούγεννα έφτιαξε κρέας με πατάτες. Μετά φτιάξαμε σπανακόπιτα και τυρόπιτα αλλά ακόμα ψωμί και Χριστόψωμο. Επίσης φτιάξαμε και το πάνω σπίτι για να μην έχει υγρασία.
Γενικότερα οι μέρες περνούσαν ομαλά και πολύ ωραία. Προς προσωπική μου άποψη θα πρότεινα σε πολλούς Τριστενιώτες να έρθουν για τις γιορτές τους στο χωρίο θα περάσουν πολύ ωραία…″
 
″… Τα Χριστούγεννα στο χωριό είναι η καλύτερη χρονιά γεια εμένα γιατί πέρασα πάρα πολύ ωραία… Φέτος τις διακοπές τον Χριστουγέννων της πέρασα στο χωριό μου στο Τρίστενο Φωκίδας ήταν πολύ ωραία αλλά δεν χιόνισέ αλλά ήταν πιο ωραίο από ότι περίμενα την πρώτη μέρα έκανε πολύ κριό αλλά είχε και τα καλά της εκείνη η μέρα. Καταλάβαμε ότι ήταν ανοικτό το μαγαζί του Κυρίου Αλέκου και της Κυρίας Κατερίνας και πήγαμε να καθίσουμε και περάσαμε πολύ ωραία, μετά την επομένη μέρα ήταν λίγο πιο ζεστά, εγώ κι η αδελφή μου βγαίναμε βόλτες και ήταν πολύ ωραία μετά από κάποιες μέρες πήγαμε εκκλησιά στην Πενταγιού γιατί η δικιά μας δεν λειτουργούσε επειδή δεν είχαμε παπά ούτε και πολύ κόσμο.
Την πρωτοχρονιά την πέρασα οικογενειακά για να αλλάξαμε τον χρόνο και περάσαμε πολύ ωραία επειδή παίξαμε χαρτιά με την οικογένεια μου αλλά για λίγη ώρα μετά αλλάξαμε τον χρόνο
Τελικά πέρασα πιο ωραία από ότι νόμιζα η διακοπές στο χόριο ήταν η πιο ώρες διακοπές που έχω πέραση …″

Είδες τελικά απλά πράγματα θέλουν τα παιδιά !!
Και εμείς οι ενήλικες ????.... τι είναι τελικά αυτό που θέλουμε για να περάσουμε καλά ???... Κοίταξα τη σύζυγό μου και μου είπε αυθόρμητα :
Ησυχία… Ηρεμία… Ημέρες χωρίς πρόγραμμα.
Αλήθεια, πόσο σημαντικά είναι αυτά τα πράγματα. Δεν σε ένοιαζε τι ώρα θα κοιμηθείς, τι ώρα θα σηκωθείς, τι ώρα θα φας, τι ώρα θα φύγεις από το σπίτι, τι θα φορέσεις.
Ακόμη και στην γιορτινή λειτουργία των Χριστουγέννων στην εκκλησία των Πενταγιών πήγαμε χαλαρά. Δεν αγχωθήκαμε που δεν σηκωθήκαμε νωρίς, ούτε που δεν φορέσαμε τα ″καλά″ μας ρούχα. Λόγω του εν γένει κλίματος, όντως η Θεία Λειτουργία μας ταξίδεψε σε πνευματικές αναζητήσεις.
Όσον αφορά την κοινωνική μας ζωή στο χωριό, ήταν απλή αλλά έντονη. Ο καθιερωμένος γιορτινός καφές μετά την εκκλησία στο καφέ του Αποστόλη, από μόνος του μπορεί να μην λέει τίποτα, αλλά που θα ανταλλάξεις ευχές με ΟΛΟΥΣ… και εννοώ ΟΛΟΥΣ.
Το ταβερνάκι στο Τρίστενο, μπορεί να φαίνεται ταπεινό και μη κοσμοπολίτικο, αλλά η ζεστασιά που είχε (κυριολεκτικά και μεταφορικά) και η οικειότητα που σου ενέπνεαν η Κατερίνα και ο Αλέκος, ήταν κάτι το ξεχωριστό. Καφές, φαγητό και ατέλειωτη κουβεντούλα έως και παιχνίδι. Μία όαση αυθεντικότητας στα τόσα ″δήθεν″ της πόλης, ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες.

φωτο: Κώστας Αρμυρός

Τέλος, για μένα, πέραν όλων των ανωτέρω, αυτό που με σημάδεψε αυτά τα Χριστούγεννα ήταν η μεταξύ μας επικοινωνία. Η χαλαρότητα και το ″άδειασμα″ από σκέψεις και έγνοιες όλων μας αυτές τις ημέρες έφερε πολύ κοντά την οικογένεια. Οι συζητήσεις και οι προβληματισμοί, αλλά και οι ώρες διασκέδασης και γέλιου, χωρίς απωθημένα, επιτακτικά βάρη και γκρίνιες έφεραν πιο κοντά ο ένας τον άλλον, οδήγησαν στην κατανόηση του ενός από τον άλλο.
Αληθινά και συμπερασματικά, που αλλού θα βρίσκαμε την πνευματική διαύγεια και ανύψωση που οδήγησε σε ψυχική ευφορία, τα οποία μετατρέπονται τώρα σε ευθυμία και αισιοδοξία, εκτός από το Τρίστενο ???...ΠΟΥΘΕΝΑ !!
Άσε τα έξοδα που, παρόλο το μακρινό της διαδρομής, κυμάνθηκαν πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα των Γιορτών που έχουμε συνηθίσει.
Τελικά, τα Χριστούγεννα στο Τρίστενο, ως επιλογή ήταν ορθότατη. Περιθώρια βελτίωσης πάντα υπάρχουν, οι Γιορτές εκεί μπορούν να γίνουν ονειρικές αν: …Ανεβαίνουμε περισσότεροι, οπότε περισσότερες ″καλημέρες″ και ″Χρόνια Πολλά″, περισσότερα στολισμένα σπίτια, περισσότερο ΦΩΣ !!
…Οι μόνιμοι κάτοικοι αντιληφθούν τη σημαντικότητα της προσφοράς βασικών αγαθών και υπηρεσιών στους επισκέπτες, που θα αυξήσει όχι μόνο την ποσότητα και τη συχνότητα της επίσκεψης, αλλά και τη στάθμη της ποιότητας της στάσης και της συμπεριφοράς απέναντί τους. Αύξηση η οποία λειτουργεί πολλαπλασιαστικά προς το αμοιβαίο όφελος.

Δηλαδή, να μην υποτιμάται ο τόπος μας ως χριστουγεννιάτικος και όχι μόνο προορισμός, αμφότερα.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ….ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΑ._

Κώστας Νικολέτος και οι κόρες του