Ποιους Δήμους είχε η Δωρίδα το 1889

Από Οδηγό της Ελλάδος, ο οποίος εκδόθηκε στην Αθήνα το 1889, αντλούνται πληροφορίες για τους Δήμους του Νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος (α/α 53-88). Παρέχονται στοιχεία για ονοματεπώνυμα δημάρχων, πρωτεύουσα δήμου, αριθμό χωριών, πληθυσμό δήμων των ετών 1870, 1879 και 1889, αριθμό σχολείων και μαθητών, γεωλογική σύσταση του εδάφους, παραγόμενα προϊόντα, συγκοινωνιακή σύνδεση, κ.ά.).

 

Αναλυτικότερα στον Οδηγό αναφέρονται για τον Νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος τα εξής:

ΝΟΜΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ ΚΑΙ ΦΩΚΙΔΟΣ

Επαρχίαι 4: Φθιώτιδος, Παρνασσίδος, Λοκρίδος και Δωρίδος.
–Δήμοι 36, περί ων κατωτέρω.
–Πληθυσμός τω 1879: 128.440, τω 1889: 136.470.
–Πρωτεύουσα: Λαμία.
–Δευτερεύουσαι πόλεις: Άμφισσα, Γαλαξείδιον, Δαδίον, Δεσφίνα, Στυλίς, Υπάτη, Λιδωρίκιον, Αταλάντη.


Ειδικότερα για την επαρχία Δωρίδας, απαριθμούνται οι παρακάτω Δήμοι με τα στοιχεία τους.

 ΔΗΜΟΣ ΚΡΟΚΥΛΙΟΥ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχος Αναστ. Σακαρέλος.
–Χωρία 7, πρωτ. θερ. Πενταγιοί, χειμερ. Παλαιοκάτουνον.
–Πληθ. τω 1870: 3.131, τω 1879: 3.649, τω 1889: 3.246.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σιτηρά, κυρίως αραβόσιτος, όσπρια, αμπελώνες, καρποφόρα δένδρα, λαχανόκηποι, βοσκαί.
–Ειρηνοδικείον (Πρωτοδ. Αμφίσσης).
–Επισκ. Φωκίδος.
–Ελλην. Σχολ. (ταξ. 1 μαθ. 20), Δημοτικά 4 (μαθ. άρρ. 200).
–Συγκοινωνία διά Βιτρινίτσης, Αμφίσσης, Ιτέας και διά Ναυπάκτου.

 ΔΗΜΟΣ ΒΩΜΕΑΣ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχ. Μιλτ. Ι. Κουτσαγγέλης.
–Χωρία 6, πρωτ. Αρτοτίνα.
–Πληθ. τω 1870: 3.089, τω 1879: 3.475, τω : 1889: 2.703.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σιτηρά, όσπρια, αμπελώνες και βοσκαί.
–Η Αρτοτίνα είναι έδρα θερινή του Ειρηνοδικείου Κροκυλίου.
–Επισκοπή Φωκίδος.
–Δημοτικά Σχολ. 4 (μαθ. άρρ. 140), Γραμματοδ. 2.
–Συγκοινωνία δι’ Αμφίσσης, Ιτέας.

ΔΗΜΟΣ ΥΛΙΑΣ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχος Γεωργ. Γαρδίκης.
–Χωρία 6, πρωτ. Γρανίτσα.
–Πληθ. τω 1870: 3.021, τω 1879: 3.281, τω 1889: 2.944.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σιτηρά, αμπελώνες και βοσκαί.
–Επισκ. Φωκίδος.
–Ελλ. Σχολ. μη λειτουργούν τακτικώς, Δημοτικά 3 (μαθ. άρρ. 125).
–Συγκοινωνία δι’ Αμφίσσης, Ιτέας.


ΔΗΜΟΣ ΑΙΓΙΤΙΟΥ (επαρχία Δωρίδος).
–Δήμαρχος Βασ. Κ. Ανδρίστου.
–Χωρία 10, πρωτ. Λιδωρίκιον.
–Πληθ. τω 1870: 3.117, τω 1879: 3.582, τω 1889: 4.104.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σιτηρά, όσπρια, αμπελώνες, λαχανόκηποι, αμυγδαλέαι και πλείσται βοσκαί διά κτηνοτροφίαν ακμάζουσαν.
–Οικον. Εφορία. Ταμείον. Ταχ. και τηλ. γραφείον ηνωμένον.
–Ειρηνοδικείον Δωρίδος (Πρωτοδ. Αμφίσσης).
–Επισκ. Φωκίδος.
–Ελλην. Σχολ. πλήρες (μαθ. 80), Δημοτικά 5 (μαθ. άρρ. 120), Γραμματοδ. 1.
–Συγκοινωνία δι’ Αμφίσσης, Ιτέας (όρα Άμφισσαν).
ΔΗΜΟΣ ΠΟΤΙΔΑΝΙΑΣ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχος Κ. Ηλιόπουλος.
–Χωρία 6 και μονή «Βαρνάκοβα», πρωτ. Άνω Παλαιοαξάριον.
–Πληθ. τω 1870: 2.177, τω 1879: 2.118, τω 1889: 2.141.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σιτηρά, όσπρια, αμπελώνες, λαχανόκηποι, και πλείσται υπέρ πάντα άλλον δήμον βοσκαί διά κτηνοτροφίαν λίαν ανεπτυγμένην.
–Ταχυδρ. γραφείον.
–Ειρηνοδικείον (Πρωτοδ. Αμφίσσης).
–Επισκ. Φωκίδος.
–Δημοτικά Σχολ. 4 (μαθ. άρρ. 120), Γραμματοδ. 2.
–Συγκοινωνία διά Βιτρινίτσης κυρίως, διά Ναυπάκτου και δι’ Αμφίσσης Ιτέας.

ΔΗΜΟΣ ΕΥΠΑΛΙΟΥ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχος Γ. Σεπεντζής.
–Χωρία 15, πρωτ. Μπασταίοι, συνοικ. του χωρίου Κλιμακίου.
–Πληθ. τω 1870: 2.431, τω 1879: 3.132, τω 1889: 3.495.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Σίτος, αραβόσιτος, κριθή, φασόλια, ολίγοι σταφιδώνες, βοσκαί.
–Ταχυδρ. γραφείον Σουλέ.
–Επισκ. Φωκίδος.
–Δημοτικά Σχολεία 9 (μαθ. άρρ. 65), Γραμματοδ. 7.
–Συγκοινωνία ένθεν μέν διά Βιστρινίτσης ένθεν δε διά Ναυπάκτου, ών μικρόν απέχει, σχεδόν εξ ίσου.

ΔΗΜΟΣ ΤΟΛΟΦΩΝΟΣ (επαρχ. Δωρίδος).
–Δήμαρχος Αγησίλαος Δρόσου.
–Χωρία 10, πρωτ. Βιτρινίτσα, πολίχνη παράλιος εν τω Κορινθιακώ.
–Πληθ. τω 1870: 3.221, τω 1879: 3.541, τω 1889: 4.102.
–Έδαφος: Ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, ψαμμίτης.
–Γεωργία: Κριθή κυρίως, σίτος, αραβόσιτος, αμπελώνες, ολίγοι σταφιδώνες, ελαιώνες.
–Ταχ. και τηλ. γραφείον ηνωμένον.
–Χειμερινή έδρα του ειρηνοδικείου Ποτιδανίας.
–Επισκ. Φωκίδος.
–Ελλην. Σχολ. (ταξ. 2 μαθ. 20), Δημοτικά 5 (μαθ. άρρ. 140), Γραμματοδ. 1.
–Συγκοινωνία διά των ατμοπλοίων της Ελλ. Ατμ. των γραμμών Κορινθιακού (όρα συγκ. Αμφίσσης, Πατρών και Κορίνθου).»

Πηγή: ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ

Αθηνά Κοΐνη, η ωραιότερη Ελληνίδα αθλήτρια όλων των εποχών από το Κουπάκι

Πηγή: https://efpalio.wordpress.com

Τις τελευταίες ώρες μια δημοσίευση κάνει το γύρο του διαδικτύου σχετικά με την Αθηνά Κοϊνη. Ο συντάκτης λανθασμένα αναφέρει ως τόπο καταγωγής του πατέρα της την Ορεινή Ναυπακτία αντί του σωστού Ορεινή Δωρίδα παρασύροντας και τα τοπικά   sites.

Η Αθηνά Κοϊνη, γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1992 στον Καναδά, από Έλληνα πατέρα με καταγωγή από το Κουπάκι Ορεινήs  Δωρίδας που  δραστηριοποιείται σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στη Χιλιαδού και μητέρα από την Αιθιοπία. Η μητέρα της Τιγκίστ Κοϊνη είναι πρώτη εξαδέλφη με την δύο φορές «χρυσή» Ολυμπιονίκη στα 5.000 μ. το 2004 στην Αθήνα και το 2012 στο Λονδίνο και χάλκινη στο Πεκίνο Μεσερέτ Ντεφάρ Επίσης έχει κατακτήσει τρία διαδοχικά χρυσά μετάλλια στο αγώνισμα των 3.000 μ.

Χριστιανή ορθόδοξη η Ντεφάρ ήρθε για πρώτη φορά στη χώρα μας για τους Ολυμπιακούς του 2004 και έκτοτε λόγω της συγγένειας με την οικογένεια Κοϊνη την επισκέπτεται κάθε χρόνο και φιλοξενείται στη Χιλιαδού. Με έδρα τη Χιλιαδού ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα , Ολυμπία, Δελφούς, Μετέωρα , νησιά , και ιδιαίτερα σε Μοναστήρια και Εκκλησίες της Ορθοδοξίας

Είναι χαρακτηριστικό ότι το χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, το αφιέρωσε στην ορθόδοξη εκκλησία της Αντις Αμπέμπα όπου και παραμένει σε περίοπτη θέση συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρων των προσκυνητών. Ακολουθεί το ρεπορτάζ

Αθηνά Κοΐνη, η ωραιότερη Ελληνίδα αθλήτρια όλων των εποχών

Ρεπορτάζ: Πάνος Κοκκίνης στο oneman.gr

Φωτογραφίες: Παντελής Ζερβός
Styling: Έφη Καρύδη 

Ο Διάκος και η αγαπητικιά του Κατερίνη

Μια όμορφη παράδοση σώζεται ακόμα στα Μάρμαρα, μα και στην ευρύτερη περιοχή. Έχει να κάνει με τον Εθνομάρτυρα Αθανάσιο Διάκο και την Κατερίνη από τη Σέλιανη. Ήταν λίγο πριν την Επανάσταση του 1821 και στα μέρη εκείνα λημέριαζαν με τ’ ασκέρι τους οι καπεταναίοι της περιοχής Σαφάκας, Σκαλτσοδήμος, Διάκος και άλλοι. Ο Διάκος αγάπησε μια αρχοντοπούλα του χωριού, ξακουστή για την ομορφιά της και το χαρακτήρα της, την 19χρονη Κατερίνη, το γένος Σπυρίδωνος ή Ξυστρή, την οποία και μνηστεύτηκε «δια λόγου». Ο λόγος μνηστείας τότε ήταν όρκος και συμβόλαιο. Ο Διάκος, λόγω των δύσκολων τότε καιρικών συνθηκών, είχε επιστήσει την προσοχή στην αρραβωνιαστικιά του ότι τίποτα δεν θα πιστεύει ότι προέρχεται απ’ αυτόν αν δεν της επιδείξουν το σημαδιακό του μαχαίρι με το φιλντισένιο μανίκι, που φορούσε πάντα στο σελάχι του.

Κάποια μέρα που το ασκέρι λημέριαζε στο «Κούτσουρο», λίγο πιο πάνω από τα Μάρμαρα, ο Διάκος κουβέντα στην κουβέντα με το Γούλα, πρωτοπαλίκαρο του Σκαλτσοδήμου, ήρθαν και στο γυναικείο χαρακτήρα. Ο Γούλας είχε ζητήσει την Κατερίνη για γυναίκα του, αυτή του αρνήθηκε κι εκείνος φύλαγε την ευκαιρία να πάρει την εκδίκησή του. Ο Γούλας λοιπόν υποστήριζε πως όλες οι γυναίκες πλανεύονται. Ο Διάκος είχε αντίθετη γνώμη κι έφερε για παράδειγμα την αρραβωνιαστικιά του.
-Κι αυτή είναι σαν τις άλλες. Αν θες μπορώ να στ’ αποδείξω και να στη φέρω εδώ στο λημέρι μας, του απάντησε ο Γούλας.

Έχοντας πίστη στην Κατερίνη ο Διάκος δέχτηκε τη δοκιμή. Ο Γούλας του ζήτησε να του δώσει το σημαδιακό του μαχαίρι και να στείλει ένα παλικάρι να τη φέρει. Όπως κι έγινε. (Τάκη Λάππα: Θανάσης Διάκος, σ. 33). Ο συμπατριώτης μας λαογράφος Ζάχος Ξηροτύρης (περιοδικό «Στερεά Ελλάς», τ. 51), στηριζόμενος στη μαρτυρία συγγένισσας της Κατερίνης, περιγράφει το γεγονός λίγο διαφορετικά.

 

το Ξυστραίικο σπίτι στη Σέλιανη. Από το αρχείο του Κώστα Κραββαρίτη

Αναφέρει λοιπόν ότι οι άλλοι καπεταναίοι, Σαφάκας, Σκαλτσάς, Σπανός, γνωρίζοντας το μυστικό του Διάκου, θέλησαν γι’ αστείο να τον διαψεύσουν για την τυφλή του εμπιστοσύνη στην Κατερίνη. Με τρόπο τράβηξαν το σημαδιακό μαχαίρι από το σελάχι του την ώρα που κοιμόταν κι έστειλαν ένα παλικάρι να τη φωνάξει, δείχνοντάς το, ν’ ανέβει τάχα στο βουνό, που την ήθελε ο Θανάσης. Η κοπέλα πείσθηκε πράγματι βλέποντας το μαχαίρι του αρραβωνιαστικού της και συνεπής στη μυστική «ρήτρα», ξεγελάστηκε κι ανύποπτη ανέβηκε στο βουνό. Σαν την είδε ο Διάκος, χωρίς άλλη κουβέντα και παρά τις μάταιες δικαιολογίες του κοριτσιού, με το ίδιο μαχαίρι της έκοψε τα μαλλιά και σκίζοντας τα ρούχα της την έδιωξε για πάντα. Αυτή η ατιμωτική προσβολή την έκανε να χάσει τα λογικά της και να γυρίζει η δύστυχη στα βουνά και στα χωριά τρελή και σε άθλια κατάσταση. Οι συντοπίτες της την αποκαλούσαν από τότε και ύστερα «Παλιοκατερίνη» κι έτσι έμεινε στην ιστορία. Στα 1828 η άλλοτε όμορφη αλλά άτυχη Κατερίνη πέθανε. Πλήρωσε τη ραδιουργία και τη ζήλια των άσπονδων φίλων του εθνομάρτυρα.

Πηγή:  facebook, ανάρτηση Βασίλη Κανέλλου, Εκπαιδευτικού

Τα 72 νερά του Βαρδουσιού

Τοῦ Νικολάου Γ. Πολίτη*

Κίνησαν δυό ἄνθρωποι νά πᾶν νά μετρίσνι τά νιρά τ᾽ Βαρδουσιοῦ. Κι ἀφοῦ πῆγαν, οὕλη μέρα μέτραγαν.
Μέτρησαν, μέτρησαν τού βράδ᾽ χάθ᾽καν. Τσ᾽ ἔφαε τού στοιχειό τ᾽ Βαρδουσιοῦ.
Ματαπῆγαν ἄλλοι τ᾽ν ἄλλη μέρα, τού ἴδιου ἔπαθαν κι αὐτοίν(οι). 

Ματαπααίν᾽ νι κι ἄλλοι τού ἴδιου καί αὐτοίν(οι). Δεύτιρα πῆγαν κι ἄλλοι δυό κι ἔγειραν σταυρουτά. Ἔβαλαν τά πουδάρια ἀντάμα ἀντάμα, καί τά κιφάλια τ᾽ς χώρια, κι φαίνουνταν σάν ἄνθρουπ᾽ μέ δυό κεφάλια. Πήι τού στοιχειό τ᾽ Βαρδουσιοῦ νά τσ᾽ φάει καί τούρθι παράξινου κι θαύμασμα· κι τότι μαρτύρ᾽σι τά νιρά κι εἶπε: «Μά τά ἱβδουμήντα δυό νιρά τ᾽ Βαρδουσιοῦ, ἄνθρουπου μί δυό κεφάλια δέ μετάειδα!».
Κί τότι ἔμαθι οὑ κόσμους πώς τού Βαρδούσ(ι) ἔχει ἱβδουμήντα δυό νιρά, σάν νά λέμε τάχα βρύσες.

Πενταγιοί Φωκίδας Μεγάλη Βρύση | by Dimitris Karagiorgos

 

*Ο Νικόλαος Πολίτης (1852-1921) ήταν Έλληνας λαογράφος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θεωρείται ως ο πρόδρομος της επιστήμης της λαογραφίας στην Ελλάδα.

Πηγή: Εφημερίδα Ο ΚΟΝΙΑΚΟΣ (ΑΦ 104 ΙΑΝ-ΦΕΒ-ΜΑΡ 2018)

Ραδιοφωνική ενημέρωση για τον Βοτανικό Κήπο Δωρίδας

"Σ' αυτό τον τόπο δε νοιώθεις τουρίστας. 

Δεν θα βρείς σαλέ και χιονοδρομικά κέντρα. 

Καλά καλά δεν θα βρεις ούτε βενζινάδικο. 

Οι τελευταίοι σταθμοί στο Λιδωρίκι και την Ναύπακτο.

Στο εκτεταμένο ορεινό σύμπλεγμα που συνθέτουν τα Βαρδούσια μαζί με την Γκιώνα, την Οξυά τα βουνά της Ναυπακτίας και τα όρη του Λιδωρικιού, με την Τεχνητή Λίμνη του Μόρνου, η ομορφιά της φύσης έρχεται σε πρώτο πλάνο.
Κυριαρχούν οι σιωπές και οι ήχοι της, τα χρώματά της!"

Με τα παραπάνω λόγια ξεκίνησε η εκπομπή της Φεβρωνίας Ρεβύνθη στο ραδιόφωνο της ERTOPEN, με θέμα  "΄Αλπικός Βοτανικός Κήπος Δωρίδος με έδρα την Πενταγιού ..... ". Για το πρωτοποριακό αυτό έργο μίλησαν την περασμένη Τρίτη 15/5/2018 (19:00μμ-20:00μμ), ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Συλλόγου Πενταγιωτών κ. Στέλιος Τσιώρης και ο Ειδικός Γραμματέας του Δ.Σ. κ. Σπυρίδων Παπαγεωργίου. Στην εκπομπή περιγράφηκαν οι προσπάθειες που έγιναν να ενταχθεί ο Βοτανικός Κήπος σε κάποιο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ καθώς και οι θετικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από την υλοποίησή του,  στην ανάπτυξη όχι μόνο του χωριού αλλά και γενικότερα της περιοχής της Βορειοδυτικής Δωρίδος. Έμφαση επίσης δώθηκε στην διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για Αρωματικά Φυτά, αλλά και στην Φαρμακαυτική τους αξία.

Στην εκπομπή μίλησαν επίσης οι ακαδημαικοί απο το Πανεπιστήμιο Πάτρας κ. Γιώργος Δημητρέλλος (εμπνευστής της ιδεας του Βοτανικού) και κ. Γρηγόρης Ιατρού, η Δρ γεωπόνος και διευθύντρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στην Θεσσαλονίκη Ελένη Μαλούπα και o Πρόεδρος της Πενταγιούς Αποστόλης Ασημάκης,

Αξίζει να ακούσετε όλη την εκπομπή της Ertopen (106,7 web TV) στον παρακάτω σύνδεσμο:

ΑΛΠΙΚΟΣ ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΔΩΡΙΔΟΣ

Ανακοινώθηκε το πρόγραμμα του φεστιβάλ Δελφών με δύο παραστάσεις στο Κροκύλειο

 Το Φεστιβάλ Δελφών 2018 έρχεται!
Το λάλον ύδωρ. Σύγχρονοι Έλληνες συνθέτες και λόγος ελληνικός.
15-30 Ιουνίου & 11-12 Αυγούστου σε επιλεγμένους χώρους των Δήμων Δελφών και Δωρίδας.

 

Το Φεστιβάλ Δελφών είναι ένας καινούριος θεσμός από το Δίκτυο Δελφών που φιλοδοξεί να αποτελέσει βήμα ανάδειξης ενός σημαντικού και ιδιαίτερου τόπου, που ήταν κάποτε το κέντρο του αρχαίου κόσμου. Από τις 15 έως τις 30 Ιουνίου, και με δορυφορικές εκδηλώσεις στις 11 και 12 Αυγούστου, μουσικά και θεατρικά δρώμενα θα παρουσιαστούν σε επιλεγμένους χώρους των Δήμων Δελφών και Δωρίδας, αναδεικνύοντας τον πολιτιστικό πλούτο, το φυσικό κάλλος και την πλούσια ιστορία της περιοχής των Δελφών, της Άμφισσας, της Ιτέας, του Γαλαξιδίου και της Δωρίδας.

  

Στις Βρυξέλλες βρέθηκε ο Δήμος για την διεκδίκηση των αντισταθμιστικών του Μόρνου

Την περασμένη Τετάρτη συζητήθηκε η προσφυγή του Δήμου Δωρίδας στην αρμόδια Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες και είναι πιθανόν να αποτελέσει σταθμό στην διεκδίκηση αντισταθμιστικών ωφελημάτων για τον Μόρνο. 

Σύμφωνα με την  απόφαση της Επιτροπής, το αίτημα του Δήμου διαβιβάζεται στην αντίστοιχη Επιτροπή της Γενικής Διεύθυνσης της Commission, προκειμένου να γίνει η τεχνική επεξεργασία όλων των στοιχείων και των δεδομένων. Η απόφαση αυτή ενδεχομένως, οδηγεί σε μία εις βάθος διερεύνηση και πιθανώς να επιφέρει την επιβεβαίωση των αρνητικών περιβαντολογικών και οικονομικών επιπτώσεων από τη χρήση και λειτουργία της λίμνης του Μόρνου, που επικαλείται ο Δήμος Δωρίδας και να ανοίξει τον δρόμο σε μια σειρά σημαντικών τεχνικών και περιβαλλοντικών έργων που θα δώσουν ανάπτυξη στην περιοχή. Πρόκειτε για έργα που με διαχρονική ευθύνη πρωτίστως των ελληνικών κυβερνήσεων δεν έγιναν ποτέ απ την κατασκευή του φράγματος του Μόρνου έως σήμερα. 

Όπως επισημαίνει στην ανταπόκρισή του ο Θανάσης Λουκόπουλος για το DORIDANEWS,  "η Πρόεδρος της Επιτροπής του Κοινοβουλίου, Σουηδή Ευρωβουλευτής  Cecilia Wikstrοm, ενώπιον της οποίας έγινε η ακροαματική διαδικασία συνοψίζοντας τις συνομιλίες που προηγήθηκαν, δεσμεύτηκε ότι η Επιτροπή θα στείλει εντός των επόμενων ημερών σχετική επιστολή στον Υπουργό Περιβάλλοντος στην Αθήνα, με την οποία θα του επισημαίνει τις καταστροφικές συνέπειες της λειτουργίας της λίμνης χωρίς περιβαντολογικά έργα και θα του ζητά να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα. Θα τον καλεί όπως είπε να κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αμβλυνθεί το πρόβλημα και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την εξεύρεση κονδυλίων από τον Εθνικό και Κοινοτικό Προϋπολογισμό για την εκτέλεση όλων εκείνων των έργων που εναρμονίζονται με τις αντίστοιχες κοινοτικές οδηγίες."

Αναφέρει επίσης την πεντάλεπτη παρέμβασή του Δημάρχου κ. Γ. Καπεντζώνη, που προέβαλε το αδιάσειστο επιχείρημα ότι είναι αδιανόητο να λύνεται το πρόβλημα υδροδότησης του λεκανοπεδίου Αττικής των 5.000.000 κατοίκων σε βάρος μιας φτωχής περιοχής η οποία περιμένει τη συνδρομή της κυβέρνησης και της Commission για να εκλείψουν οι καταστροφικές συνέπειες.

Η αντιπροσωπεία του Δήμου στις Βρυξέλλες, είχαν σειρά επαφών με αρκετούς Ευρωβουλευτές που υποσχέθηκαν ότι θα βοηθήσουν ώστε το αίτημα να παραμείνει ενεργό.

κοσμάρι, ένα πρόχειρο αλλά πεντανόστιμο τσοπάνικο φαγητό

Το κοσ'μαρ' συνδέεται στενά με την μεγάλη γιορτή της Αναλήψεως που γινόταν παλιά στα βουνά μας.  Κι αυτό γιατί ήταν ένα από τα παραδοσιακά εδέσματα με τα οποία οι τσοπάνηδες κέρναγαν τους καλεσμένους τους.

Μία  τσοπάνικη συνταγή  για  το  "κοσμάρι", υπάρχει στην  περίφημη  αφήγηση  "Πως  πήζουν  το  τυρί  στα  βουνά  της  Δωρίδας", του  Αρτοτινού  λαογράφου Δημήτρη  Λουκόπουλου. Σχετικά με την παρασκευή του, ο Λαογράφος αναφέρει:

   "Απ' το ξινισμένο τυρί φκιάνει και κοσμάρι ο τσοπάνης, να, πως, βάνει το τηγάνι στη φωτιά. Κι' αν δεν έχει τηγάνι, τον κούτουλα, παίρνει κάμποσο τυρί, το βάνει μέσα, ζεσταίνεται απ' τη φωτιά κι' απολάει. Λες και θα λειώσει όλο, μα αυτό δε λειώνει, μονάχα το βούτυρο ξεχωρίζει, σαν το λάδι, το βλέπεις να κιτρινίζει αποπάν' αποπάνω.

    Ο τσοπάνης με το ξυλοχούλιαρο όλη την ώρα όση ζεσταίνεται το τυρί ανακατεύει. Ανακατεύει, ανακατεύει, κι όντας κοντεύει να γίνει, το βλέπεις και μαστιχώνει. Γίνεται απαράλλαχτο σαν τη γλυκιά μαστίχα που πουλάν οι γυρολόγοι γλυκαντζήδες κόβοντας λίγο λίγο απ' το ξύλο που την κρατάει. Έγινε το κοσμάρι, όντας κλωστιάσει το κατεβάζουν. Τρως κι είναι ..άλλο που να σου λέω κι' άλλο που να φας. Λίγο βαρύ στο στομάχι είναι μονάχα".

Ανάλογη "συνταγή", βρίσκουμε και στο βιβλίο του Παρασκευά Μπακαρέζου "Εν Κροκυλείω Δωρίδος" όπου διαβάζουμε για το κουσ'μαρ' τα παρακάτω:

 Το κουσ'μαρ' ήταν γαλακτερό. Μέσα σ' ένα δοχείο έλιωναν τυρί σε σιγανή φωτιά. Όταν το τυρί ήταν έτοιμο, έριχναν σιγά - σιγά καλαμποκάλευρο και ανακάτευσαν συνέχεια έως ότου όλα τα υλικά γίνουν μία ομοιογενής μάζα. Το φαγητό αυτό το έφτιαχναν κυρίως οι τσοπάνηδες στην εορτή τους, της Αναλήψεως, που γιόρταζαν στις στρούγκες τους και καλούσαν κόσμο. Όταν κρύωνε, δεν ήταν καλό, τρογώταν με δυσκολία.

Τέλος σε μία αναβίωση της γιορτής των κτηνοτρόφων που έγινε στο Κροκύλειο το 2015, μπορούμε να δούμε και σε βίντεο την παρασκευή του νόστιμου αυτού τυριού.

Χρόνια πολλά σήμερα σε όλους τους τσοπάνηδες της περιοχής μας!

Σήμερα το απόγευμα στην ΕΡΤ Open ο Βοτανικός Κήπος Δωρίδος

Σήμερα (Τρίτη 15/5/2018) στις 18:30-19:30, ο Πρόεδρος του ΔΣ του Συλλόγου Πενταγιωτών, κ. Στέλιος Τσιώρης μαζί με τον Ειδικό Γραμματέα του ΔΣ κ. Παπαγεωργίου Σπυρίδωνα (καθηγητής στα ΤΕΙ Αθήνας στην κοσμητολογία,καί στέλεχος της FREZYDERM) είναι καλεσμένοι στην εκπομπή της κας Φεβρωνίας Ρεβύνθη στο ραδιόφωνο της Ertopen - radio 106,7. Θέμα της εκπομπής είναι η προσπάθεια που γίνεται να ενταχθεί ο ΑΛΠΙΚΟΣ ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΔΩΡΙΔΟΣ με έδρα την ΠΕΝΤΑΓΙΟΥ σε κάποιο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, ένα πρωτοποριακό έργο που εφόσον υλοποιηθεί μπορεί να συμβάλει ριζικά στην ανάπτυξη όχι μόνο του χωριού αλλά και γενικότερα της περιοχής της Βορειοδυτικής Δωρίδος.

Εκτός των καλεσμένων θα μιλήσουν o Δήμαρχος Δωρίδας Γιώργος Καπεντζώνης, η Δρ γεωπόνος , διευθύντρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στην Θεσσαλονίκη Ελένη Μαλούπα, οι ακαδημαικοί απο το Πανεπιστήμιο Πάτρας Γρηγόρης Ιατρού καί Γιώργος Δημητρέλλος (εμπνευστής της ιδεας του Βοτανικού), o Πρόεδρος της Πενταγιούς Αποστόλης Ασημάκης καί ίσως ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθανάσιος Τσαυτάρης !

 

Για το  λόγο αυτό μην ξεχάσετε να συντονιστείτε το απόγευμα στην Ertopen (106,7 web TV) . 

Βρύσες στην Ορεινή Δωρίδα

Όχι μόνο στο μικρότερο χωριουδάκι, αλλά ακόμα και στη διαδρομή προς αυτό, είναι βέβαιο πως ο επισκέπτης της Ορεινής Δωρίδας θα βρει τρεχούμενα νερά και κοντά σε αυτά, διαμορφωμένες όμορφες βρύσες να περιμένουν να τον ξεδιψάσουν.  Σχεδόν πάντα πέτρινες, όμορφες και γραφικές, αποτελούν σημαντικά τοπόσημα των χωριών μας που ξεχυλίζουν από τρεχούμενα και γάργαρα νερά. 

Κοντά στις πέτρινες κρήνες, βρίσκεται συχνά ένας ή περισσότεροι πλάτανοι και κάποια παγκάκια που θα αναπαύσουν τον περιπατητή ή θα συγκεντρώσουν τις καλοκαιρινές παρέες των νέων.  Συνήθως έχουν κατασκευαστεί παλαιότερα από την τοπικές κοινότητες με χρήματα δικά τους ή συγκεκριμένων δωρητών που θα βρει κανείς στις αναμνηστικές επιγραφές.  Συγκεντρώσαμε κάποιες φωτογραφίες από το διαδύκτιο (μία για κάθε χωριό) και σας τις παρουσιάζουμε:

Αλποχώρι, Πάρκο Αγίας Παρασκευής

Δύο τσέλιγκες που έγιναν βιομήχανοι

Βοσκοί από τα Βαρδούσια οι παππούδες των σημερινών βιομηχάνων

 «Όπως όλοι οι φουρναραίοι ήρθαν από την Ήπειρο έτσι και όλοι οι γαλατάδες κατέβηκαν από τη Φωκίδα». Ο κ. Γιάννης Τρίγκας, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Διακοπίου Φωκίδας αναφέρεται σε δύο ξεχωριστούς συμπατριώτες του «γαλατάδες». Μιλά για τις οικογένειες Φιλίππου και Δασκαλόπουλου, που ξεκίνησαν από δύο διπλανά χωριά των Βαρδουσίων, εξελίχθηκαν στους ιδιοκτήτες των δύο μεγαλύτερων ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών: της ΦΑΓΕ και της ΔΕΛΤΑ, σήμερα Vivartia.

 

 Oι αδελφοί Φιλίππου κατάγονται από τον Δάφνο, πρώην Βοστινίτσα και η οικογένεια Δασκαλόπουλου από το γειτονικό Διακόπι και πρώην Γρανίτσα. Οι παππούδες των σημερινών βιομηχάνων ξεκίνησαν ως βοσκοί, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

«Ο παππούς μου, ο Γιάννης Φιλίππου ξεκίνησε με πρόβατα, όπως και οι περισσότεροι στην περιοχή και λίγα χρόνια πριν από το 1920 αποφάσισε να πάρει και γελάδια. Τον χειμώνα στα Βαρδούσια έπεφτε πυκνό χιόνι και αναγκάστηκε να κατέβει νοτιότερα. Έφθασε στην Αθήνα. Σκεφτείτε ότι έφτιαξε βουστάσιο στον Άγιο Λουκά στα Πατήσια», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γιάννης Φιλίππου. Εκτός από το βουστάσιο, όμως, ο παππούς Γιάννης Φιλίππου άνοιξε γαλατάδικο.

«Το γαλατάδικο το άνοιξε με τα παιδιά του Θανάση και Κώστα το 1922 στην Πατησίων 213 και επειδή πήγαν καλά οι δουλειές τα δύο αδέλφια άνοιξαν και δεύτερο μαγαζί το 1935 στην Πατησίων 217. Τα δύσκολα χρόνια ήρθαν με τον πόλεμο. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν το μαγαζί, αλλά μετά τον πόλεμο το άνοιξαν και πάλι. Ο πατέρας μου, ο Θανάσης Φιλίππου ξεκίνησε το 1950 να φτιάχνει και να πουλά βούτυρο με την επωνυμία ΦΑΓΕ, δηλαδή Φιλίππου Αδελφοί Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις».

Όμως η επιχειρηματική δεινότητα της οικογένειας ήταν κληρονομική. Λίγα χρόνια μετά ο κ. Γιάννης Φιλίππου- ο σημερινός βιομήχανος - εγκαινιάζει τις πρώτες διανομές γιαουρτιού στην Αττική.

«Ο πατέρας μου με κορόιδευε», θυμάται. «Είχα ένα φορτηγό που το αποκαλούσε “θωρηκτό τσέπης” και απευθυνόταν σε μένα περιπαιχτικά “καλώς τον βιομήχανο”. Τελικά με τον αδελφό μου ανοίξαμε το πρώτο εργοστάσιο της ΦΑΓΕ στο Γαλάτσι το 1964 και μετά το 1975 το εργοστάσιο στη Μεταμόρφωση».

Από το γαλατάδικο στα Εξάρχεια στο εργοστάσιο

Λίγα χρόνια αφότου ο παππούς Γιάννης Φιλίππου εγκατέλειπε τα Βαρδούσια και τη ζωή του τσέλιγκα, ο κοντοχωριανός και «συνάδελφός» του Δημήτρης Δασκαλόπουλος ξεκινούσε τη δική του διαδρομή για την πρωτεύουσα. «Ο γιος του, Αριστείδης Δασκαλόπουλος, ο πατέρας του σημερινού προέδρου του ΣΕΒ, Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ήταν ο αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας και ιδρυτής της ΔΕΛΤΑ», λέει ο κ. Γιάννης Τρίγκας. «Άνοιξε στην αρχή γαλατάδικο στα Εξάρχεια, γωνία Διδότου και Ζωοδόχου Πηγής και κατάφερε να φτιάξει γαλακτοβιομηχανία», προσθέτει ο πρόεδρος της κοινότητας Διακοπίου κύριος Δημήτρης Κόγιας.

Ο παππούς του σημερινού προέδρου του ΣΕΒ, παράλληλα με τα κοπάδια είχε και καφενείο στο Διακόπι. Το πατρικό σπίτι της οικογένειας ήταν στην πλατεία στο κέντρο του χωριού πάνω από το μαγαζί των Δασκαλόπουλων.

«Ο παππούς Δημήτρης Δασκαλόπουλος είχε κατέβει στην Αθήνα νωρίς και εκτός από γαλατάδικο άνοιξε και μεσιτικό γραφείο και ασχολήθηκε με τα ακίνητα», λέει ο εξάδελφος του σημερινού προέδρου του ΣΕΒ, κ. Νίκος Δασκαλόπουλος.

Η Δέλτα που έγινε Vivartia

Κολοσσός είναι και η Vivartia του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Ο σημερινός πρόεδρος του ΣΕΒ γεννήθηκε στηv Αθήvα τo 1957. Σπoύδασε Διoίκηση Επιχειρήσεωv στηv ΑΣΟΕΕ και είvαι κάτoχoς ΜΒΑ τoυ Κellogg Graduate School of Μanagement.

Η Δέλτα Συμμετοχών ήταν μέχρι το 2006 η μητρική εταιρεία του μεγαλύτερου ομίλου παραγωγής τροφίμων στην Ελλάδα με 16 εργοστάσια και 6.300 εργαζομένους και με δράση στον τομέα των φρέσκων γαλακτοκομικών προϊόντων, των φρέσκων χυμών, των καταψυγμένων τροφίμων, της παραγωγής έτοιμων φαγητών και των υπηρεσιών μαζικής εστίασης. Το 2006 η Δέλτα Συμμετοχών ανακοίνωσε τη συγχώνευσή της, με απορρόφηση των εταιρειών Δέλτα Πρότυπος Βιομηχανία Γάλακτος, Chipita, Goody΄s και Γενική Τροφίμων, και τη μετονομασία του νέου εταιρικού σχήματος σε Vivartia.

Πάντα στον Δάφνο του Αγίου Νικολάου

Δεκαπέντε χιλιόμετρα μακριά από το Διακόπι, τόπο καταγωγής του Δασκαλόπουλου, στον Δάφνο η οικογένεια Φιλίππου διατηρεί ακόμη το πατρικό σπίτι ενώ κάθε χρόνο συγκεντρώνονται όλοι εκεί του Αγίου Νικολάου, που γιορτάζει ο ομώνυμος ναός, ο οποίος ανακαινίστηκε με δωρεά των αδελφών Φιλίππου.

«Ο Θανάσης Φιλίππου με τα παιδιά γύρισαν στον Δάφνο την περίοδο της κατοχής γιατί τότε πέθαιναν από την πείνα όσοι έμεναν στην Αθήνα. Ο Γιάννης Φιλίππου είχε από μικρός εμπορικό πνεύμα και ήταν πολύ κοινωνικός. Ο Κυριάκος ήταν πιο πρακτικός και εσωστρεφής. Σπούδασε χημικός μηχανικός και ήταν ο πρώτος στην Ελλάδα που βρήκε τον τρόπο αδρανοποίησης του γιαουρτιού ώστε να μπορεί να τυποποιηθεί και να διαρκεί περισσότερο», λέει ο πρόεδρος της κοινότητας Δάφνου κ. Στέλιος Κοντοθανάσης.

Ο κ. Κυριάκος Φιλίππου ήταν ο πρώτος που παρουσίασε στην ελληνική αγορά τη δεκαετία του 1980 το στραγγιστό γιαούρτι με ανθόγαλα με την εμπορική ονομασία Τotal. Η ΦΑΓΕ της οικογένειας Φιλίππου και η Vivartia της οικογένειας Δασκαλόπουλου είναι οι κυρίαρχες γαλακτοβιομηχανίες στην ελληνική αγορά.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

Τι είναι το ψιμοτύρι

Το ψιμοτύρι είναι τυροκομικό προιόν το οποίο παρασκευάζεται από τους κτηνοτρόφους της περιοχής μας στο τέλος της γαλακτοπαραγωγικής περιόδου (καλοκαίρι) και αφού έχει σταματήσει η παραγωγή φέτας, εξ ου και το όνομά του (όψιμο τυρί), δηλαδή τυρί που έγινε αργά. Κατ' αυτή τη περίοδο, επειδή το γάλα είναι λίγο για παρασκευή φέτας, οι κτηνοτρόφοι το κάνουν γιαούρτι και αφού το στραγγίσουν, προσθέτουν τριμμένη φέτα και αλάτι. Με την θερμοκρασία της εποχής (ζέστη), γίνεται η ζύμωση και έτσι παίρνουμε το τελικό προιόν, το ψιμοτύρι. Ενα γευστικότατο πριόν γάλακτος, που στα σύγχρονα τυροκομεία μπορεί ποιά να παράγεται και σε άλλες εποχές του χρόνου.

Ιδρύεται το Λύκειο Ελληνίδων Φωκίδας

Με την παρακάτω ανάρτηση σε σχετική σελίδα του facebook ενημερωθήκαμε για την ίδρυση Λυκείου Ελληνίδων Φωκίδας, που θα έχει την έδρα του στην Ερατεινή! Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία που είμαστε βέβαιοι ότι θα βοηθήσει στην αναβάθμιση των πολιτιστικών δρώμενων της Δωρίδας και του Νομού μας και θα συμβάλει στη διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Για επικοινωνία υπάρχει το mail  του Λυκέιου lefokidas@hotmail.com.

Με μεγάλη μου χαρά θέλω να σας ανακοινώσω την ίδρυση του Λυκείου των Ελληνίδων στη Φωκίδα. Το Διοικητικό Συμβούλιο του κεντρικού Λυκείου Ελληνίδων ενέκρινε ομόφωνα το αίτημά μου τον Ιανουάριο του 2018 και αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί οι πρακτικές διαδικασίες, με ιδρυτικά μέλη γυναίκες από όλη τη Φωκίδα.

Αυτό που πρέπει να τονίσω είναι ότι το "Λύκειο των Ελληνίδων – Παράρτημα Φωκίδας" δεν θα μετρά απλά κάποιες μέρες ίδρυσης, αλλά 106 χρόνια, όσα είναι τα χρόνια ζωής του κεντρικού Λυκείου των Ελληνίδων και βέβαια, θα διατηρεί στενούς δεσμούς και συνεργασία με τα υπόλοιπα 52 παραρτήματα που εδρεύουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Έδρα του είναι η Ερατεινή, η οποία βρίσκεται στα σύνορα των δύο Δήμων και διαθέτει κατάλληλη αίθουσα για να φιλοξενήσει το γραφείο του Λυκείου. Όμως, από την αρχή των προσπαθειών μου επιδιώκω να λειτουργήσουν περιφερειακά τμήματα σε όλο το Νομό ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μην χρειάζεται να έρχονται στην έδρα του Λυκείου, στην Ερατεινή.

Αρχικά θα λειτουργήσουν δύο τμήματα για γυναίκες και για άντρες: Α) φιλολογικό τμήμα με: 1. δωρεάν μαθήματα ελληνικής γλώσσας για ενήλικες αλλοδαπούς και Έλληνες, 2. δωρεάν μαθήματα αγγλικής γλώσσας για ενήλικες σε βασικό επίπεδο και Β). τμήμα παραδοσιακού χορού για παιδιά και ενήλικες και πρωταρχικό στόχο τη διατήρηση και διάδοση της χορευτικής ταυτότητας του τόπου μας.

Μέλη του Λυκείου μπορούν να γίνουν άντρες και γυναίκες που έχουν μόνιμη κατοικία ή καταγωγή από τη Φωκίδα, ενώ στο ΔΣ εκλέγονται μόνο γυναίκες. Σύντομα θα σας προωθήσω τις ημερομηνίες για τις ενημερωτικές συναντήσεις τις οποίες θα οργανώσω και στους δύο δήμους όπου θα μπορείτε να συμμετάσχετε και να ενημερωθείτε διεξοδικότερα.

Με εκτίμηση

Ευθυμία Παναγιωτοπούλου

Διδάκτωρ Λαογραφίας – Ανθρωπολογίας του Χορού

Τα παλιά καταστήματα στην Πενταγιού

ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ
(ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ, ΣΧΟΛΕΣ, ΙΑΤΡΕΙΑ, ΣΧΟΛΕΙΑ Κ.Λ.Π.)

του Δημήτρη  Ιωάννου  Καραστάθη

από το τελευταίο τεύχος της εφημερίδας ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

Θα προσπαθήσω σήμερα, να σας αναφέρω τα καταστήματα που υπήρχαν στο χωριό μας, από το τέλος της δεκαετίας του 50 και μετά, όταν και εγώ ήμουν μικρό παιδί και όπως τα θυμάμαι. Αν ξεχάσω κάποιο θα σας παρακαλέσω, να μας το αναφέρετε για να το γράψουμε.

Ξεκινάμε λοιπόν:
-Υποδηματοποιείο Σπύρου Παπακώστα, στο δρόμο από τον Άγιο Κωνσταντίνο προς την πλατεία. Στεγαζόταν στο ισόγειο του σπιτιού του.
-Παντοπωλείο Βασιλείου Μανίκα. Στεγαζόταν στο ισόγειο του σπιτιού του Μάρη (πίσω από την εκκλησία). Αργότερα το παντοπωλείο μεταφέρθηκε δίπλα από το σπίτι του, λίγα μέτρα κάτω από την πλατεία.
-Φτάνοντας στην πλατεία (από την πλευρά του Αγίου Κωνσταντίνου) στο πρώτο κτήριο δεξιά, ιδιοκτησίας σήμερα Χαράλαμπου Καραδήμα, στο ισόγειο λειτουργούσε το καφενείο του Αθανασίου Μαργώνη. Δίπλα από το καφενείο υπήρχε το υποδηματοποιείο του Παναγιώτη Χρόνη.     
Στον πρώτο όροφο λειτουργούσε υποτυπώδες πανδοχείο με ενοικιαζόμενα δωμάτια (ιδιοκτησίας τότε Φώτως  Χρόνη). 
-Αριστερά όπως φθάνουμε στην πλατεία υπήρχε κρεοπωλείο και ταβέρνα του Παναγιώτη Ασημάκη «Το στολίδι της Πενταγιούς» (σημερινή ταβέρνα Κωνσταντίνου Μπίμπα και πριν Απόστολου Ασημάκη).
Πιο κάτω υπήρχε το καφενείο του Παναγιώτη Ξυλάγγουρα, στο ισόγειο του σπιτιού Θ. Καπερώνη. Αργότερα καφενείο «η Συνάντησις» Αθανασίου Ασημάκη. (Στον ίδιο χώρο υπήρχε και το πρακτορείο λεωφορείων Λιδωρίκι-Πενταγιού-Αρτοτίνα). 
-Ακριβώς απέναντι λειτουργούσε το κρεοπωλείο και η ταβέρνα του Χρήστου Καρρά. 
-Απέναντι από το κατάστημα της Τούλας Ασημάκη, υπήρχε το παντοπωλείο του Σπύρου Παπαγεωργίου (Πλέουρα). Στο κατάστημα υπήρχε και το πρακτορείο λεωφορείων Λιδωρίκι-Πενταγιού-Αρτοτίνα.
-Δεξιά όπως ξεκινάει ο δρόμος από το Ηρώο προς τα Πλατάνια, στον πρώτο όροφο του κτηρίου Δημητρίου Παπαγεωργίου, υπήρχε το κουρείο το «Αθηναϊκόν» και το ραφείο του Γιάννη Καρρά.   
-Αριστερά λίγα μέτρα πιο πάνω υπήρχε το κουρείο η «Σεβίλλη» και το υποδηματοποιείο του Γιώργου Κατσόγιαννου.    
-Μετά το κατάστημα του Γ. Κατσόγιαννου στη γωνία ήταν το κρεοπωλείο και η ταβέρνα του Αλέξη Κορνέζου.
-Απέναντι στο ισόγειο της οικίας Παπαγεωργίου, υπήρχε το κρεοπωλείο και η ταβέρνα του Αποστόλη Ασημάκη και των γιών του Γιάννη και Παναγιώτη.
-Επίσης λειτούργησαν στο χωριό ο ξενώνας του Ξενοφώντα Τσώρη και ο Δημοτικός ξενώνας και η ταβέρνα από τον Απόστολο Ασημάκη.       
-Επίσης στο χωριό μας λειτουργούσε περίπτερο του Κώστα Ασημάκη (Κωσταρά), δίπλα από το Ηρώο.
-Σημειώνουμε  ότι στο χωριό μας λειτουργούσε Ταχυδρομείο (ισόγειο πρώτου κτηρίου δεξιά στο δρόμο Ηρώου-Πλατάνια), σήμερα βρίσκεται εκεί Ταχυδρομικό κουτί.   
-Υπήρχε ακόμη Δημοτικό σχολείο στον πρώτο όροφο του Δημοτικού ξενώνα. Αργότερα μεταφέρθηκε στο ισόγειο του σπιτιού Γιάννη Ασημάκη (πίσω από την εκκλησία) και μετά στο ισόγειο του οικήματος Παπούλια μέχρι και το 1996 που έκλεισε.
Επίσης τη δεκαετία του 50 λειτουργούσε στο χωριό μας Οικοκυρική σχολή, που στεγαζόταν στο σπίτι του Γιώργου και της Μίνας Καραμούτσιου, λίγα μέτρα από την πλατεία και λειτουργεί στο οίκημα Παπούλια  Βαρδουσιακή σχολή ελευθέρου λόγου, δημιούργημα του συμπατριώτη μας Νικολάου Σπ. Σούκου.
Τελειώνοντας πρέπει να αναφέρουμε ότι στο χωριό μας υπάρχει και το Περιφερειακό ιατρείο Πενταγιών, με εξαιρετικό εξοπλισμό, δυστυχώς όμως λειτουργεί κατά διαστήματα λόγω της περίεργης κατάστασης που επικρατεί στη χώρα με τους αγροτικούς γιατρούς.
Τέλος αναφέρουμε ότι στη δεκαετία του 50 λειτουργούσε στο χωριό και Ειρηνοδικείο.

Το Ταχυδρομικό κουτί και η πόρτα του παλαιού Ταχυδρομείου

Το παλαιό Ταχυδρομείο (διακρίνεται το ταχυδρομικό κουτί και το σήμα των ΕΛ.ΤΑ.)

 

 

Τα λειτουργούντα σήμερα καταστήματα, αναφέρονται στην τελευταία σελίδα της εφημερίδας μας.