στ' αχνάρια του Μακρυγιάννη του Αθ. Διάκου και των χωριών της γραφικής Ορεινής Δωρίδας
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα γεωργοκτηνοτροφικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα γεωργοκτηνοτροφικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Δευτέρα 6 Ιουνίου 2022
Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2020
Αξέχαστη μέρα στην κορφή της Γκιώνας
Αυτά που θα σας διηγηθώ έγιναν στα 1903, αν θυμάμαι και καλά. Ούτε εκδρομικά σωματεία υπήρχαν τότε, ούτε κι ο τουρισμός είχε γίνει μόδα. Τις τελευταίες μέρες του Ιουλίου τις πέρασα στο χάνι του Στενού του Λιδορικιού μαζί με το σοφό φίλο μου ιστορικό κ. Γ. Σωτηριάδη. Είχε έρθει από την Αθήνα για γεωγραφικές και ιστορικές έρευνες κι είχα κατέβει από την Αρτοτίνα που ξεκαλοκαίριαζα. Πόσα έμαθα τότε με τη συντροφιά του φίλου μου!
Ύστερα από το φαγητό πάντα είχαμε να λέμε για την Γκιώνα, που ήταν ολόμπροστά μας. Μανιακός ορειβάτης ο Σωτηριάδης, ξετρελαμένος κι εγώ από τα βουνά τούτα που με γέννησαν. Συμφωνούσαμε πέρα για πέρα «ως βουνό όποιος δεν πάτησε, κόσμο δεν ξέρει, κι αν σε κορφή βουνού πριν της ανατολής του ήλιου δεν έτυχε, μεγαλείο δε νιώθει τι είναι». Και μούλεγε: «κύριος του κόσμου έγινα, όσες φορές πάτησα πριν το ανάτελμα του ήλιου κορφή βουνού, όποιος αγαπάει το βουνό, λατρεύει το υψηλό και το ωραίο, πεζός είναι που δεν ανάσανε βουνίσιο αγέρι». Κι έτσι αποφασίσαμε ν’ ανεβούμε στη Γκιώνα. Την 1η του Αυγούστου πήγαμε στο Λιδωρίκι και καταρτίσαμε την παρέα. Δέκα όλοι – όλοι γίναμε οι ορειβάτες, που είναι ζήτημα αν ζουν οι μισοί σήμερα Δέκα και δέκα οι αγωγιάτες με τα μουλάρια τους είκοσι, σωστό καραβάνι. Δυο ώρες νύχτα πριν ξημερώσει η 2η του μήνα το καραβάνι μας ανηφόριζε στην πετρωτή ρεματιά, που φέρνει στο παράβουνο Πλατό. Μισή ώρα πριν η ρεματιά τελειώσει, στρέψαμε αριστερά και πήραμε στράτα με κλώσματα, που σιγά – σιγά κι ώσπου να φέξει μας ανέβασε σχεδόν στο ξεβούνιασμα (1) της πλαγιάς που είχαμε παρμένη.
Ύστερα από το φαγητό πάντα είχαμε να λέμε για την Γκιώνα, που ήταν ολόμπροστά μας. Μανιακός ορειβάτης ο Σωτηριάδης, ξετρελαμένος κι εγώ από τα βουνά τούτα που με γέννησαν. Συμφωνούσαμε πέρα για πέρα «ως βουνό όποιος δεν πάτησε, κόσμο δεν ξέρει, κι αν σε κορφή βουνού πριν της ανατολής του ήλιου δεν έτυχε, μεγαλείο δε νιώθει τι είναι». Και μούλεγε: «κύριος του κόσμου έγινα, όσες φορές πάτησα πριν το ανάτελμα του ήλιου κορφή βουνού, όποιος αγαπάει το βουνό, λατρεύει το υψηλό και το ωραίο, πεζός είναι που δεν ανάσανε βουνίσιο αγέρι». Κι έτσι αποφασίσαμε ν’ ανεβούμε στη Γκιώνα. Την 1η του Αυγούστου πήγαμε στο Λιδωρίκι και καταρτίσαμε την παρέα. Δέκα όλοι – όλοι γίναμε οι ορειβάτες, που είναι ζήτημα αν ζουν οι μισοί σήμερα Δέκα και δέκα οι αγωγιάτες με τα μουλάρια τους είκοσι, σωστό καραβάνι. Δυο ώρες νύχτα πριν ξημερώσει η 2η του μήνα το καραβάνι μας ανηφόριζε στην πετρωτή ρεματιά, που φέρνει στο παράβουνο Πλατό. Μισή ώρα πριν η ρεματιά τελειώσει, στρέψαμε αριστερά και πήραμε στράτα με κλώσματα, που σιγά – σιγά κι ώσπου να φέξει μας ανέβασε σχεδόν στο ξεβούνιασμα (1) της πλαγιάς που είχαμε παρμένη.
Φώτισε καλά και τότε είδα: Έλατα εδώ εκεί παράκαιρα γερασμένα, τα πολλά και τα όμορφα τα έλατα τ’ αφήσαμε παρακάτω, νύχτα ήταν και δεν τα είδα. Τόσο ψηλά που φέξαμε μόνο κέδρα έβλεπα πολλά, όχι τα κέδρα που ο καθένας ξέρει, αλλά τα μερόκεδρα, που λένε οι βουνίσιοι. Κατατόπια του δένδρου αυτού – γιατί δένδρο είναι – η πλαγιά τούτη. Έχει φύλλα σαν του κυπαρισσιού και ξύλο ροδοκόκκινο, μοσχομύριστο και αναιώνιο. Πορτόξυλα και παραθυρόξυλα αν φτιάσεις κεδρίσια πεθαμό δεν έχουν. Με κέδρινες δούγες νεροβάρελα αν δέσεις, θα πίνεις νερό ολομύριστο. Εδώ άθελα μούρχεται στο νου οι στίχοι της Οδύσσειας: “Πυρ μεν επ’ εσχαρόφιν μέγα καίετο, τηλόσε δ’ οδμή κέδρου τ’ ευκεάτοιο θύου τ’ ανά νήσον οδώδειν δαιομένων” (Ε΄.59-61)
Έφεξε καλά, όταν ισιάσαμε στην ομάλια του ζυγού του τραγουδημένου βουνού. Πρώτη λάκκα, ίσωμα μεγάλο, οροπέδιο πες, λιβάδι λιδωρικιώτικο, που βόσκουν πρόβατα. Χαρά ανείπωτη σ’ έπιανε με τα χαρωπά λαλήματα των κουδουνιών τους. Σκάλες – σκάλες τα κουδούνια, κι όσα κουδούνια τόσοι και οι ήχοι, τόσοι τόνοι και ημιτόνια. Με νότες άφταστες συνθεμένη ποιμενική συμφωνία, όχι του Μπετόβεν, του Σαλωνίτη του Κουδουνά. Σταθήκαμε. Ένας τσοπάνος στυλωμένος στη θεόψηλη γκλίτσα του με τα δυο λιονταρόμορφα σκυλιά του υπάκουα, διπλαρωμένα μπροστά του δε μοιάζει να νιώθει την ευτυχία, που του χαρίζει το βουνό. «Τί ζηλέψατε κι’ ήρθατε δω πάνω στο αγριοβούνι, τις πέτρες;» είπε σαν τον καλημερίσαμε και μας ξεκαλημέρισε. «Σωστά, λεν πώς το καλό πόχει ο καθένας δεν το εχτιμάει» είπε κάποιος της παρέας μας. Και προχωρήσαμε. Καβάλλα εδώ πάνω πας άκοπα, γιατί ο ζυγός τη μια ομάλια αφήνει, την άλλη παίρνει, κι όλο προχωρεί κατά το Βοριά. Κυματιστό φρύδι μας πήρε και μας έβγαλε τώρα σ’ άλλο ομαλό λάκκωμα. Ολομεσίς του μια γούρνα ξερή: η λούτσα. Τέτοιες λούτσες έχουν όλα τα βουνόκαμπα της Γκιώνας, που διαδέχονται το ένα το άλλο. Ως το τέλος του Θεριστή κρατούν τα χιονόνερα του βουνού, που εδώ λιμνάζουν κι ως τότε βρίσκουν μπόλικο το νερό και πίνουν οι προβατοκοπές, που βόσκουν από Άη Γεωργιού και ύστερα. Στην ομάλια τούτη έβοσκε κοπάδι με πεντακόσια πρόβατα ένας τσοπάνος γριντάλι ως εκεί πάνω, που με τη γκλίτσα του φάνταζε πιο πολύ. Τα σκυλιά του χύθηκαν να μας ξεσχίσουν, μα αυτός τα μάλωσε και ξεμάκρυναν. Πρόσχαρος φώναξε να πάμε στη στρούγκα για να μας φιλέψει. Άλλο που δε θέλαμε, γιατί το γιόμα πήρε κι η πείνα άρχισε να μας θερίζει όπως συμβαίνει στο βουνό, που με το καθαρό αγέρι και τη χαρούμενη φύση έρχεται η πείνα γρηγορότερα απ’ ότι κανείς την περιμένει. Μας πήγε στο κονάκι του. Ένα τσαρδάκι ήταν το κονάκι με κεδρόκλαρα και ελατόξυλα ξερά στεριωμένο. Στη σειρά είχε βαλμένα μέσα, άλλα κατά γης κι άλλα κρεμασμένα: Καρδάρες, τελάρια, κούτουλες, κακάβια, καζάνια, σακούλια, τσαντίλες, βεδούρες, κουλούρες για κουδούνια της τσοπανικής τα ειδίσματα, όπως κι ο ίδιος τα ονόμασε. Ξαπλώσαμε. Αυτός έφερε τα γαλάρια στη στρούγκα, κοντά μας, και τ’ άρμεξε. Γέμισε μια καρδάρα γάλα, τόφερε στο τσαρδάκι και τόβρασε. Πήγε παραπέρα και πήρε τυρί, από κάπου αλλού έφερε και νερό με βεδούρα. Έστρωσε ένα τραγότσολο, τσάκισε καλαμποκίσιο ψωμί, έτριψε γάλα έναν κούτουλα, μας έδωσε ξύλινα κουτάλια και φάγαμε. Το νερό το πίναμε με ξύλινο ολοκέντητο τάσι.
Είχε φτάσει το μεσημέρι. Ήμουν περίεργος να μάθω από που έφερε το νόστιμο τυρί που φάγαμε και το κρύο νερό που πιήκαμε. Τον παρακάλεσα και με πήγε. Ένα χάσμα που το σκέπαζε μια ριζιμιά πέτρα ήταν εκεί, που είχε βαλμένα κατά γης τα τυροδέρματα. Δε λησμονώ ακόμα το διάφανο των ασκιών. Τα νόμιζες φτιασμένα από τσιγαρόχαρτο με το να φαίνεται το τυρί. Σε τέτοιες κρύφτρες βάζουν τα τυριά, σα σε ψυγείο, οι τσοπαναραίοι και διατηρούνται το καλοκαίρι και για να μην τα βαρεί ολότελα ο ήλιος, βουλώνουν από μπροστά τη σπηλιά. «Και νερό»; «Ξεροβούνι είναι η Γκιώνα ως κάτω στα Πενταόρνια και την Αγιά Θυμνιά», μου λέει «δεν έχεις εδώ το Βαρδούσι με τα εβδομηνταδυό βελούχια του και τον Παρνασσό!».
Πριν οι λούτσες ξεραθούν, καλά τα περνάμε. Από του Ιούλιου τα μισά και πέρα ως το Χινόπωρο υποφέρομε κι εμείς και το πράμα. Αναγκαστήκαμε να φτιάσωμε στέρνες, όπως στου Γαλαξειδιού τα ξεροχώρια. Πήγα κι είδα και τη στέρνα, που απ’ αυτή έφερε το νερό. Σκάβουν 2 – 3 μέτρα σε βάθος και φτιάνουν πηγάδι το χτίζουν ολόγυρα με πέτρα και ασβέστη για να μην πέφτουν τα χώματα. Φτιάνουν κι’ ένα αυλάκι που να φέρνει το νερό. Χιονόνερα και βροχόνερα την άνοιξη πέφτουν μέσα και τη γεμίζουν τη στέρνα. Απ’ αυτή παίρνουν και πίνουν. Απ’ αυτή γεμίζουν και τα ξυλένια κανάλια, που διπλαρώνουν κοντά της για να πίνουν τα πρόβατα. Ζέστα δεν καταλαβαίνεις ολότελα εδώ ψηλά. Μεσημέρι κι’ όμως μια δροσιά χάϊδευε το πρόσωπο και τα χέρια. Το ίδιο και τα πρόβατα δεν αισθάνονται λαύρα. Δεν τους έχουν σταλό για να σταλίζουν μέσα καταλακκής ήταν ξαπλωμένα και αναχάραζαν μ’ όλη την ανέσια τους.
Περνώντας το μεσημέρι ξεκινήσαμε. Τρεις ώρες πάνου – κάτου είχαμε ακόμα μακριά μας την κορφή του βουνού. Καβάλα στα μουλάρια περνούσαμε από το ένα λάκκωμα στο άλλο, κι από κοπάδι σε κοπάδι πρόβατα και στρούγκες. Δεξιά μας ως τα σύννεφα υψώνεται του Βαρδουσιού ο ζυγός, μάλιστα στα Μετερίζια που είναι η πιο ψηλή απ’ όσες κορφές του φαίνονται. Χάσμα μας χωρίζει από το βουνό κείνο, το Μέγα ποτάμι, όπως λένε το Δάφνο. Αριστερά καμαρώναμε το θεόπιαστο Παρνασσό με τις πανώριες κορφούλες του και τα κοντόρραχα του ζυγού που πάμε. Ανάμεσά τους λάκκες και ομάλιες ξεμυτούν ή μια κοντά στην άλλη, κι΄ ασπρολογάνε των προβατιών μπουλούκια. Στα λιβάδια τους είναι και βοσκούν της Σιγδίτσας το βιο είναι κείνο. Όσο κοντοζυγώνουμε στην κορφή, τόσο κι΄ οι ομάλιες του ζυγού σβήνουν και τέλος τις συνεχίζει σαμάρι βραχωτό, που την κορφή – κορφή του πάει η στράτα. «Τραγωνόρος» είπε κάποιος κι’ έδειξε κατά τα αριστερά μας ένα πετρόβουνο. Θυμούμαι ακόμα τις χαρές και τα ξεφωνήματα του φίλου μου αρχαιολόγου. «Άλλο αρχαιολογικό εύρημα αυτό το Τραγωνόρος, ίσια από την αρχαιότητα μας έρχεται!». Σωστά λέει: «σ’ ερημιές και σε βουνά σώθηκαν όλα τα προγονικά μας κειμήλια». Πίσω απ’ το Τραγωνόρος, σε μια λάκκα μέσα, ήταν για να κοιμηθούμε κείνη τη βραδιά. Είχε παραγγελμένα ο αρχηγός της παρέας μας κι’ έψησαν δυο σφαχτά. Στρούγκα εκεί. Πέσαμε ύστερα απ’ τα μεσάνυχτα και λίγον ύπνο πήραμε. Δεν άφηνε το κρύο, κόβαμε καρδιά, γιατί με χεράμια ήμαστε σκεπασμένοι και τα διαπερνούσε η αδριά του βουνού ψύχρα.
Στις 3 Αυγούστου, πριν φέξει, ο φίλος αρχαιολόγος κι εγώ βρεθήκαμε στην κορφή τυλιγμένοι ο καθένας με το χεράμι του. Τ’ αγωγιάτικα τα ζώα δεν μπορούσαν να βγουν αποκεί για τη Στρώμη (2), που το είχαμε για να πάμε κι’ ο αγωγιάτης τα οδήγησε απ’ άλλο δρόμο ομαλό. Η συντροφιά μας έμεινε, το είχε για να γυρίσει στο Λιδωρίκι Τέσσερις η ώρα πρωϊ, τέσσερις πάνω από το μηδενικό έδειχνε το θερμόμετρο που κουβαλούσε μαζί του ο φίλος μου. Τουρτουρίζαμε κι όμως περιμέναμε να βγει ο ήλιος. Σε 2.512 μέτρα ύψος, πάνω απ’ την θάλασσα βρισκόμαστε. Σιγά – σιγά χάραξε, να κι’ ο ήλιος κέντησε στην κορφή του Παρνασσού κατακόκκινος σαν το καμένο σίδερο. Όσο πάει, όλο και φαίνεται. Μια ολόκαυτη σφαίρα σαν πύρινο αερόστατο όλο και ψηλώνει. Θαύμα! Μισή ώρα μπορείς να τον κοιτάς δίχως κούραση κατάματα. Και τάχα μονάχα αυτό το θαύμα είχαμε μπροστά μας; Βουνά ψηλά, κοντά – κοντά μας φαίνονται σαν να μας πολιορκούν: ο Παρνασσός, η Καταβόθρα, το Βαρδούσι. Ο κάμπος της Λαμίας κι ο κάμπος ο Θεσσαλικός ολόμπροστά μας απλώνονται, λες: «αν πηδήσω τους φτάνω». Μακριά στο Θεσσαλικό ορίζοντα μόλις διαγράφει τη σιλουέτα του ο γέρο-Όλυμπος και σαν να μύρισε πως φαίνεται κι ο Άθωνας. Πίσω μας σωροί τα βουνά στοιβαγμένα ως το Ζυγό του Μεσολογγιού, που είναι και το τελευταίο, κι απ’ αυτό πίσω σα να ξεχωρίζει κάπως το Ιόνιο Πέλαγος.
Με πέννα αδύνατο να περιγραφή το θέαμα. Ό,τι βλέπουν τα μάτια από τόσο ψηλά, μόνο η ψυχή το αισθάνεται και ποτέ δεν το λησμονεί. Η τέχνη δεν έχει τη δύναμη να το συλλάβει. Είχε φτάσει εννέα η ώρα και καρδιά για να κατεβούμε δε μας έκανε. Όμως όλα έχουν όρια κι εμείς εξαντλήσαμε το δικό μας. Πήραμε λοιπόν ολόμπηχτα ένα κατήφορο για να βρεθούμε το γρηγορότερο μακριά και κάτω μας σε μια ομάλια, που μας περίμενε ο αγωγιάτης. Αντίς εκεί πέσαμε σιμότερα σ’ άλλη ομάλια στη ρίζα της κορφής. Κατάμεσα ένα τσοπάνικο κονάκι από ελατόκλαδα καμωμένο κι εμείς πεθαμένοι από την πείνα. Κοιτάμε για τσοπάνο, πουθενά τσοπάνος. Σκύλοι δεν ακούγονται. «Πάμε στο κονάκι να φάμε ότι βρούμε;» «Πάμε». Και πήγαμε. Ξεκρεμάσαμε σα νοικοκυραίοι το σακούλι με το καλαμποκίσιο ψωμί, πήραμε κι ελιές από ένα ταγαράκι και φάγαμε. Πάνου που τελειώσαμε, να κι ένα παλικάρι ως 15 χρονών. Το παιδί του τσοπάνου. Είπαμε πως θάχουμε κακά ξεμπερδέματα, μ’ αυτό ευγενικά μας καλωσόρισε και σαν του είπαμε ποια η ανάγκη, που μας έκαμε να παραβιάσωμε το άσυλο του κονακιού τους, μας ρώτησε αν αρταινόμαστε να μας φέρει κατίκι για να φάμε. Τι ευγένεια ψυχής!. Πόσο βαθύ το αίσθημα της φιλοξενίας! Το στρώσαμε στην κουβέντα, φρέσκο μυαλό έχει το παλικάρι. Από ρώτημα σε ρώτημα μας πρόβαλε αστρονομικά προβλήματα». «Τι είναι από κάτω μας»; «Τα αστέρια που βλέπουμε ψηλά στον ουρανό, πόσο μεγάλα είναι»; Ποιητική φλέβα! Μείναμε με το στόμα ανοικτό από τη βουνίσια φρεσκάδα. «Έμαθες γράμματα;» «Τελείωσα το δημοτικό». «Θα σου στείλω ένα βιβλίο απ’ την Αθήνα να διαβάσεις για όλα όσα ρωτάς παιδί μου» είπε ο φίλος μου. Και πράγματι τούστειλε τον «Ουρανό» από τα βιβλία του Συλλόγου των ωφελίμων Βιβλίων. Τόλαβε δεν τόλαβε κανείς από τους δυο μας δεν πήρε ποτέ είδηση. Ούτε και τι απόγινε το βουνίσιο κείνο της Στρώμης παλικάρι. Τάχα να ζει;
(Λουκόπουλου Δημητρίου, Αύγουστος 1903)
Αναδημοσίευση πιο πάνω άρθρου: Τάκης Ντάσιος Σεπτ. 2020
Παραπομπές
(1) Γλωσσάρι
ξεβούνιασμα= όριο πλαγιάς και βουνού
αρταινόμαστε/αρτυμή=προσφάγι, τροφή που αρταίνει, τρίμματα τυριού
κατίκι/κατοίκι=το λασπερό τυρί
χεράμια=τα μάλλινα σκεπάσματα με ξόμπλια
κλώσματα=τα στριφογυρίσματα ποταμού
δούγες=η στενή κυρτή σανίδα, πλατιά στη μέση για την κατασκευή των βαρελιών
ζυγός=διάβαση ανάμεσα από δυο βουνά
ομάλια=ίσιωμα, οροπέδιο
γριντάλι=ψιλόσωμος
τσαρδάκι=τεχνητός ίσκιος ζώων
λαύρα=ζέστα
Βελούχια=πηγές με νερό, που το μεταφέρουν με αυλάκι ή σωλήνες
Κονάκι=κατάλυμα, η λέξη είναι τούρκικη Konak
Καταβόθρα=η Οίτη
Καρδάρες=ξύλινα αγγεία για γάλα
κούτουλες/κουτούλι=αγγείο για γάλα, κοτύλη,
κακάβια=χάλκινες κατσαρόλες,
Τσαντίλες=σακούλες που πήζουν το τυρί,
βεδούρες=μικρά ξύλινα αγγεία για γάλα,
Καρδαμπίκια=τα αγγεία των τσοπαναραίων
(2) Λοιδωρίκι/Λιδορίκι (έως 1940 Λιδωρίκι), υψ. 560 μ. στις ΝΔ. απολήξεις της Γκιώνας, δήμου Λιδορικίου νομού Φωκίδος. Στα 1928 είχε 1.537 κατοίκους, 1940 > 1.573, 1951 > 1.185, 1961 > 1.302, 1971 > 1.184, 1981 > 790, 1991 > 985, 2001 > 881. Γεγονότα: 1466-67 περιλαμβάνεται στο μεγάλο σαντζάκιο, που εδρεύει στα Τρίκαλα. 1537 έδρα αρματολικιού. 1689 έδρα στρατοπέδου, που οργάνωσαν οι Βενετοί. !821 28 Μαρτ. ο Δήμος Σκαλτσάς και ο Αναγνώστης Λιδωρίκης υψώνουν τη σημαία της επαναστάσεως ελευθερώνουν το Λιδωρίκι και κηρύσσουν την επανάσταση στη Δωρίδα. 1825 Μάϊ. Το έκαψαν οι Τούρκοι.
Προσήλιο (έως 1928 Σιγδίτσα), υψ. 840 μ. στις ανατολικές πλαγιές της Γκιώνας, δήμου Αμφίσσης νομού Φωκίδος. Στα 1928 είχε 1.038 κατοίκους, 1940 > 1.138, 1951 > 633, 1961 > 284, 1971 > 17, 1991 > 73, 2001 > 155
Στρώμη/Στρόμη και Στρώμνη, ύψ.900 μ. στις βόρειες παρυφές της Γκιώνας δήμου Καλλιέων νομού Φωκίδος. Στα 1928 είχε 386 κατοίκους, 1940 > 385, 1951 > 309, 1961 > 190, 1971 > 93, 1981 > 151, 1991 > 146, 2001 > 201.
Προσήλιο (έως 1928 Σιγδίτσα), υψ. 840 μ. στις ανατολικές πλαγιές της Γκιώνας, δήμου Αμφίσσης νομού Φωκίδος. Στα 1928 είχε 1.038 κατοίκους, 1940 > 1.138, 1951 > 633, 1961 > 284, 1971 > 17, 1991 > 73, 2001 > 155
Στρώμη/Στρόμη και Στρώμνη, ύψ.900 μ. στις βόρειες παρυφές της Γκιώνας δήμου Καλλιέων νομού Φωκίδος. Στα 1928 είχε 386 κατοίκους, 1940 > 385, 1951 > 309, 1961 > 190, 1971 > 93, 1981 > 151, 1991 > 146, 2001 > 201.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Λουκόπουλου Δημητρίου 1930: Ποιμενικά της Ρούμελης, σειρά: Συλλόγου προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων
Παπαθανασόπουλου Θανάση1982: Γλωσσάρι Ρουμελιώτικης ντοπιολαλιάς, εκδ. Θουκυδίδης
Πηνελόπη Ματσούκα (Επιμ.)2009: Γκιώνα,Βαρδούσια, Παρνασσός, σειρά πράσινος οδηγός, εκδ ΑΝΑΒΑΣΗ
Nέζη Νίκου2010: Τα Ελληνικά βουνά, γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια, τόμος 2, Ηπειρωτική Ελλάδα (Πελοπόννησος,Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, εκδ. Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης-κληροδότημα Αθ. Λευκαδίτη
Πεζοπορικός χάρτης2019: Γκιώνα, Βαρδούσια, κλίμακας 1:25.000 σειρά Topo 2,31 εκδ. Αnavasi
Πηγή: Ορεινογραφίες
Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2020
Φρικτό Έγκλημα στο Μαυρολιθάρι: Μου έκλεισαν ζωντανά όλα τα μελίσσια...
Ένα φρικτό έγκλημα σημειώθηκε σε χωριό της Φωκίδας, όπου ένας μελισσοκόμος έπειτα απο επίσκεψη στο μελισσοκομείο του διαπίστωσε το αδιανώητο... Τα μελίσσια ηταν νεκρά, και κλεισμένα μέσα στις κυψέλες. Κάποιος πήγε κρυφά και κλείνοντας την πόρτα όλων των μελισσιών, - ένα προς ένα - προκάλεσε τον ασφυκτικό τους θάνατο...
Όπως μας ενημέρωσε μετά λύπης ο Μελισσοκόμος Γιώργος Καρατζάλος, η επιθυμία του είναι, αυτοί οι μικρόψυχοι που προέβησαν σε μια τέτοια εγκληματική πράξη, να τιμωρηθούν, και να μην μπορούν να ησυχάσουν. Είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει ο ανθρώπινος νούς τι άνθρωποι κυκλοφορούν γύρω μας, και το πως μπορεί κάποιος να θανατώσει με τέτοιο βασανιστικό τρόπο, ένα έντομο που με τόση αγάπη προσφέρει τα προιόντα του, δουλεύοντας ακατάπαυστα....
Το γεγονός αυτό συνέβη στο Μαύρολιθαρι Φωκίδας.
Το μελισοκομειο του Γιώργου βρισκόταν στη θέση "Τσουκα" όπου κλείνοντας της πόρτες των κυψελών των μελισσίων - οδηγήθηκαν στο θάνατο δεκάδες χιλιάδες μέλισσες!!!
Αν και έχει ενημερωθεί η ασφάλεια, ο Γιώργος παρακαλεί για την οποια βοήθεια μπορεί να οδηγήσει στην σύλληψη των υπα-ανθρώπων αυτών....
Πηγή: Ορεινή μέλισσα
Τετάρτη 10 Ιουνίου 2020
Aπό τα χειμαδιά στα ορεινά βοσκοτόπια του Δάφνου
Συνεχίζοντας μία παράδοση αιώνων οι κτηνοτρόφοι με την άνοδο της θερμοκρασίας στον κάμπο, στα χειμαδιά, μετά το κούρεμα των προβάτων παίρνουν τον δρόμο για τα ορεινά βοσκοτόπια. Σήμερα το ανέβασμα των κοπαδιών στα ορεινά βοσκοτόπια είναι υπόθεση ωρών με τα ειδικά διαμορφωμένα φορτηγά αυτοκίνητα. Μέχρι τη δεκαετία του 1960, αυτό το ανέβασμα στα θερινά βοσκοτόπια διαρκούσε ακόμη και εβδομάδες λόγω της ανυπαρξίας οδικού δικτύου. Παλιότερα, ο τσέλιγκας και βοσκοί έστηναν τις σκηνές, άναβαν φωτιά και συντροφιά με τις οικογένειες του καραβανιού έκαναν όλες τις απαραίτητες εργασίες. Επίσης έπαιρναν μαζί τους σκυλιά και άλογα για τη μεταφορά όλου του νοικοκυριού και των απαραίτητων τροφίμων για τη διαδρομή, αφού το κοπάδι ακολουθούσε και η οικογένεια. Τη νύχτα στήνονταν οι σκηνές, ετοίμαζαν το φαγητό, το οποίο ήταν συνήθως πρόχειρο, όπως όσπρια, ρύζι, πατάτες και κλπ., τα αιγοπρόβατα ξεκουράζονταν και εκείνα ώστε την επόμενη ημέρα να συνεχίσουν την πορεία τους βοσκώντας παράλληλα.
Μιας και αυτή την περίοδο οι τσοπάνηδες έχουν αρχίσει και ανεβαίνουν στα ορεινά βοσκοτόπια να τους ευχηθούμε καλό καλοκαίρι.
Μιας και αυτή την περίοδο οι τσοπάνηδες έχουν αρχίσει και ανεβαίνουν στα ορεινά βοσκοτόπια να τους ευχηθούμε καλό καλοκαίρι.
Κυριακή 10 Μαΐου 2020
Μνήμες από τα παλιά της Αρτοτίνας
Επιστολή Αντωνίου Κολοβού
Θέλω να σας πω παιδιά μου, σε εσάς τους νεότερους πως εμείς οι παλιότεροι ζούσαμε στο χωριό την
εποχή γύρω στο 1930 και μετά, δηλαδή την πρωτόγονη ζωή σε όλο της το μεγαλείο. Για το λόγο αυτό κατ’ αρχήν η κάθε οικογένεια είχε μεγάλη πειθαρχία και σεβασμό μεταξύ τους για να επιβιώσουν όλοι μαζί σαν μια γροθιά. Από την προηγούμενη μέρα το κάθε μέλος της οικογένειας θα ήξερε τι δουλειά θα κάνει και κυρίως από τον μήνα Μάρτη που άρχιζαν όλες οι δραστηριότητες. Να σκάψουμε στα αμπέλια, να οργώσουμε τα χωράφια και να σπείρουμε ορισμένα προϊόντα όπως φακές, όψιμο σιτάρι, ρόβη, ρεβύθια κ.τ.λ. Τα περισσότερα χωράφια τα σπέρναμε σκάβοντας όλη η οικογένεια με τα τσαπιά διότι δεν είχαμε “ζευγάρι”, δηλαδή αυτοί που είχαν έστω και μια αγελάδα συντροφεύαν με έναν άλλο χωριανό τους τον οποίο αποκαλούσαν “κολλίγα”. Έτσι λοιπόν αυτοί ήταν
οι προνομιούχοι διότι σπέρναν τα χωράφια τους με το αλέτρι.
εποχή γύρω στο 1930 και μετά, δηλαδή την πρωτόγονη ζωή σε όλο της το μεγαλείο. Για το λόγο αυτό κατ’ αρχήν η κάθε οικογένεια είχε μεγάλη πειθαρχία και σεβασμό μεταξύ τους για να επιβιώσουν όλοι μαζί σαν μια γροθιά. Από την προηγούμενη μέρα το κάθε μέλος της οικογένειας θα ήξερε τι δουλειά θα κάνει και κυρίως από τον μήνα Μάρτη που άρχιζαν όλες οι δραστηριότητες. Να σκάψουμε στα αμπέλια, να οργώσουμε τα χωράφια και να σπείρουμε ορισμένα προϊόντα όπως φακές, όψιμο σιτάρι, ρόβη, ρεβύθια κ.τ.λ. Τα περισσότερα χωράφια τα σπέρναμε σκάβοντας όλη η οικογένεια με τα τσαπιά διότι δεν είχαμε “ζευγάρι”, δηλαδή αυτοί που είχαν έστω και μια αγελάδα συντροφεύαν με έναν άλλο χωριανό τους τον οποίο αποκαλούσαν “κολλίγα”. Έτσι λοιπόν αυτοί ήταν
οι προνομιούχοι διότι σπέρναν τα χωράφια τους με το αλέτρι.
Υπήρχε όμως μεγάλη συνεργασία και αλληλοβοήθεια μεταξύ των χωριανών π.χ. όταν ένας θα έκτιζε σπίτι σχεδόν όλοι οι χωριανοί θα πήγαιναν να μεταφέρουν από το δάσος την ξυλεία που χρειαζόταν να γίνει το σπίτι και τα λοιπά υλικά. Βεβαίως τα σπίτια την παλιά εποχή γινόντουσαν τα τέσσερα τοίχια που λέμε, ελάχιστα παράθυρα, η κύρια πόρτα και μετά κατοικούνταν. Για να καταλάβετε καλύτερα τα σπίτια της τότε εποχής θα επισκεφθείτε το κελί του Αθανασίου Διάκου στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που διατηρείται όπως «ήταν» την εποχή που κτίστηκε.
Όλοι εργαζόμασταν πάρα πολύ σκληρά, αλλά πάραυτα οι περισσότερες οικογένειες όπως ήταν και η δική μου, εξοικονομούσαμε λίγη μπομπότα και λίγα όσπρια για να μπορέσουμε να ζήσουμε. Λεφτά τότε δεν υπήρχαν και μόνον με αντάλλαγμα νταραβεριζόταν ο κόσμος όπως για παράδειγμα το να επισκευάσουμε τα γεωργικά μας εργαλεία, τα τσαπιά μας, το υνί που βάζαμε στο αλέτρι κ.τ.λ. Όταν πηγαίναμε στο σιδηρουργείο του Ευθύμη Μαστρογεωργίου, εκτός της αμοιβής του, έπρεπε να του πάμε και κάρβουνα που έβαζε στο φυσερό. Άναβε θυμάμαι, μια μεγάλη φωτιά, την οποία συντηρούσε φυσώντας με το φυσερό και με τη βοήθεια της γυναίκας του Αγλαΐας.
Εκεί έβαζε τις μεγάλες τσιμπίδες του και το τσαπί που θα έφτιαχνε. Μόλις κοκκίνιζε ή αλλιώς μαλάμωνε όπως λέγαμε, έβαζε το τσαπί επάνω στο αμόνι και άρχιζαν από την μία πλευρά αυτός και από την άλλη η Αγλαΐα με τις βαριοπούλες, μπάπα-μπούπα, ρυθμικά να το χτυπούν έως ότου να το κάνουν αιχμηρό. Το σπίτι και το σιδηρουργείο ήταν λίγο πιο πάνω από το σπίτι του Γιαβρούτα. Ο Θύμιος ήταν ένας γεροδεμένος τύπος, μελαχρινός και είχε μια μεγάλη ελιά στο μάγουλο και πάντα με το τσιμπούκι στο στόμα.
Ένα ακόμα θυμάμαι σιδηρουργείο είχε ο Κωνσταντίνος Σιώκης. Επίσης θυμάμαι πάνω απ’ τη βρύση του Καφούρα ήταν κεραμοποιΐα. Έβγαζε κεραμίδια βαρέου τύπου, πολύ εξαιρετικά. Ήμουν περίπου 6 χρονών τότε που είχα πάει εκεί που είχε αγοράσει ο θείος μου, ο Παναγιώτης Κούστας τα κεραμίδια του σπιτιού του. Ακόμα βρίσκονται μερικά από αυτά.
Επίσης Ασβεστοποιΐα στο χωριό μας είχε ο αείμνηστος φίλος μου Δημητράκης Καπνιάς. Καμίνια για κάρβουνα είχε ο ξάδελφός μου, Ιωάννης Κολοβός ή Κολοβόγιαννος, ο οποίος τα εμπορευόταν. Είχε επίσης και μελίσσια απ’ τον πατέρα του στη θέση Πουρνάρια. Τη μελισσοκομία συνεχίζει και ο γιος του ο Αριστείδης Κολοβός. Έχουμε και σήμερα πολλούς μελισσοκόμους στο χωριό όπως τον Βασίλη Ζαχαρή, τον Ιωάννη Μέρη, τον Ιωάννη Σταματόπουλο, τον Φώτη Τσαμαδιά, τον Βασίλη Τσαμαδιά, τον Νίκο Τσαμαδιά και πολλούς άλλους. Συγγνώμη που δεν μπόρεσα να τους αναφέρω όλους.
Όλοι οι μελισσοκόμοι της Αρτοτίνας τον Ιούνιο μήνα κάθε χρόνο οργανώνουν την μεγαλύτερη γιορτή των Μελισσοκόμων στο Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου σε ειδικό χώρο, όπου εργάστηκαν όλοι οι Αρτοτινοί για την διαμόρφωσή του, όπου λοιπόν γίνεται ένα τρικούβερτο γλέντι με μουσική και χορό μέχρι το βράδυ. Κρασιά, αναψυκτικά, εκλεκτές πίτες που φτιάχνουν οι κυρίες της Αρτοτίνας, μουσική και χοροί όλη την ημέρα. Όλα προσφέρονται δωρεάν από τους μελισσοκόμους της Αρτοτίνας και τους λοιπούς φίλους οι οποίοι φέρνουν τα μελίσσια τους από πολλά μέρη της Ελλάδας για να πάρουν τον ανθό του ελάτου που βγάζει το καλύτερο μέλι. Σας προσκαλώ όλους και φέτος Αρτοτινούς και φίλους της Αρτοτίνας τον Ιούνιο να συναντηθούμε όλοι
μαζί και να γιορτάσουμε στο μεγάλο αυτό πανηγύρι.
Έτσι είμαστε εμείς οι Αρτοτινοί, με πίστη και αφοσίωση ριχνόμαστε στη δουλειά και κατορθώνουμε εκείνα που άλλοι θεωρούν ακατόρθωτα. Όπως προανέφερα, παλιότερα ξεκινήσαμε με τα πρωτόγονα μέσα, τους γκασμάδες, τους λοστούς, τα φτυάρια κ.τ.λ., τα εργαλεία μας δηλαδή, να μπορέσουμε, να συνδεθούμε με αμαξιτό δρόμο. Το κοντινότερο σημείο ήταν το φράγμα του Μόρνου, περίπου 40 χιλιόμετρα από την Αρτοτίνα.
Ξεκινήσαμε όλοι οι Αρτοτινοί, αποφασισμένοι να φέρουμε αυτοκίνητο στην Αρτοτίνα. Επίσης άλλοι συγχωριανοί αυτοί που μέναν σε διάφορες πόλεις της χώρας, βοήθησαν με όποιον τρόπο μπορούσαν. Ένας εξ αυτών ήταν και ο αείμνηστος συγχωριανός μας Ιωάννης Λαβίδας, Συμβολαιογράφος στο επάγγελμα, ο οποίος ούτε πολύ ούτε λίγο άφησε τον ανιψιό του κ. Παπακώστα στο συμβολαιογραφείο που ευρίσκετο στην Αθήνα, Πανεπιστημίου και Ιπποκράτους και ήρθε στο χωριό μας για να βοηθήσει στη διάνοιξη του δρόμου. Εγώ τότε ήμουν νέο παιδί, όταν γνώρισα τον κ. Λαβίδα, έναν αξιοθαύμαστο άνθρωπο, ο οποίς ήρθε και αυτός να βοηθήσει και να εμψυχώσει τους χωριανούς του. Θυμάμαι μάλιστα είχε εφαρμόσει και τη μέθοδο του συσσιτίου διότι τότε υπήρχε μεγάλη ανέχεια. Έτσι κάθε μέρα το καζάνι έβραζε και οι ρέγκες «πήγαιναν καπνός», διότι «νηστικό αρκούδι δεν χορεύει». Μετά λοιπόν από αγώνα πολλών μηνών ήρθε το πολυπόθητο αποτέλεσμα και η ρόδα πάτησε στην Αρτοτίνα. Ένα πολύ μικρό αυτοκίνητο ενός τόνου ήρθε στην Αρτοτίνα. Έκτοτε δεν σταμάτησαν οι βελτιώσεις του δρόμου και για καλή μας τύχη ήρθε συνεχιστής ο στρατός, όπου ανέλαβε την πλήρη διάνοιξη του δρόμου με ένα κλιμάκιο του Μηχανικού, η λεγόμενη ΜΟΜΑ. Εξοπλισμένο με βαρέου τύπου μηχανήματα της εποχής εκείνης μπουλντόζες- εκσκαφείς κ.τ.λ. Έτσι έγινε μια αξιόλογη για την εποχή διάνοιξη με δύο κανονικές λωρίδες να διασταυρώνονται άνετα δύο λεωφορεία ή και φορτηγά. Επίσης έγιναν τα τεχνικά έργα σε όλα τα ρυάκια κατά μήκος του δρόμου ώστε να σταθεροποιηθεί ο δρόμος σε όλα τα ευαίσθητα σημεία.
Δευτέρα 26 Αυγούστου 2019
Δελτίο της Π.Ε. Φωκίδας για την Αφρικανική Πανώλη των χοίρων
Άμφισσα 14-8-2019
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Φωκίδας ανακοινώνει ότι, μετά την εμφάνιση κρούσματος της αφρικανικής πανώλους των χοίρων στη Βουλγαρία, κρίνεται απαραίτητη η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των χοιροτρόφων της περιοχής μας για τη λήψη μέτρων προφύλαξης και την έγκαιρη αναγνώριση πιθανής εμφάνισης του νοσήματος.
Το νόσημα της Αφρικανικής Πανώλης είναι ένα πολύ μεταδοτικό ιογενές νόσημα των χοίρων και των αγριόχοιρων. Οι αγριόχοιροι αποτελούν τη φυσική αποθήκη του ιού. Δεν προσβάλλονται από τη νόσο άλλα ζωικά είδη. Δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Τα συμπτώματα της νόσου στους χοίρους είναι υψηλός πυρετός, ανορεξία, κατάπτωση, ξαφνικός θάνατος με ελάχιστα συμπτώματα να προηγούνται, έμετος, αιμορραγία από τη μύτη ή το έντερο, διάρροια, ερυθρός ή μαύρος χρωματισμός στο δέρμα των αυτιών, του ρύγχους, της ουράς, στα άκρα, στην κοιλιακή χώρα και το στήθος, οίδημα και ερυθρότητα στους οφθαλμούς, δυσκολία στην αναπνοή και βήχας, αποβολές, πρόωροι τοκετοί, λιποβαρή χοιρίδια. Η θνησιμότητα αγγίζει το 100%.
O ιός μπορεί να μεταδοθεί μετά από επαφή των χοίρων με μολυσμένους χοίρους, αγριόχοιρους, κόπρανα μολυσμένων ζώων ή σωματικά υγρά μολυσμένων ζώων, με κατανάλωση μολυσμένου κρέατος ή απορριμμάτων που περιέχουν ανεπεξέργαστο μολυσμένο κρέας χοίρου ή προϊόντα χοίρειου κρέατος και με επαφή με μολυσμένα αντικείμενα και υλικά, συμπεριλαμβανομένων οχημάτων, ενδυμάτων, υποδημάτων (μπότες), εξοπλισμού, ζωοτροφών κ.α.
Οι χοιροτρόφοι για να προστατεύσουν τα ζώα τους πρέπει να τηρούν τα μέτρα βιοασφάλειας και να ενημερώσουν άμεσα τις τοπικές κτηνιατρικές υπηρεσίες σε περίπτωση εμφάνισης κάποιων από τα ανωτέρω συμπτώματα. Ειδικά οι κάτοχοι αγελαίων ή ημιεντατικώς εκτρεφόμενων χοίρων θα πρέπει άμεσα να προχωρήσουν σε περιορισμό των ζώων τους εντός περιφραγμένων σταβλικών εγκαταστάσεων.
Τέλος, οι κυνηγοί αγριόχοιρων καλούνται να συμβάλουν στην επιτήρηση και πρόληψη εμφάνισης του νοσήματος ενημερώνοντας τις κτηνιατρικές υπηρεσίες σε περίπτωση εντοπισμού νεκρών ζώων και λαμβάνοντας μέτρα πρόληψης κατά τη διαχείριση του θηράματος.
Πλέον της τήρησης αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας από τους κατόχους/υπεύθυνους εμπορικών εκμεταλλεύσεων, οι κάτοχοι οικόσιτων χοίρων (χοίρων που διατηρούνται σε αυλές) υποχρεούνται για την τήρηση των ακόλουθων μέτρων:
α. Στέγαση των οικόσιτων χοίρων εντός περιφραγμένου χώρου (περίφραξης) ο οποίος θα εμποδίζει οποιαδήποτε είσοδο/έξοδο ζώων, αδέσποτων και άγριων και ειδικότερα την είσοδο αγριόχοιρων
β. Κατά την είσοδο στο χώρο στέγασης των χοίρων, χρήση καθαρών ρούχων που να μην έχουν χρησιμοποιηθεί κατά την επίσκεψη σε χώρο που διαβιούν άλλοι οικόσιτοι χοίροι ή κατά την επίσκεψη σε εκτροφή χοίρων ή σε χώρο που διαβιούν άλλοι χοίροι
γ. Τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής από τον κάτοχο και όσους εισέρχονται εντός του περιφραγμένου χώρου στέγασης των χοίρων
δ. Καθαριότητα του χώρου στέγασης των ζώων, απομάκρυνση σκουπιδιών, κοπριάς και λοιπών αντικειμένων
ε. Περιορισμός των ατόμων που έχουν πρόσβαση στο χώρος στέγασης των χοίρων στο ελάχιστο δυνατό,
στ. Σωστή συλλογή και επεξεργασία των αποβλήτων
ζ. Αποφυγή σχηματισμού στάσιμων νερών που προσελκύουν έντομα
η. Αντιμετώπιση τρωκτικών, εντόμων και παρασίτων
θ. Τακτική χρήση εξωπαρασιτοκτόνων σκευασμάτων στα ζώα
ι. Αποθήκευση των ζωοτροφών σε στεγασμένο χώρο
κ. Δήλωση των χοίρων τους στις κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής και σήμανσή τους.
Επιπρόσθετα απαγορεύονται για όλες τις εκμεταλλεύσεις χοίρων:
α. Η είσοδος ή η μεταφορά ενήλικων αγριόχοιρων και άγριων χοιριδίων στο χώρο στέγασης των χοίρων
β. Η σίτιση των χοίρων με ωμό χοιρινό κρέας και υποπροϊόντα χοιρινού κρέατος ή κρέας θηραμάτων αγριόχοιρων
γ. Η είσοδος κυνηγών, του εξοπλισμού τους, των ενδυμάτων και υποδημάτων τους, στο χώρο στέγασης των χοίρων
δ.Η παραμονή χοίρων προερχόμενων από εμπορικές ή μη εκμεταλλεύσεις, εκτός περιφραγμένων εγκαταστάσεων.
Επισημαίνεται ότι η τήρηση μέτρων βιοασφάλειας από τους κατόχους οικόσιτων χοίρων είναι ζωτικής σημασίας, προκειμένου να αποτραπεί η ενδεχόμενη επαφή των ζώων τους με μολυσμένους αγριόχοιρους ή άλλους χοίρους ελεύθερης βόσκησης, καθώς και η ενδεχόμενη μόλυνση των οικόσιτων χοίρων μετά από βρώση μολυσμένης ζωοτροφής ή επαφή τους με μολυσμένα υλικά, ρουχισμό, εξοπλισμό και άλλα αντικείμενα.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στα τηλέφωνα: 2265 352717, 22660 22050, 26340 51260.
Τετάρτη 21 Αυγούστου 2019
Βόρειο τόξο - κτηνοτροφία στη περιοχή γύρω από τον ταμιευτήρα Μόρνου
της Αφροδίτης Παπαθανάση
Αύγουστος 2019

Συμβατικές καταστάσεις και διαχείριση μιας δεδομένης κατάστασης, πότε ψηφοθηρικά και πότε όχι, απλά θα μας αφήσει στον ίδιο παρανομαστή. Αν αυτό είναι το ζητούμενο και ειδικά αν με αυτό βολεύονται και οι κτηνοτρόφοι, τότε δεν υπάρχει καμιά ανάγκη να διαβάσει κανείς το παρακάτω κείμενο.
Αν θέλουμε να δούμε όμως ένα κοινό μέλλον διαφορετικό, καλύτερο, τότε οι προκλήσεις είναι μπροστά μας :
- Σε επίπεδο διοικητικό και ορθής διαχείρισης, έχουμε ανάγκη την καλύτερη δυνατή διάταξη των υπηρεσιών απέναντι στις ανάγκες του κλάδου.
- Σε επίπεδο στρατηγικής παλιές και νέα προκλήσεις είναι εδώ. Σχέδια διαχείρισης βοσκοτόπων, ζητήματα με δικαιώματα , κατανομή δικαιωμάτων βοσκοτόπων, πρόσβαση σε εγκαταστάσεις, ΑΛΛΑ και τα νέα θέματα, όπως τι κάνουμε με τα υδατικά αποθέματα, το περιβάλλον όπως έως τώρα το γνωρίζαμε, καθώς η κλιματική αλλαγή είναι εδώ.
- ΑΠΛΑ το ερώτημα, ποιους βοσκότοπους θα έχουμε, αν έχουμε – αν δεν κάνουμε τίποτε – μετά από δέκα χρόνια. Το θέμα συνολικά των προβλέψεων και των δράσεων έναντι της κλιματικής αλλαγής, δυστυχώς, δεν το βλέπω καν στην ατζέντα της τρέχουσας συζήτησης των αιρετών.
- Όπως δυστυχώς δεν υπάρχουν στην συζήτηση προτάσεις για σχολές γαλακτοκομίας, κτηνοτροφικές, μελισσοκομίας κλπ, σχολές που αργά αλλά σταθερά στήνονται και με πρωτοβουλίες της Αυτοδιοίκησης ανά την Ελλάδα.
Θα γράψουμε σήμερα ειδικά για το θέμα της κτηνοτροφίας γύρω από την λίμνη του Μόρνου, γιατί οι κινήσεις ή όχι γύρω από την περιοχή αυτή, θα σηματοδοτήσουν αν θέλουμε να ασχοληθούμε σοβαρά με τα ζητήματα των κτηνοτροφικών μονάδων, καθώς στην περιοχή επιμένουν επί χρόνια τα ίδια προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος της κτηνοτροφικής και μεταποιητικής παραγωγής του Νομού.
Αντί εισαγωγής :
…”Επί δεκαετίες γνωστά τα προβλήματα για το καθεστώς γύρω από τον Ταμιευτήρα.
Προκύπτουν κύρια, από την Α5 υγειονομική διάταξη του Υπ. Υγείας - και τροποποιήσεις αυτής - και από την αδυναμία της Πολιτείας να φέρει αλλά και να κρατήσει νομοθετικές λύσεις, για συσχέτιση τόπου και χώρου αδειοδότησης με την δυναμικότητα των μονάδων, το ελάχιστό για της απόστασης τους από τον Ταμιευτήρα και ειδικές προδιαγραφές διαχείρισης αποβλήτων.
Η λύση που νομοθετήθηκε το 2012, όταν το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, έκανε δεκτές παρεμβάσεις και του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Δωρίδας για τα παραπάνω, δεν είχε διάρκεια…”
Προτείνουμε :
1. Σε σχέση με το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης : να τεθεί το ζήτημα των αδειοδοτήσεων κτηνοτροφικών μονάδων, με νομοθετική ρύθμισης, ανάλογη αυτής του Ν. 4056/2012
Υπενθύμιση :
Με τον νόμο 4056/2012 ΦΕΚ Α-52/12.03.2012 «Ρυθμίσεις για την κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και άλλες διατάξεις» δόθηκε η δυνατότητα, σύμφωνα και με το άρθρο 5 και τα παραρτήματα του άρθρου 20 του νόμου, για την αδειοδότηση κτηνοτροφικών επιχειρήσεων, ανάλογα με τη θέση, την ελάχιστη έκταση και τις αποστάσεις των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, μεταξύ άλλων από οικισμούς, όχθες φυσικών και τεχνητών λιμνών, ταμιευτήρων πόσιμου νερού και ποταμών.
Οι ρυθμίσεις και προβλέψεις του Ν. 4056/2012, σύμφωνα με το άρθρο 5 και τα παραρτήματα του άρθρου 20 , έδιναν την δυνατότητα σε κτηνοτρόφους και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις στο νομό Φωκίδας, γύρω από τον Ταμιευτήρα της Λίμνης Μόρνου, να μπορούν να αδειοδοτηθούν.
Αυτές οι ρυθμίσεις και προβλέψεις σταμάτησαν να ισχύουν, με νέα νομοθετική ρύθμιση από το 2014, χωρίς έκτοτε να υπάρξει, λύση, ρύθμιση νομοθετική, από το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης ή τα συναρμόδια Υπουργεία, Υγείας (υγειονομική διάταξη Α5), Περιβάλλοντος και Υποδομών, που εποπτεύουν ζητήματα περιβάλλοντος χώρου και ποιότητας υδάτων στους Ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ ΠΑΓΙΩΝ.
Σήμερα :
Και ενώ αρμοδίως αναλυθεί το πρόβλημα στην περιοχή γύρω από τον Ταμιευτήρα Μόρνου, θα πρέπει – και με τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου των Κτηνοτρόφων – πρέπει να ερωτηθεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ποιες είναι οι προθέσεις του και η στρατηγική του, σχετικά με ρυθμίσεις αδειοδότησης των κτηνοτροφικών μονάδων, πάντα με τα απαιτούμενα περιβαλλοντικά μέτρα προστασίας, που θα επέτρεπαν και την δυνατότητα αδειοδότησης κτηνοτροφικών μονάδων και μονάδων μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων, γύρω από τον Ταμιευτήρα του Μόρνου, σε αποστάσεις και κριτήρια ανάλογα με την δυναμικότητα τους.
2. Ταυτόχρονα, την θέση και πρόταση για αδειοδότηση κτηνοτροφικών μονάδων και μονάδων μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων, γύρω από τον Ταμιευτήρα του Μόρνου, σε αποστάσεις και κριτήρια ανάλογα με την δυναμικότητα τους, μπορεί να ενισχύσει η πρόταση δημιουργίας κλειστού «θύλακα» δραστηριοτήτων – ως εξαίρεση της Α5 Υγιειονομικής Διατάταξης.
Προτείνουμε :
ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΩΡΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ – ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΩΣ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ – ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΛΥΜΑΤΩΝ Δ.Ε. ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΩΝ – ΛΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΕΤΡΕΠΑΝ ΜΕΡΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ Α5.
2.1. Μερική προσαρμογή της Α5, στοχευόμενα, σε συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος, με την χωροθέτηση τους σε θύλακες, που θα επιτρέπουν την απρόσκοπτή διαδικασία αδειοδοτήσεων και λειτουργίας, στις εγκαταστάσεις κτηνοτροφικών μονάδων και μεταποίησης προϊόντων.
2.2. Στις περιοχές που θα χωροθετήσουμε ως θύλακες δραστηριοτήτων - θα πρέπει να εγκατασταθούν κλειστά συστήματα συγκέντρωσης, επεξεργασίας και χρήσης των επεξεργασμένων αποβλήτων, αυτά που τα προγράμματα αντιμετωπίζουν ως «κυκλική οικονομία».
2.3. Η επένδυση αυτή, με κοινή μας πρόταση, θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από προγράμματα ΕΣΠΑ που αφορούν την περιβαλλοντική προστασία.
2.4. Η Πολιτική Ηγεσία, η Περιφέρεια και ο Δήμος Δωρίδας, θα ήταν ωφέλιμο να βρουν κοινό βηματισμό και να καταφέρουν να συζητήσουν επί της ουσίας με το Υπ. Περιβάλλοντος, το Υπ. Υποδομών και το Υπ. Υγείας, την ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΔΑΠ ΠΑΓΙΩΝ , και να κλείσουν σε αυστηρό ορίζοντα ολίγων μηνών, μέτρα και προϋποθέσεις για το ειδικό χωρικό.
#Βόρειο_τόξο_Φωκίδας_Ορεινοί_Όγκοι
#Κτηνοτροφία
#Προτάσεις_γύρω_από_Ταμιευτήρα_Μόρνου_Α5
#συσχέτιση_αδειοδοτησης_με_δυναμικότητα_απόσταση_από_Ταμιευτήρα
#ειδικό_χωρικό_γύρω_από_Ταμιευτήρα
Τετάρτη 31 Ιουλίου 2019
Ένα Αρωματικό Συνέδριο έρχετε στο Κροκύλειο
Το ερχόμενο Σάββατο 3 Αυγούστου, η Ομοσπονδία Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας, διοργανώνει ένα θεματικό συνέδιο
που στοχεύει στη δημιουργία κουλτούρας καλλιέργειας ΑΦΦ στην περιοχή
μας. Με έναυσμα τον Βοτανικό Κήπο Δωρίδας, η μελέτη του οποίου έχει ολοκληρωθεί και υποβληθεί για χρηματοδήτηση στο Leader, εξατάζουμε τις μεγάλες ευκαιρίες που δημιουργούνται για την ανάπτυξη
νέων αγροκτηνοτροφικών προιόντων στην ευρύτερη περιοχή μας. Οι ομιλητές, ειδικοί ο καθένας στον τομέα του, θα μας μεταφέρουν την γνώση και εμπειρία τους
και θα εστιάσουν σε εύκολες και πρακτικές καλλιέργειες με φυτά που
ταιριάζουν στον τόπο μας. Στo πλαίσιο της εκδήλωσης θα υπάρχει και η διαδραστική έκθεση ελληνικών υπερτροφών, AROMATSTAS.
Σας περιμένουμε όλους στο Κροκύλειο!
Σχετική ανάρτηση:
Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019
Πρόσκληση στο 18ο Αναπτυξιακό Συνέδριο, Κροκύλειο 3/8
18ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ
ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ
ΣΥΛΛΟΓΩΝ Β/Δ ΔΩΡΙΔΑΣ
Αρωματικά
Φαρμακευτικά Φυτά
και αγροκτηνοτροφία στη Δωρίδα
Κροκύλειο 3
Αυγούστου 2019
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Ο Πρόεδρος της
Ομοσπονδίας κ. Χρήστος Μπίμπας,
τα μέλη του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας,
ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Ευάγγελος Γραββάνης και τα μέλη της,
σας καλούν στο 18ο Αναπτυξιακό Συνέδριο της ομοσπονδίας
που θα διεξαχθεί στο Κροκύλειο στις 3 Αυγούστου 2019
τα μέλη του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας,
ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Ευάγγελος Γραββάνης και τα μέλη της,
σας καλούν στο 18ο Αναπτυξιακό Συνέδριο της ομοσπονδίας
που θα διεξαχθεί στο Κροκύλειο στις 3 Αυγούστου 2019
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
9:00 - 10:00 Προσέλευση – Εγγραφή συνέδρων
Περιήγηση στην διαδραστική έκθεση ελληνικών υπερτροφών AROMATISTAS
10:00 - 10:30 Έναρξη - Χαιρετισμοί
10:30 - 12:30 Α΄ ΕΝΟΤΗΤΑ –ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ
1ο θέμα: Από την εφαρμοσμένη έρευνα στην οικονομική ανάπτυξη: η περίπτωση των Αρωματικών και Φαρμακευτικών φυτών
Δρ Ελένη Μαλούπα, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
2ο θέμα: Αυτοφυή Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά της Φωκίδας που μπορούν να αξιοποιηθούν από παραγωγούς και να παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας
Δρ. Γεώργιος Ν. Δημητρέλλος, Ε.ΔΙ.Π., Τομέας Βιολογίας φυτών, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών
3ο θέμα: Ολιστική προσέγγιση της αειφορικής αξιοποίησης των ελληνικών αρωματικών/φαρμακευτικών φυτών σε τοπικό επίπεδο
Δρ. Κατερίνα Γρηγοριάδου, Εντεταλμένη Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ
4ο θέμα: Ιδιότητες και αξιοποίηση Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών
Δρ Διαμάντω Λάζαρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακογνωσίας, Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ
12:30-13:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
13:00-15:00 Β΄ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
5ο θέμα: Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία: τα συν της ανάπτυξης στην επιχειρηματικότητα
Δρ. Ανδρέας Οικονόμου, Αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας ΑΣΠΑΙΤΕ, Αντιπρόεδρος Λαϊκού Πανεπιστημίου ΚΑΛΟ
6ο θέμα: "Ευκαιρίες και προϋποθέσεις για την ανάπτυξη αγροτικών δραστηριοτήτων στη Δωρίδα"
Δρ. Δημήτρης Σκούρας, Καθηγητής Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Πατρών
7ο θέμα: Καλλιέργεια στη Δωρίδα, προβλήματα αλλά και ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις
Μπαλατσούρας Γεώργιος, Επιχειρηματίας - Οινοποιος,
ΜSc στην "Επιχειρηματικότητα και συμβουλευτική στην Γεωργική Ανάπτυξη", στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
8ο θέμα: Το αύριο, Βοτανικός κήπος Δωρίδας
Τσιώρης Στέλιος Χημικός Μηχανικός, Πρόεδρος του Συλλόγου Πενταγιωτών
15:00-15:30 Συζήτηση - Παρεμβάσεις
15:30-17:30 Λήξη συνεδρίου - Γεύμα
Με την υποστήριξη του Δήμου Δωρίδας
και του Συλλόγου Κροκυλιωτών Ο Μακρυγιάννης
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)