Το ρύζι που δεν φύτρωσε ..

απόσπασμα από το προς έκδοση βιβλίο με τίτλο: 

''ΘΑΜΜΕΝΑ ΟΝΕΙΡΑ , ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ''

του Κ. Γ. ΜΠΕΡΤΣΙΑ με καταγωγή από τον Κόκκινο

Μεγάλο γεγονός ήταν για τον Έπαχτο και για την γύρω περιοχή η ζωοεμποροπανήγυρης  που κάθε χρόνο ξεκίναγε ανήμερα του Αγίου Δημητρίου.
Στην δεκαετία του πενήντα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του εξήντα διαρκούσε ολόκληρη βδομάδα και η κοσμοσυρροή από τα χωριά της Ναυπακτίας, της Δωρίδας αλλά και από την Αχαΐα ήταν τόσο έντονη που εκείνες τις μέρες τριπλασιαζόταν ο πληθυσμός της πόλης. Χαράς ευαγγέλια για τους εμπόρους και τα πανδοχεία της Ναυπάκτου !!

Κάθε χρόνο ο παππούς μου έπαιρνε τον Γιώργο τον πατέρα μου, που ήταν ο μικρότερος γιος του και επισκεπτόντουσαν το επαχτίτικο παζάρι όπως ήταν πιο γνωστό.
Στο παζάρι έβρισκες τα πάντα, από άλογα, γαϊδούρια, μοσχάρια και αιγοπρόβατα μέχρι υφάσματα, ρούχα, παπούτσια, τρόφιμα, σπόρους, γεωργικά εργαλεία και ό,τι ήταν αναγκαίο για την ζωή στη επαρχία εκείνη την εποχή. Δεν έλειπαν βέβαια και κάποια νεωτερίστικα εμπορεύματα που για πρώτη φορά τα έβλεπαν οι άνθρωποι της επαρχίας. Ήσαν κυρίως αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία. Δύσκολα τα αποδεχόντουσαν οι άκρως συντηρητικοί κάτοικοι εκείνης της εποχής. Η κρατούσα αντίληψη ήταν:
“όπως τα βρήκαμε από τους γονείς μας έτσι πρέπει να τα παραδώσουμε στα παιδιά μας”.

Σε εκείνο το παζάρι ο μικρός Γιώργος έβλεπε πράγματα για πρώτη φορά στη ζωή του και οι ορίζοντές του άνοιγαν, τον εντυπωσίαζαν και του καλλιεργούσαν την νοοτροπία πως πρέπει να αγκαλιάζει τα καινούργια και άρχισε σιγά σιγά  να πιστεύει  ότι οι αλλαγές είναι πρόοδος..
Ο μικρός ο Γιώργος έβλεπε με άλλο μάτι τα καινούργια εργαλεία, καταλάβαινε ποσό θα τον βοηθούσαν στην δουλειά του και ποσό πιο παραγωγικές θα ήταν οι προσπάθειες του.
Έπειθε τον πατέρα του και κάθε φορά που γύριζαν από το παζάρι κάτι καινούργιο θα κουβάλαγαν με την κυρά Μαρία, την μάνα του, να γκρινιάζει, που σπαταλούν τα χρήματα τους σε άχρηστα πράγματα.

Έφεραν από τους πρώτους στη μικρή κοιλάδα του Μόρνου το σιδερένιο άροτρο, την μηχανή όπως την  έλεγαν, την σιδερένια σβάρνα και την ραντιστήρα πλάτης.
Την χρονιά της γέννησης μου, έφεραν ένα πουλάρι που εξελίχθηκε σε ένα υπέροχο άλογο. Η μάνα μου είχε να το λέει για πολλά χρόνια, όταν αναφερόταν στην γέννηση μου ή στην ηλικία μου, αμέσως συμπλήρωνε: έχεις την ίδια ηλικία με την Κούλα, που ήταν το όνομα του αλόγου.
Η Κούλα μαζί με ένα ψηλόσωμο μουλάρι, που ήταν δώρο από την Αμερικανική βοήθεια και την UNRRA, έφτιαξαν ένα ταιριαστό δίδυμο που όργωνε για δυο περίπου δεκαετίες τα χωράφια μας, τα ποτιστικά στο κάμπο και τα άνυδρα μπαΐρια, που καλλιεργούσαμε και ήσαν έξω από τους αρδευτικούς αύλακες στις πλαγιές των μικρών λόφων στην βορειοδυτική πλευρά του κάμπου.
Ο παππούς του άρεσαν οι ήχοι των κουδουνιών και πάντα αγόραζε κάποια κουδούνια με διάφορους ήχους για να κάνουν ιδιαίτερη την βουκολική μουσική, που τις νύχτες του καλοκαιριού αντιλαλούσε στους λόφους πέριξ της κοιλάδας δημιουργώντας μια πανδαισία ηχητικών ακουσμάτων. Υπήρχε ένας άτυπος ανταγωνισμός μεταξύ των βοσκών για το ποιου τα κουδούνια των κοπαδιών θα παράσχει την πιο ιδιαίτερη και σαγηνευτική μουσική.

Πρέπει να ήταν ή το 1960 ή το 1961, που θυμάμαι τον πατέρα να εξιστορεί στην μητέρα μου ότι στο παζάρι γνώρισε κάποιον από το Αγρίνιο που καλλιεργούσε ρύζι-έχει  ορυζώνες- θυμάμαι την φράση που είπε στην μητέρα μου.
«Του χρόνου θα αγοράσω ρύζι να σπείρουμε και μεις» συνέχισε να λέει στην κυρά Ευθυμία, «ρώτησα και έμαθα τα πάντα για την καλλιέργεια του ρυζιού».
-Δεν ξέρω εγώ από αυτά.. του απαντά η μάνα μου. Αλλά για πες μου, γιατί κανείς όλα αυτά χρόνια δεν έχει σπείρει εδώ στο κάμπο ρύζι;  Μήπως δεν γίνεται; Μήπως θέλει αλλά χώματα που ο δικός μας κάμπος δεν έχει; Δεν το αφήνεις καλύτερα Γιώργο...
-Κοίταξε γυναίκα πρέπει να δοκιμάσουμε, γιατί δεν το έχουν κάνει άλλοι εμένα δεν με ενδιαφέρει, εμένα ο Αγρινιώτης μου είπε πως είμαστε βλάκες, έχετε μου λέει εύφορα χωράφια, μπόλικο νερό και ασχολείστε ακόμη με καλαμπόκια και σιτάρια που δεν έχουν λεφτά ..  βάλε ρύζι να κονομήσεις μου είπε, άστο Ευθυμία του χρόνου θα το κάνουμε.
Αυτή η λουγκιά δίπλα στο ποτάμι που είναι επτά στρέμματα θα την καλλιεργήσουμε ρύζι θα είμαστε οι πρώτοι ! και μην το πεις σε κανένα θα τρίβουν τα μάτια τους οι χωριανοί μας!

Την επόμενη άνοιξη η πρώτη δουλειά του πατέρα ήταν να προετοιμάσει τα επτά στρέμματα για την σπορά του ρυζιού. Διπλοόργωσε πολύ καλά το χωράφι, το ίσιωσε με την σβάρνα, το αλφάδιασε, έφτιαξε στα άκρα μικρά αναχώματα ώστε το νερό που θα κατέκλυζε την  έκταση να μην έχει δυνατότητα διαφυγής και το ύψος του να μην ξεπερνά τους δέκα πόντους .
Αρχές Μαΐου πήγε στην πρωτεύουσα και αγόρασε δυο σακιά ρύζι των πενήντα κιλών. Ο έμπορος παραξενεύτηκε για την ποσότητα και τον ρώτησε:
-Τι θα το κανείς τόσο ρύζι ρε Γιώργο; Κρατώντας μυστικό το σχέδιο του απάντησε:
⁃ Δεν  είναι όλο δικό μου Θόδωρε ..

Η κοιλάδα πριν σκεπαστεί από τα νερά της λίμνης του Μόρνου

Μόλις ζέστανε ο καιρός, κάπου στα μέσα Μαΐου, έσπειρε το ρύζι όπως τον είχε δασκαλέψει ο Αγρινιώτης και περίμενε με ανυπομονησία να φυτρώσει το πρώτο ρύζι στην ιστορία της κοιλάδας.
Οι μέρες περνούσαν, φθάσαμε στο μήνα και ούτε ένα φυτό δεν είχε ξεμυτίσει από το νερό.
Απογοητευμένος άρχισε να λέει το πρόβλημα του αριστερά και δεξιά, βέβαια κανείς δεν μπορούσε να του δώσει κάποια εξήγηση. Δεν έφτανε η στενοχώρια του είχε και την μάνα μου, που του γκρίνιαζε, πως κάνει του κεφαλιού του, δεν ρωτά κανένα, χάσαμε τόσα χρήματα και δουλειά ενός μήνα με τα πειράματα του μουρμούριζε ..
Στα μέσα Ιουνίου μας επισκέφθηκε ο αδελφός της μάνας μου που υπηρετούσε την θητεία του στη αεροπορία και είχε πάρει άδεια .
Γαμπρέ του λέει:
-Τι ρύζι φύτεψες;  από που αγόρασες τον σπόρο;
-Από το Γκομόζια, από το Λιδωρίκι .
-Άσπρο ρύζι , αυτό που μαγειρεύουμε, αγόρασες;
Άρχισε να γελά και του λέει, μα αυτό είναι αποφλοιωμένο, είναι επεξεργασμένο και δεν φυτρώνει ... έπρεπε να προμηθευτείς σπόρο γνήσιο ....
Έτσι άδοξα έσβησε η προσπάθεια να γίνουν ορυζώνες τα καλαμποχώραφα της κοιλάδας !!

Πέρασαν χρόνια και όσες φορές θύμιζα στον πατέρα μου το πάθημα του φαινόταν καθαρά ότι τον ενοχλούσε και η αντίδραση του ήταν:   Ότι κάτι άλλο έφταιγε και όχι ο σπόρος και ότι ήμουν μικρός τότε και δεν θυμάμαι καλά την ιστορία ... Τέλος πάντως όπως και να έχουν τα πράγματα ο πατέρας ήταν προοδευτικός και ας μην ευοδώθηκαν τα όνειρα του για τους ορυζώνες. Και  οι πρωτοπόροι πατέρα έχουν τις αποτυχίες τους χωρίς αυτό να τους στερεί τον τίτλο του νεωτεριστή !!.

Πόνημα δημιουργικής γραφής, 

Κωνσταντίνος Γ. Μπερτσιάς
Δεκέμβρης 2019

Πηγή: https://loutsovos.blogspot.com/

Σχετικές Αναρτήσεις:

Η Αθηνά νικά ξανά τον Ποσειδώνα στο Μόρνο
Δυνατός σαν το σίδερο και γλυκός σαν τη ζάχαρη!!
Η γέφυρα του Μακρυγιάννη

 

Υπό την Αιγίδα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» τα Μακρυγιάννεια 2021

Οι εκδηλώσεις «Μακρυγιάννεια» του Συλλόγου Κροκυλιωτών άρχισαν να σχεδιάζονται από τον Σύλλογο Κροκυλιωτών το 1973, και εγκαινιάστηκαν το Πάσχα του 1975. Το 1977 οι εκδηλώσεις μεταφέρονται τον Αύγουστο και παίρνουν τη μορφή φεστιβάλ, το μοναδικό που γινόταν εκείνη την εποχή στη Φωκίδα. Τα Μακρυγιάνννεια επαναλαμβάνονται με συνεχώς περισσότερες εκδηλώσεις και επιτυχία το 1977 και το 1979 όπου έτυχαν και τηλεοπτικής κάλυψης. Λόγω υψηλού κόστους η διεξαγωγή τους συνεχίστηκε ανά 4 χρόνια με τις εκδηλώσεις του 1983, του 1987 και του 1991 να γνωρίζουν τεράστια επιτυχία, ιδιαίτερα τα τελευταία που φιλοξένησαν παράσταση των μπαλέτων Μπολσόι της Μόσχας. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων αυτών, το Κροκύλειο απέκτησε σπάνιες πολιτικές – αναπτυξιακές υποδομές, όπως η προσαρμογή του σχολείου σε θέατρο, η λαογραφική Συλλογή, χορευτικό συγκρότημα, εντευκτήριο νεολαίας ενώ οργάνωσε και το Α’ αναπτυξιακό συνέδριο της περιοχής συσπειρώνοντας τα γύρω χωριά, γεγονός που οδήγησε στην δημιουργία ενός δευτεροβάθμιου Συλλογικού Οργάνου, της Ομοσπονδίας Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας που εκπροσωπεί σήμερα 18 χωριά.

Τα Μακρυγιάννεια συνέχισαν την πορεία τους ανά 4 χρόνια 1995, 1999, 2003 και 2007, που είχαν μία νέα κορύφωση (Συναυλία Σαββόπουλου, Πασχαλίδη, θεατρική παράσταση Αριστοφάνη του ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης κλπ) οπότε, ο τότε Δήμος Βαρδουσίων επιχείρησε να τα υποστηρίξει και να τα καθιερώσει σε ετήσια βάση, με αποτέλεσμα την επανάληψή τους το 2008 και 2009. Οι αλλαγές όμως στους Δήμους με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και η έλευση της κρίσης, οδηγεί στην μετέπειτα διεξαγωγή τους ανά 2 χρόνια 2011, 2013, 2015 (συναυλία Μ. Στόκα) και 2017 (συναυλία αδελφών Βουγιούκλη) έχοντας όμως την σταθερή υποστήριξη του νέου Δήμου Δωρίδας καθώς και την συνεργασία των Συλλόγων των γύρω χωριών (Πενταγιοί, Ζωριάνος, Περιβόλι, Κόκκινος κ.α.).

Το 2018, στο σχολείο Κροκυλείου φιλοξενήθηκαν οι δύο εκδηλώσεις, που πραγματοποίησε το νεοσύστατο φεστιβάλ Δελφών «λάλων ύδωρ» στη Δωρίδα, μία συναυλία του Δ. Μαραμή παραγωγής Μεγάρου Μουσικής και μία θεατρική παράσταση. Για την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων αυτών ο Σύλλογος ανέπτυξε στενή και αρμονική συνεργασία με το Δίκτυο Δελφών.

Ο Σύλλογος Κροκυλιωτών ο Μακρυγιάννης για την επόμενη χρονιά προετοιμάζει τις εκδηλώσεις «Μακρυγιάννεια 2021», που θα είναι αφιερωμένες στην επανάσταση του 1821. Για το λόγο αυτό, κατάθεσε την υπ. αριθ. GR-01239 πρόταση στη διαδικτυακή πλατφόρμα της επιτροπής «Ελλάδα 2021», η οποία έγινε δεκτή, με αποτέλεσμα οι εκδηλώσεις «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΕΙΑ 2021» να ενταχθούν στο εθνικό πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων που συντονίζει η επιτροπή. Το ευχάριστο αυτό γεγονός κρίθηκε αναγκαίο να γνωστοποιηθεί ευρύτερα, γιατί υπήρξαν πρόσφατα, αρκετά δημοσιεύματα, όπως δηλώσεις του Δημάρχου Δωρίδας, Βουλευτή Φωκίδας, επιστολές Συλλόγων κλπ, που αναφέρονται σε παντελή απουσία εκδηλώσεων στη Φωκίδα υπό την αιγίδα και την προβολή του «Ελλάδα 2021».

Εκτός από την αιγίδα της επιτροπής, οι σχεδιαζόμενες εκδηλώσεις του Συλλόγου Κροκυλιωτών, θα υποστηρίζονται και από το Δίκτυο Δελφών το οποίο έχει υποβάλει στην Αναπτυξιακή Φωκική Α.Ε. σχετική πρόταση δράσης με τίτλο «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΕΙΑ», για τριετή υποστήριξη του θεσμού των Μακρυγιαννείων. Η πρόταση έλαβε την σχετική έγκριση χρηματοδότησης σύμφωνα με τα προσωρινά αναρτημένα αποτελέσματα του Leader.

Αντίστοιχη έγκριση έλαβε και η πρόταση του Συλλόγου Κροκυλιωτών ο Μακρυγιάννης για τη χρηματοδότηση της δράσης με τίτλο: «Έκδοση ερευνητικής - καταγραφής του Γιάννη Ηλιόπουλου, με ιστορικές και λαογραφικές μαρτυρίες για τη Δωρίδα του 1821». Το πρωτογενές υλικό είναι έτοιμο και η έκδοση του βιβλίου, που θα συμπέσει με τις επετειακές εκδηλώσεις του ΄21, θα συμβάλει ιδιαίτερα στην προβολή γεγονότων και προσώπων που έδρασαν στην Δωρίδα τα χρόνια της επανάστασης και πρωτοστάτησαν στον αγώνα της απελευθέρωσης.

Παρά την έως τώρα επιτυχή προώθηση του θεσμού, είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη ότι τη στιγμή αυτή ο πολιτισμός και όλοι οι συντελεστές του, λειτουργούν στο αβέβαιο περιβάλλον που έχει δημιουργήσει ο ιός covid-19. Οι επιπτώσεις, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, είναι βέβαιο πως θα μας ακολουθήσουν και την επόμενη χρονιά και καλό είναι να αποφευχθούν πρόωρες ανακοινώσεις, που μπορεί εύκολα να ανατραπούν.

Ο Σύλλογος Κροκυλιωτών παραμένει πάντα ανοιχτός σε προτάσεις και συνεργασίες με άλλους φορείς και Συλλόγους στην Ορεινή Δωρίδα, ενώ παράλληλα, θα συνεργαστεί και με την τοπική αυτοδιοίκηση που αποτελεί διαχρονικά βασικό αρωγό των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Κίνητρα από το Δήμο Δωρίδος για τη στελέχωση του Γυμνασίου και Λυκείου Λιδωρικίου

200 € για ενοίκιο και 150 € μηνιαίως για σίτιση 8 μη ντόπιων εκπαιδευτικών που θα υπηρετήσουν στις σχολικές μονάδες.

 

Μη βλέποντας πρόοδο από πλευράς του Υπουργείου Παιδείας στο ζήτημα της κάλυψης των κενών του Γυμνασίου και του Λιδωρικίου και προκειμένου να μην επαναληφθεί η περσινή εκφυλιστική για τις συγκεκριμένες όσο και κρίσιμες σχολικές μονάδες της ορεινής Δωρίδας, ο Δήμος παίρνει την κατάσταση στα χέρια του.

Έτσι, το δημοτικό συμβούλιο στην συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη μέσω τηλεδιάσκεψης έλαβε την απόφαση να χορηγήσει μηνιαίο επίδομα σε οκτώ καθηγητές που θα έρθουν από περιοχές εκτός Φωκίδας να υπηρετήσουν τη φετινή περίοδο στα δύο σχολεία, προκειμένου οι συγκεκριμένες θέσεις εκπαιδευτικών να γίνουν πιο ελκυστικές προς τους καθηγητές και να πληρωθούν τα κενά, που δυστυχώς κάθε χρονιά ταλανίζουν την τοοική κοινωνία και θέτουν εν αμφιβόλω ακόμα και την ύπαρξη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή της ορεινής Δωρίδας.

“Οι ορεινοί Δήμοι, οι δήμοι με πληθυσμό έως 30.000 κατοίκους, των οποίων τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) των δημοτικών ή κοινοτικών ενοτήτων χαρακτηρίζονται ως ορεινές στο Μητρώο Δήμων, Κοινοτήτων και Οικισμών της ΕΛΣΤΑΤ, οι νησιωτικοί δήμοι, τα νομικά πρόσωπα αυτών, καθώς και οι ΟΤΑ β΄ βαθμού στην εδαφική περιφέρεια των οποίων ανήκουν οι προαναφερόμενοι δήμοι, μπορούν να παρέχουν δωρεάν σίτιση και κατάλυμα διαμονής στο ιατρικό, παραϊατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των κέντρων υγείας και των δημόσιων νοσοκομείων, στο προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), στο ένστολο προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής και του Πυροσβεστικού Σώματος και στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσία στις περιοχές δικαιοδοσίας τους. Η διευκόλυνση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να χορηγείται και σε υπαλλήλους που αποσπώνται στους Δήμους αυτούς για τη στελέχωση των Υπηρεσιών τους. Ο υπολογισμός του πληθυσμού γίνεται σύμφωνα με τα στοιχεία πραγματικού πληθυσμού της τελευταίας απογραφής”, ανέφερε ο εισηγητής του θέματος Μανώλης Μαυρομμάτης.

“Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί σε πολλές περιπτώσεις δεν αποδέχονται τις θέσεις στις άγονες και απομακρυσμένες περιοχές, λόγω των γεωγραφικών, κοινωνικών, συγκοινωνιακών και οικονομικών τους συνθηκών όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση με το Λιδωρίκι, μετά τη λήψη και εφαρμογή εκτεταμένων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, τα οποία επέφεραν μεγάλες μειώσεις στις αποδοχές. Αποτέλεσμα αυτών ήταν η υποστελέχωση όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και η εξ αυτής δημιουργία συνθηκών ανασφάλειας αλλά και σοβαρών ελλείψεων στη βασική εκπαίδευση των μαθητών”, πρόσθεσε σχετικά ο Αντιδήμαρχος Λιδωρικίου και τόνισε ότι και μόνο που κυκλοφόρησε η πρόθεση αυτή του Δήμου το ενδιαφέρον εκπαιδευτικών εντάθηκε.“Μπορώ να πω ότι το πρόβλημα του Λιδωρικίου ήδη λύθηκε. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για να έρθουν καθηγητές”, σημείωσε σχετικά. Αναφορικά με τους όρους παροχής του επιδόματος στους δικαιούχους αυτό θα αφορά σε 200 € για ενοίκιο και 150 € μηνιαίως για σίτιση σε οκτώ εκπαιδευτικούς εκτός Φωκίδας για όλη τη σχολική περίοδο και με έναρξη τον Οκτώβριο. Προϋπόθεση θα είναι η ενοικίαση κατοικίας στο Λιδωρίκι και η προσκόμιση αποδείξεων αγοράς ειδών σίτισης από καταστήματα του Λιδωρικίου, προκειμένου να τονωθεί και η τοπική αγορά.

Πηγή: https://www.fokidanews.gr

 

Η λίμνη και το φράγμα του Μόρνου

 

Το φράγμα του Μόρνου χτίστηκε τη δεκαετία του 1970 και κατακλύστηκε για πρώτη φορά το 1978. Πρόκειται για ένα φράγμα ύψους 139 μέτρων που σχηματίζει δεξαμενή με συνολικό όγκο 780 εκατομμύρια κυβικών μέτρων και που συνδέεται με την Αθήνα μέσω ενός υδραγωγείου μήκους 190 χιλιμέτρων.  

Η κατασκευή του φράγματος Mornos (ύψος 126 μέτρων) ξεκίνησε το 1969. Η πλήρωση της δεξαμενής ξεκίνησε το 1979 και όλα τα έργα ολοκληρώθηκαν μέχρι το 1981. Το φράγμα βρίσκεται στον ποταμό Μόρνο και είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωμάτινα φράγματα στην Ευρώπη. Αποτελεί τεχνητή δεξαμενή με επιφάνεια 18,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και λεκάνη απορροής 560 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μέγιστη χωρητικότητά του είναι 764 εκατομμύρια κυβικών μέτρων νερού, ενώ ο όγκος λειτουργίας είναι 630 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Με την εγκατάσταση αντλιοστασίων μπορούν να αντληθούν επιπλέον 70 εκατομμύρια κυβικών μέτρων νερού.

 

πηγή: https://youtu.be/s8TfFmXs2TU 

Αθανάσιος Τσαλτάκης: Ο Ζωριανίτης ήρωας που έσωσε την Λαμία από την Τουρκική εισβολή

του Γεωργίου Καλλιώρα

Ο Αθανάσιος Τσαλτάκης γεννήθηκε το 1847 η το 1850 στο χωριό Ζωριανός του δήμου Κροκυλείου του νομού Φωκίδος. Κατατάχτηκε στον Ελληνικό στρατό σαν εθελοντής και την 1-8-1872 έγινε δεκανέας. Κάποιοι Το 1877 πήρε τον βαθμό του λοχία , το 1881 του Ανθυπασπιστού το 1882 του ανθυπολοχαγού, το 1890 του υπολοχαγού και το 1895 Λοχαγός Β’ τάξεως. ερευνητές γράφουν ότι φοίτησε στην σχολή Ευελπίδων. Πόλεμος του 1897 το βρήκε να υπηρετεί την πατρίδα του στην παραμεθόρια τότε πόλη της Λαμίας.

 

 

Μετά τις πρώτες μάχες ανάμεσα στα Ελληνικά και τουρκικά στρατεύματα στον πόλεμο του 1897 ο ελληνικός στρατός άρχισε να υποχωρεί ατάκτως προς την Λαμία. Ο Τούρκικος στρατός ξεκίνησε να προελαύνει ανενόχλητος από τον Δομοκό προς τα στενά του Δερβέν Φούρκα με σκοπό να καταλάβει την Λαμία.

Χαρακτηριστικό της άνετης προέλασης του Τούρκικου στρατού μετά τις μάχες στο Δραχμάναγα και στο Δερβέν Φούρκα είναι η απάντηση που πήρε ο Τούρκος στρατηγός Χακί Πασάς από το γενικό Στρατηγείο στην αναφορά που είχε στείλει την προηγούμενη ημέρα. «Ο Δομοκός και η Δερβέν Φούρκα ευρίσκονται ήδη εις χείρας ειμών, η ανακωχή δεν θα βραδύνει πολύ κατά τα φαινόμενα, ως εκ τούτου ανάγκη να προελάσητε μέχρι Λαμίας προ συνομολογήσεως ταύτης».

Την ίδια ημέρα η εμπροσθοφυλακή του Ετέμ Πασά, αποτελούμενη από άτακτους Τουρκαλβανούς, πλιατσικολόγους ,έφτασε στα αντερείσματα της Παλιοκούλιας, της Καμηλόβρυσης, και της Ταράτσας έξω από την Λαμία.

Οι Έλληνες προσπάθησαν να οργανώσουν μια πρόχειρη αντικατάσταση στις Θερμοπύλες και στα Δυο Βουνά. Για αυτόν τον σκοπό ο Υποστράτηγος Κωνσταντίνος Σμολένσκη κλήθηκε από τον Αλμυρό με διαταγή να κρατήσει το πέρασμα των Θερμοπυλών. Ο πόλεμος ώμος σταμάτησε στην Όθρυ αφού ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ διέταξε ανακωχή στις 7 Μαΐου μετά από προτροπή του Τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β’, συγγενή από μητέρα του Βασιλιά Γεωργίου Β’ της Ελλάδος.

Ας δούμε τι αναφέρει στα απομνημονεύματα του ο Υποστράτηγος Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν ο οποίος έλαβε μέρος στην μάχη του Δομοκού. «Όλος ο στρατός από τον Δομοκό υποχωρούσε μέσω της μόνης διάβασης που υπήρχε του Δερβέν Φούρκα. Εκεί το γενικό επιτελείο θα έπρεπε να είχε δώσει εντολή για άμυνα στην στενωπό του Δερβέν Φούρκα. Ο Διάδοχος με το επιτελείο του όταν έφτασε στην Λαμία έπρεπε να δώσει εντολή να συγκεντρωθεί όλος ο στρατός στην βόρεια πλευρά της στενωπού και να οργανωθεί η άμυνα εναντίων του Τουρκικού στρατού. Ο ελληνικός στρατός μόλις μπήκε στην στενωπό ηταν κουρασμένος και νηστικός, μη έχοντας καμία εντολή από το Γενικό επιτελείο, άλλοι το έριξαν στον ύπνο και άλλοι έψαχναν για φαγητό. Ο Διοικών μέραρχος Μακρής δεν σκέφτηκε καν να καταλάβει την βόρεια έξοδο της στενωπού όπου υπήρχαν μικροί λόφοι κλείνοντας της με μικρό τμήμα στρατού για να βλέπει από μακριά τον εχθρό αν αυτός έρχονταν από τον Δομοκό για να φυλάξει τον ελληνικό στρατό από τον αιφνιδιασμό. Επίσης ο αρχηγός του πυροβολικού Ζορμπάς είχε λάβει ήδη από την αναχώρηση από τον Δομοκό να καταλάβει με το πυροβολικό τις βόρειες αντηρίδες της Όθρυος για να επιβραδύνει την πορεία του καταδιώκοντος εχθρού. Ο Ζορμπάς δεν εξετύλισσε αυτή την διαταγή που είχε σαν αποτέλεσμα ο εχθρός να φτάσει στην βόρεια είσοδο και να καταλάβει ανενόχλητος τους γύρω λόφους χωρείς να τους αντιληφτεί ο ελληνικός στρατός .

Όταν ο εχθρός έφτασε στην βόρεια έξοδο της στενωπού κατέλαβε όλους τους λόφους χωρίς ο ελληνικός στρατός που βρίσκονταν μέσα στην στενωπό να το αντιλήφθη.
Όταν άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες οβίδες είναι αδύνατον να περιγράφει το τι έγινε στο ελληνικό σώμα. Όλοι άρχισαν να τρέχουν προς την νότια έξοδο της στενωπού για να σωθούν .
Το πεδινό πυροβολικό πήρε την εντολή να αντεπιτεθεί, αλλά και εκεί είχε μείνει μόνο μια πυροβολαρχία για να πολεμήσει τον εχθρό». Συνεχίζοντας ο Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν γράφει ότι η τελευταία μάχη δόθηκε στην Ταράτσα βόρεια της Λαμίας. Εδώ ο Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν αναφέρετε στην μάχη που έδωσε ο Λοχαγός Αθανάσιος Τσαλτάκης με τους στρατιώτες του.

Στις 7 Μάιου του 1897 και εν μέσω πανηγυρικής προέλασης του τούρκικου στρατού και του πανικού, χάους και απελπισίας που επικρατούσε στις τάξεις του ελληνικού στρατού, σε μια πράξη ηρωισμού και αυτοθυσίας ο Λοχαγός Τσαλτάκης με ένα μικρό τμήμα ρουμελιωτών ευζώνων οχυρώθηκε στα υψώματα της Καμηλόβρυσης και της Ταράτσας, βόρεια της Λαμίας, στις πλαγιές της Όθρυς. Προσπάθησε να καθυστερήσει την τούρκικη προέλαση, αν και γνώριζε ότι αυτή η απόφαση του ήταν πολύ ριψοκίνδυνη. Στόχος και ελπίδα του Αθανασίου Τσαλτάκη ήταν η ανασύνταξη των ελληνικών δυνάμεων και η σωτηρία της Λαμίας . Πράγματι με την αυταπάρνηση και τον δικό του ηρωισμό και των στρατιωτών του επιβραδύνθηκε η τούρκικη προέλαση και όπως αναφέραμε παραπάνω δόθηκε χρόνος στην διπλωματία ώστε να συμφωνηθεί ανακωχή με πρωτοβουλία του τσάρου Νικολάου.

 Ο Αθανάσιος Τσαλτάκης όμως και οι στρατιώτες του στην προσπάθεια τους να σταματήσουν την Τούρκικη προέλαση έχασαν την ζωή τους αλλά κατάφεραν και έσωσαν την Λαμία από την τουρκική εισβολή.

Σκληρές μάχες θα πρέπει να έγιναν και στο Λαγοβούνι στην νότια έξοδο του Δερβέν Φούρκα. Ο φίλος μου Γιάννης Τσίτσιος, κάτοικος της περιοχής μου έλεγε ότι σαν παιδί γύρω και πάνω από το Λαγοβούνι έβρισκαν χιλιάδες κάλυκες από σφαίρες. Πιθανών σε αυτό το σημείο θα πρέπει να έγινε η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στον Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος Κωνσταντίνο Έσλιν και τον Σεϊφουλάχ Πασά.

Ο Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος Κωνσταντίνος Έσλιν μαζί με τον Λοχαγό Γεώργιος Χατζηανέστη, πάνω σε μια άμαξα με λευκή σημαία πέρασε μέσα από τις Οθωμανικές γραμμές και ανάμεσα σε πυκνούς πυροβολισμούς και καπνούς πήγε στο Οθωμανικό στρατηγείο της εμπροσθοφυλακής του Σεϊφουλάχ Πασά. Εκεί του επέδωσε ανεπίσημο τηλεγράφημα για την ανακωχή των εχθροπραξιών. Η πράξη του Κωνσταντίνου Έσλιν κατεύνασε τα πνεύματα και έδωσε χρόνο ώσπου να φτάσει η επίσημη ενημέρωση για την ανακωχή του πολέμου.

Κάποια χρόνια αργότερα η πατρίδα αναγνωρίζοντας την σημασία της αυτοθυσίας του Αθανασίου Τσαλτάκη και των αντρών του έστησε μνημείο πεσόντων στην θέση Καμηλόβρυση. Επίσης δόθηκε το όνομα του σε ένα στρατόπεδο στην ανατολική πλευρά της Λαμίας . Στην μνήμη αυτού και των συναγωνιστών του κάθε χρόνο στις αρχές του Μαΐου τελούνται εκδηλώσεις και επιμνημόσυνη δέηση στο κενοτάφιο της Αγίας Παρασκευής.

Το εγκαταλειμμένο μνημείο που κτίστηκε προς τιμήν το Αθανασίου Τσαλτάκη υπάρχει ακόμη σήμερα στην δρόμο Λαμίας- Δομοκού. Στο μνημείο υπάρχουν δυο πλάκες με τα ονόματα των πεσόντων στην μάχη. Στην πρώτη πλάκα αναφέρονται τα ονόματα τεσσάρων αγωνιστών.

1897

Τσαλτάκης Αθανάσιος Λοχαγός, Αναγνωστίδης Λοχίας, Καβαλάρης Κωνσταντίνος στρατιώτης, Κόκκινος Ιωάννης Στρατιώτης.

Μια δεύτερη μικρότερη μαρμάρινη πλάκα αναγράφει τον συγκεντρωτικό πίνακα των πεσόντων στην μάχη της Ταράτσας.
Ονόματα φονευθέντων Εις Καμηλόβρυση Ταράτσης 1897
Λοχαγός Τσαλτάκης Αθανάσιος, Λοχίας Αναγνωστίδης Μ. , Κόκκινος Δ Δεκανέας, Γεωργιάδης Δ. , Δουζένης Κ. Στρατιώτης, Σιούτας Σεμ. , Δραγουμάνος Δ. , Δελησεκλιόπουλος Σ, Δρογάτσης Σ., Ηρακλής Γ. , Λεβεντούδης Αν. , Καβαλάρης Κ., Μπιμπίκος Λ. , Μπιρμίλης Μ. , Μητσογιάννης Χρήστος , Σοφίας ? , Πραστάρας ? , Σβόλος Π., Δαπάνδης?.
Φαίνεται πως υπογράφει ο Ν. Σιούτας ανάπηρος πολέμου Λαμία.
 

Απ ότι καταλαβαίνουμε στην μαρμάρινη πλάκα που κατασκευάστηκε πρώτη, άγνωστο για ποιον λόγο ηταν αναρτημένα μόνο τέσσερα ονόματα από τους πεσόντες της Καμηλόβρυσης. Πιθανών ο Ν. Σιούτας ανάπηρος πολέμου από την Λαμία, ίσως στην μνήμη του Σεμ. Σιούτα που έπεσε αγωνιζόμενος μαζί με τους υπόλοιπους μαχητές στην Καμηλόβρυση δημιούργησε και δεύτερη πλάκα αναγράφοντας όλους τους πεσόντες.

Πηγή: Φθιωτικός Τυμφρηστός 

Το πρωτοδιαβάσαμε στο ΚΟΚΚΙΝΟΣ-ΛΟΥΤΣΟΒΟΣ- ΔΩΡΙΔΑΣ Ν ΦΩΚΙΔΑΣ

 

Σχετική ανάρτηση:

ΤΣΑΛΤΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ: Ο ξεχασμένος Ζωριανίτης Ήρωας

Η «μαρτυρική» κωμόπολη

Διψάς για γνώση; Τρελαίνεσαι με την ιδέα ότι θα βρεθείς σ’ ένα μέρος που ξεχειλίζει από αφηγήσεις και ιστορία; Πέρνα μια βόλτα από το Λιδω(ο)ρίκι. Πολλοί από εμάς δεν το έχουμε ξανακούσει αυτό το μέρος, δεν ξέρουμε καν που βρίσκεται.. Πολλοί από εμάς δεν ξέρουμε την σημαντική του ιστορία, ούτε τα αξιοθέατα που βρίσκονται εκεί, τα οποία -όπως λέει και η ίδια η λέξη- είναι «άξια θέασης». Για να δούμε…

(Ονειρεμένες εικόνες via: johnakos_kost2)

Το Λιδωρίκι είναι μία γραφική κωμόπολη του νομού Φωκίδας χτισμένη δυτικά στους πρόποδες της οροσειράς της Γκιώνας με ανάπτυξη στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η θέα που θα έχεις από το κατάλυμα σου είναι εκπληκτική, αφού θα αγναντεύεις τη λίμνη του Μόρνου, της οποίας τα νερά φλερτάρουν με το «βουνίσιο» σκηνικό, τα Βαρδούσια αλλά και τις κορυφές της Γκιώνας. Το χειμώνα, το τοπίο είναι βγαλμένο από παραμύθι, οι κορυφές της Γκιώνας είναι χιονισμένες, οι σκεπές των σπιτιών αχνές και καπνός βγαίνει από τις καμινάδες, ξέρεις αυτός ο καπνός ο χειμωνιάτικος που μυρίζει… χωριό.

(παραδοσιακή ατμόσφαιρα via: j_sioros)

 Η ιστορία του τόπου προκαλέι ανατριχίλα. Την περιόδο της Τουρκοκρατίας, τότε που το αίμα των Ελλήνων έβραζε, το Λιδωρίκι υπήρξε κέντρο της επανάστασης, αφού αρματολοί και καπετανέοι έβρισκαν καταφύγιο εδώ. Το πιο αξιοσημείωτο είναι πως στην πρόχειρη φυλακή που είχε δημιουργηθεί στη θέση Βαρούσι, είχε κρατηθεί ο Αθανάσιος Διάκος, ο οποίος απέδρασε και έγινε ο γνωστός οπλαρχηγός. Έναν αιώνα μετά, όταν η Ελλάδα βρισκόταν στην κατοχή των Γερμανών, τότε που το αίμα των Ελλήνων -παρά την εξαθλίωση- έβραζε και πάλι, τον Αύγουστο του 1944, το Λιδωρίκι κάηκε ολοσχερώς από τους ναζιστές. Το Ολοκαύτωμα του Λιδωρικίου στις 29 Αυγούστου ’44. Μια μαύρη σελίδα στην ιστορία της περιοχής, μία σελίδα από αυτές του «μαύρου βιβλίου» του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εξαιτίας των δεινών που πέρασε η πόλη χαρακτηρίστηκε ως μαρτυρική κωμόπολη.

 

(Το Λιδωρίκι καμένο το 1944 via: lidoriki.com

Ο πόνος έμεινε, το Λιδωρίκι όμως σήμερα αποτελεί «μυστικό» προορισμό γι’ αυτούς που… ξέρουν. Αυτά που θα δεις εκεί θα σε εκπλήξουν. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, τη βόλτα μας. Εγερτήριο πρωί-πρωί (εντάξει όχι και 7, διακοπές ήρθαμε). Παίρνουμε μια βαθιά ανάσα καθαρού αέρα και πάμε. Μία μικρή περιήγηση στο παλιό χωριό, το Βαρούσι θα σε κάνει να νιώσεις μέσα σου την ιστορία και το δέος. Στο δρόμο θα βρεις το πέτρινο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο φυλάσσονται όσα απέμειναν από την αρχαία πόλη της Καλλίπολης. Χρήσιμο είναι να δεις τα ερείπια αυτής της πόλης που κατακτήθηκε από τους Γαλάτες. Το πιο ωραίο όμως σημείο της βόλτας είναι ο περίπατος περιμετρικά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου, η οποία είναι στολίδι της περιοχής. Οι εικόνες εκεί θα σου μείνουν σίγουρα αξέχαστες. Θα κοιτάζεις εκστατικά το λόφο με το ιστορικό κάστρο της Ωριάς και τον Άη-Γιώργη και φυσικά θα σε κυριέψει γαλήνη από την ηρεμία της λίμνης και από το τοπίο που θα απλώνεται μπροστά σου.
info: Κάτω από το χωριό περνάει η μεγαλύτερη σήραγγα της Ελλάδας με μήκος 16.5 χλμ.

 

(Περίπατος στη λίμνη του Μόρνου via: konstantinos_panago)

Και μετά από τον περίπατο και την ξενάγηση, ήρθε η ώρα για ξεκούραση. Μπορείς να απολαύσεις το φαγητό, το γλυκό ή τον καφέ σου στην πλατεία κάτω από τον τεράστιο πλάτανο μέσα σ’ αυτό το βουκολικό-ιστορικό σκηνικό. Μην παραλείψεις να δοκιμάσεις βραστή γίδα, γεμιστό μπιφτέκι, την τοπική πεντανόστιμη τυρόπιτα και φυσικα.. την ευρέως γνωστή φέτα Λιδωρικίου.

 

(Όμορφα μέρη, υπέροχα συναισθήματα via: kristinadelphi)

lovelovetip: Αν είσαι της εξευρένησης, μπορείς να ανακαλύψεις και τα γύρω χωριά, όπως τα ιστορικά Πεντεόρια, τη Συκιά με την περίφημη «ορθοπλαγιά της Γκιώνας» αλλά και το ηρωικό χωριό Καρούτες.

(Η ορθοπλαγιά της Γκιώνας με σχεδόν κατακόρυφη κλίση via: dimitra_kappos)

 
Η «Δωρική Ελβετία» θα σε ξετρελάνει. Δώστης την ευκαιρία να σου ξετυλίξει τα μυστικά και τις ιστορίες της που βρίσκονται σε κάθε γωνιά αυτού του τόπου.

 Πηγή: http://lovelovegreece.com

 

Για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής

Σημαντική και ιστορική μέρα για τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία μας αποτελεί η σημερινή καταδίκη της Χρυσης Αυγής από την Ελληνική Δικαιοσύνη. Θεωρούμε χρέος μας να σταθούμε στο πλευρό των οικογενειών και των ανθρώπων που υπέφεραν από την εγκληματική, ναζιστική δράση των Χρυσαυγιτών και να ενώσουμε τις φωνές μας, μαζί με τους δημοκρατικούς πολίτες της Δωρίδας.

Τα “πρωτοπαλίκαρα” της ΧΑ για χρόνια καπηλεύτηκαν τις έννοιες του πατριωτισμού και της αγάπης για την Ελλάδα. Παρουσίασαν τον εαυτό τους ώς δήθεν απάντηση στο διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, ως λύση στα πολύπλοκα προβλήματα, της οικονομικης κρίσης,  της εγκληματικότητας, της μετανάστευσης, μεταξύ άλλων, για να καλύψουν το φριχτό φασιστικό και ναζιστικό τους πρόσωπο.

Για το Δήμο μας που η έδρα του το Λιδωρίκι έχει υποστεί τις θηριωδίες του ναζισμού, σήμερα θα πρέπει να είναι μια ακόμα μέρα μνήμης και ένα ακόμα έρεισμα ώστε πολίτες, φορείς και πολιτικό προσωπικό να δημιουργήσουν το δημοκρατικό ανάχωμα απέναντι σε κάθε λογής φασιστική ιδεολογία.

ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΙΔΑ
ΘΑΝΟΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ

Οι Βρύσες του Τριστένου και η ιστορία τους

Το Τρίστενο κατά τα γραφόμενα είχε συνολικά έξι πηγές. Οι πιο γνωστή από αυτές είναι η Μεγάλη Βρύση. 

 

Η Μεγάλη Βρύση το 1930 με ενέργειες του τότε Προέδρου Π.Τ.Τριανταφύλλου φτιάχτηκε το μικρό άνοιγμα αριστερά και τοποθετήθηκε κάλανος για να πίνουν τα ζώα νερό και να γεμίζουν βαρέλες οι κάτοικοι του χωριού. Από ομολογίες τα νερά ανάβλυζαν από τη σημερινή τους θέση όπου έγινε η υπάρχουσα δεξαμενή από την οποία τροφοδοτείται με νερό όλο το χωριό. Από την ίδια πηγή πότισε το ολόκληρο το χωρίο του κήπους με το αρδευτικό αυλάκι. 

 

Η Μότσο είναι η δεύτερη πηγή του χωριού.Τα καλοκαίρια έχει λιγοστό νερό.Τα παλαιότερα χρόνια χρησιμοποιούνταν από τις γυναίκες του χωριού για να γεμίζουν της βαρέλες τους με νερό.Το 1912 με ενέργειες του Κ.Θ.Αποστόλου χτίστηκε ο τοίχος και τα πεζούλια τα οποία φόρτωναν οι γυναίκες τις βαρέλες.Τα νερά της Μότσος ήταν τα καλύτερα και σαν Ιαματικά. Κατά το έτος 1915, την εποχή του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, έφθασε και εδώ η Ισπανική γρίπη. Πέθαναν πολλοί ιδίως γέροι και μικρά παιδιά. Από ομολογίες έρχονταν κάτοικο της Πενταγιούς με ζώα φορτωμένα βαρέλες και έπαιρναν νερό κατά την εποχή της Ισπανικής γρίπης. Τα τελευταία χρόνια ανακαινίσθηκε πάλι η Μότσο όπως φαίνεται και στη φωτογραφία. 

Μια ακόμα βρύση είναι και αυτή που βρίσκεται στην πλατεία του χωριού η οποία φτιάχτηκε τα τελευταία χρόνια και τροφοδοτείται από την Μεγάλη Βρύση. Όπως και αυτή που βρίσκεται στο προαύλιο της εκκλησίας Μεταμόρφωση Του Σωτήρος

 

Υπάρχει και η Πηγή της Δέσεως που βρίσκεται στα σύνορα Ψηλού χωριού η οποία πότιζε τα χωράφια. Επίσης υπήρχε και η Καλή βρύση η οποία πήγαζε στο κτήμα του συγχωριανού μας Ν.Φαφούτη και μαζί με μερικά νερά από το ρέμα του χωριού. Τέλος υπάρχει και μια βρύση στο ξωκλήσι της Παναγίας. 

 

 Πηγή: https://www.tristeno.gr

 

Παρόμοιες αναρτήσεις:

Οι βρύσες του Κουπακίου

Τα 72 νερά του Βαρδουσιού

Βρύσες στην Ορεινή Δωρίδα