Γιορτή των μελισσοκόμων στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Αρτοτίνας

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ ΜΕ SILVER AWARD ΤΟΥ "ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – RACE FOR LIBERTY" ΣΤΑ TOURISM AWARDS 2022

Η επιτυχία για το «Race for Liberty» συνεχίζεται, αφού στις 9 Μαΐου 2022 στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού έλαβε το Silver award στη κατηγορία του, ανάμεσα από πολλούς άλλους διαγωνιζόμενους στα Tourism Awards 2022.

O «Αγώνας για την Ελευθερία», είναι ένας υπερμαραθώνιος Αγώνας 162 χλμ, το πρώτο ασφάλτινο «εκατόμιλο» που πραγματοποιήθηκε στις 21-22 Αυγούστου 2021, κάλυψε τη διαδρομή ΑΡΤΟΤΙΝΑ – ΛΙΔΩΡΙΚΙ – ΛΑΜΙΑ, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση, τιμώντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο τους Ήρωες της Επανάστασης.

Διοργανωτές οι τρείς σύλλογοι: Δωρική Αδελφότητα, Πολιτιστικός Σύλλογος Αρτοτίνας «Ο Αθανάσιος Διάκος» και Πολιτιστικός Σύλλογος Λιδωρικίου. Σύμβουλος Marketing και Επικοινωνίας η εταιρία Pixel Plant – Marketing Media Content and Events, τεχνικός σύμβουλος η Nature In Action.
Το βραβείο παρέλαβε ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος κύριος Φάνης Σπανός εκπροσωπώντας της Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος που ήταν Χρυσός Χορηγός του Αγώνα, μαζί με την Επιτροπή Αγώνα: Γιώτα Γαζή, Ιωάννης Μπαλατσούρας, Ιωάννης Κούρλης, Μιχάλης Δρίτσας, Έφη Κάππα, Αργυρώ Λαγγουράνη, Νίκος Δεσύπρης, Δημήτριος Μακρής.

Το νέο Δ.Σ. της Δωρικής Αδελφότητας εκπροσώπησαν: Ιωάννης Λυμπέρης, Νίκος Αρβανίτης και Χρήστος Κρικέλας.
Ο Αγώνας θα πραγματοποιηθεί και πάλι το καλοκαίρι του 2023. 

Διηγήσεις και Μύθοι για τα Βαρδούσια

 Γενικά για τα βουνά υπάρχουν πλήθος μύθων και παραδόσεων που αναφέρονται σε διάφορες δοξασίες ή σε γεγονότα της ζωής που τα τύλιξε ο μύθος και μ΄ αυτή τη μορφή έφτασαν μέχρι σήμερα.

1 Διαδεδομένος μύθος που σε πολλούς ήταν πιστευτός, ήταν αυτός του καλογέρου που ασκήτευε στην κορυφή του βουνού, σε κάποια σπηλιά. Μύθος κοινός αναφερόμενος σε πολλά ελληνικά βουνά. Για τα Βαρδούσια αναφέρονται δύο τέτοιες τοποθεσίες. Μια κοντά στην κορυφή του Κόρακα, στην Ασκητότρυπα* και μία στο Μοναστηράκι, κοντά στην καρυά της Αρτοτίνας. Μύθος αναφέρεται ότι κάποιος καλόγερος που ασκήτευε εκεί και σε κάποιον χειμώνα πέθανε. Βρήκαν γραμμένα λοιπόν, τα εξής «ούτε από πείνα υπέφερα, ούτε από δίψα, παρά απ΄ τη βουή του βουνού».

2 Για τα Βαρδούσια υπάρχει και άλλος μύθος που που διηγείται το πως μοίράσαν το νερό υπογείως οι παλιοί κάτοικοι της Ανω Μουσουνίτσας και Βελούχοβου. Έβαλαν στον αγωγό της Ανω Μουσουνίτσας τραγόμαλλα που τα στούπωσαν και ετσι λιγόστεψε η ροή του νερού. Για το νερό αυτό γράφει ο Αθανάσιος Ευστ. Παπαγεωργίου στο βιβλίο του «Η κοινότητα Αθανασίου Διάκου (πρώην Άνω Μουσουνίτσα)»: το χωριό μας εχει πολλά νερά, τα οποία πηγάζουν από πολλές πηγές, μεγαλύτερη των οποίων είναι το Κεφαλόβρυσο.
Το νερό κατά τις αφηγήσεις φθάνει στο Κεφαλόβρυσο από ένα υπόγειο ποτάμι, το οποίο με διακλάδωσή του τροφοδοτεί το Βελούχοβο (Κάλλιο Δωρίδας). Οι συγχωριανοί μας σφηγούνται πολλά γι' αυτό το υπόγειο ποτάμι.

Βελούχοβο, πηγή: topoguide.gr

 

 
3 Άλλος μύθος για τα Βαρδούσια λέει αναφερόμενος στα νερά του βουνού. Έρχονταν ξένοι να μετρήσουν τις πηγές. Όλη μέρα περπατούσαν και τις μετράγαν, αλλά μόλις νύχτωνε ερχόταν μια Λάμια και τους έτρωγε. Έτσι κανείς δεν μπορούσε να μάθει πόσες πηγές είχε το βουνό. Μια φορά ξεκίνησαν δύο μαζί και τη νύχτα κοιμήθηκαν ανάποδα, το κεφάλι του ενός στα πόδια του άλλου. Όταν τους είδε η Λάμια είπε: «Σαράντα πηγές φυλάω και εκατό βρυσούλες, τέτοιο τέρας με δύο κεφάλια πρώτη φορά βλέπω». Δεν τους πείραξε. Έτσι έμαθαν τις πηγές των Βαρδουσίων.

 

Πηγή: Εφημερίδα Κονιάκος ΑΦ 117 (ΑΠΡ-ΜΑΙ-ΙΟΥΝ 2021) 

 

***

* Σε σχέση με το δημοσιευόμενο στο υπ’ αριθμ. 117/2021 φύλλο της εφημερίδα μας κείμενο, με τον τίτλο «ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΒΑΡΔΟΎΣΙΑ», εκθέτω τα ακόλουθα:

Αναφορικά με την αναφερόμενη στο δημοσίευμα αυτό «Ασκητότρυπα», αυτή δεν είναι παρά η Καλογηροσπηλιά, η οποία βρίσκεται σε υψόμετρο 2000 μέτρων περίπου κάτω από τη θέση «πάτημα» της Πέρα Κλεισούρας των Βαρδουσίων. Εκεί εμόνασε ένας καλόγηρος, αγνώστου επωνύμου, από την Κάτω Μουσουνίτσα. Τον τροφοδοτούσαν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής και τα μέλη της πατρικής του οικογένειας. Αλλά οι καιρικές συνθήκες κατά χειμώνα σε αυτό το ύψος του βουνού είναι ανελέητες. Η θερμοκρασία κατεβαίνει στους μείον 40ο βαθμούς, η οποία διαρκεί, με αποτέλεσμα ο άτυχος καλόγερος να μη μπορέσει να αντέξει και να αποβιώσει μάλλον από πνευμονία. Ως «η βουή του βουνού» εννοεί ο καλόγερος αυτό το ελαφρό αεράκι του βουνού που κάνει τα έλατα να θροΐζουν και να μεταφέρει έντονα την παγωνιά εντός της απροστάτευτης Σπηλιάς. Σημειωτέον, ότι στην πατρική οικογένεια του Καλογήρου αποδόθηκε ακολούθως το όνομα «Καλογήρου» ως παρωνύμιο, το οποίο καθιέρωσαν μέλη της οικογενείας αυτής και ως επώνυμο. Ένας από τους τελευταίους απόγονους των Καλογήρου ήταν ο Ιωάννης Καλογήρου, συνταξιούχος αυτοκινητιστής, ο οποίος νυμφεύτηκε από τον Κονιάκο την Ελένη Αθαν. Λιάπη (Βαΐα), την αποκαλούμενη «Καραγκούνα» και κατοικούσε στην Καλλιθέα επί της οδού Ανδρομάχης. 

Όσον αφορά τους μύθους των Βαρδουσίων, αυτοί είναι αρκετοί. Κατά την 10ετία του 1920 ο Μανίκας (Γεώργιος Δ. Μάρκος) και ο Παπαδάκης (Γεώργιος Ιων. Κολοβός) έβοσκαν τα καλοκαίρια τα προβατοποίμνιά τους στην πέρα Κλεισούρα (Κοτρώνα) των Βαρδουσίων. Διηγήθηκαν αυτοί ότι ένα καλοκαίρι τα μεσάνυχτα ερχόταν επί πολλές νύχτες μουσική με κλαρίνα από το νότο, την Αγράδα και το Μιχαίϊκο, συνέχιζε στα Ζηρέλια και κατέληγε απέναντι στη Νεραϊαδότσουμα. Μάλιστα ο Κολοβός επέμενε ότι άκουγε δυνατά την μουσική αυτή, δεν τον πίστευαν οι Κονιακίτες και τον κορόιδευαν.

Για την Νεραϊδότσουμα, ρώτησα μικρός τσοπάνηδες της Κλεισούρας γιατί τη ράχη αυτή την λένε έτσι και η απάντηση ήταν, ότι την κατοικούσαν Νεράιδες, οι οποίες πήγαιναν τα μεσάνυχτα στη Κρύα Βρύση στο «Παλιοκάτουνο» και λούζονταν, αλλά δεν τις είδε κανένας. Όλα λοιπόν προϊόντα της ανθρώπινης φαντασίας; Ή όχι;

Γ.Ν.Μ.

Πηγή: Εφημερίδα Κονιάκος ΑΦ 119 (ΟΚΤ-ΝΟΕ-ΔΕΚ 2021) 

Αιμοδοσία στην Αρτοτίνα στις 26 Αυγούστου

 Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι της Αρτοτίνας,

 

σας επισυνάπτουμε πρόσκληση για αιμοδοσία που προγραμματίζουμε στην Αρτοτίνα στις 26 Αυγούστου 2021. Παρακαλούμε για την έγκαιρη ενημέρωση έως 22/6 για πιθανή συμμετοχή σας.

 

Το Δ.Σ. του Συλλόγου Αρτοτινών "Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ"

 

 

e-mail: artotina.diakos@gmail.com

Τα παλιά λεωφορεία

Αρκετοί από μας θα θυμούνται τα λεωφορεία που όργωναν τους δύσβατους επαρχιακούς δρόμους τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Παρά τις αντιξοότητες, το ταξίδι με το λεωφορείο ήταν μια κουραστική αλλά ευχάριστη εμπειρία που πολλοί νοσταλγούν μέχρι και σήμερα.

Τα ταξίδια με το λεωφορείο ήταν ο μοναδικός τρόπος μετακίνησης για χιλιάδες Έλληνες σε μια εποχή που το αυτοκίνητο ήταν είδος πολυτελείας. Κάποια αυτά ήταν ιδιοκτησίας του Ιωάννη Σιώκου, που εκτελούσαν δρομολόγια από το Λιδωρίκι, προς Κόκκινο, τότε Λούτσουβο, Πενταγιού, Τρίστενο, Κερασιά, Αρτοτίνα, αλλά και προς Διακόπι, τότε Γρανίτσα, και μετά ανηφορίζοντας τη Μακριά Ράχη, προς Δάφνο, τότε Βουστνίτσα.

Ο φίλος Κώστας Καραγιάννης μας έστειλε τις φωτογραφίες αυτές.

 

Στην πρώτη, το λεωφορείο με το όνομα ΜΙΑΟΥΛΗΣ, φαίνεται ο ίδιος ο Ιωάννης Σιώκος μαζί με τον Παπα- Δημήτρη Μετάνια από τον Κόκκινο.

 

 

Στη δεύτερη, το λεωφορείο με το όνομα ΔΙΑΚΟΣ, βρίσκεται μπροστά στο φωτογραφείο του Σωτήρη Γιαλαμά στο Λιδωρίκι. Φαίνονται πάνω στο καπό ο Βασίλης Παλασκώνης, οδηγός από την Αρτοτίνα, δεξιά του ο Θύμιος Καραγιάννης, από τον Κόκκινο, δίπλα του ο Κώστας Ράπτης, από τη Γρανίτσα και πίσω του ο Τσίτσης, βοηθός από την Αρτοτίνα. Αργότερα ο Κώστας Ράπτης ήταν βοηθός στο λεωφορείο του Κοντογιώργου που έκανε το δρομολόγιο Λιδωρίκι – Διαακόπι – Δάφνο.

Πηγή: Εφημερίδα Ο ΛΙΔΩΡΙΚΙΩΤΗΣ ΑΦ106 Μαρ2021

***

Σχετικές αναρτήσεις:
Ο φευγάτος των Βαρδουσίων, μία ζωή λαθρεπιβάτης
Nοσταλγικές .... συγκοινωνιακές αναμνήσεις
Το χάνι του Κολοκυθά - Γκέκα

ΣΚΑΛΤΣΟΔΗΜΟΣ, ο καπετάνιος της Δωρίδας

του Ιωάννη Κουλού, Γυμνασιάρχη

Πάνω Πλατεία του Ευπαλίου με την σημερινή  της  ονομασία  Ελευθερίου  Βενιζέλου, μέχρι πριν λίγα χρόνια ονομαζόταν Πλατεία Σκαλτσά. Πολλοί αναρωτιούνται και σήμερα ποιος ήταν αυτός ο Σκαλτσάς που είχαν δώσει το όνομά του στην πλατεία. 

Στα περήφανα λοιπόν βουνά της Δωρίδας Βαρδούσια και Γκιώνα, γεννήθηκε, ανδρώθηκε και έδρασε ο αρματολός και πρωτοκλέφτης καπετάνιος του ’21  Δήμος Σκαλτσάς - Σκαλτσοδήμος.

Εγώ ραγιάς δε γένομαι Τούρκους δεν προσκυνάω,
Δεν προσκυνάω τους άρχοντες τους κοτσαμπασήδες
Μον’ καρτερώ την άνοιξη να ’ρθούν τα χελιδόνια.

Οι στίχοι αυτοί του κλέφτικου τραγουδιού αποδίδουν εύστοχα την καρδιά και την ψυχή του Σκαλτσοδήμου, αλλά και τους πόθους και τα οράματα των σκλαβωμένων Ελλήνων για λευτεριά, κοινωνική δικαιοσύνη και εθνική αποκατάσταση.
Και η άνοιξη αυτή φτάνει στις 28 Μαρτίου 1821 όταν  ο  Σκαλτσοδήμος  μαζί  με  τα  παλικάρια  του απελευθερώνει  το  Λιδωρίκι  από  τους  Τούρκους. Είναι η πρώτη ηρωική πράξη της επανάστασης του ’21 στη Δωρίδα. 

Οι  πληροφορίες  για  τη  ζωή  του  Σκαλτσοδήμου προέρχονται αποκλειστικά από τη ζωντανή ακόμα Αρτοτινή παράδοση όπως καταγράφηκαν από τους ιστορικούς και συγγραφείς Τάκη Λάππα, Δημόπουλο και Λουκόπουλο.
Η πρώτη περίοδος της ζωής του Σκαλτσοδήμου, αφορά το διάστημα από τη γέννησή του μέχρι το 1821 και η δεύτερη από το 1821 μέχρι το 1826 που έφυγε από τη ζωή για να παραμείνει αθάνατος στη μνήμη μας αλλά και στις σελίδες της ιστορίας μας. Ο  Δήμος  Σκαλτσάς  ή  Σκαλτσοδήμος  γεννήθηκε στην Αρτοτίνα το 1760 ή το 1765, το επώνυμο του πατέρα του ήταν Κουτσογιάννης. Η οικογένεια Κουτσογιάννη ήταν μια φτωχή και ασήμαντη οικογένεια της Αρτοτίνας.
Ο Δήμος Κουτσογιάννης πήρε το επώνυμο Καλτσάς ή Σκαλτσάς, Καλτσοδήμος ή Σκαλτσοδήμος και μ’ αυτό έμεινε στην ιστορία. Η πιο πιθανή εκδοχή είναι ότι ονομάστηκε έτσι ο Δήμος από το επάγγελμα του πατέρα του, καλτσάς: αυτός που φτιάχνει κάλτσες που φορούσαν οι Έλληνες φουστανελάδες. Ο ίδιος υπέγραφε τα έγγραφά του ως Δήμος Σκαλτζάς. 

Από τη νεαρή ηλικία του, ο ανυπότακτος και σκληροτράχηλος  Σκαλτσοδήμος  βγήκε  κλέφτης  και μπήκε στο σώμα των ομάδων κλεφτών και ύστερα αρματολών της Υπάτης Κοντογιανναίων, ακολουθώντας το παράδειγμα του «Βασίλη», κατά το ομώνυμο δημοτικό μας τραγούδι:

Βασίλη κάτσε φρόνιμα να γένεις νοικοκύρης,
για ν’ αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια και γελάδια,
χωριά κι αμπελοχώραφα κοπέλια να δουλεύουν.
Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης,
να κάμω αμπελοχώραφα κοπέλια να δουλεύουν,
Και να ‘μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.

Αργότερα βρίσκουμε τον Σκαλτσοδήμο πρωτοπαλίκαρο του κλέφτη Τσαμ Καλόγηρου στο σώμα του οποίου ήταν ο Γούλας και ο Αθανάσιος Διάκος. 

Πρώτος  στόχος  και  επιδίωξη  του  Σκαλτσοδήμου μερικά χρόνια μετά τη ανάδειξή του στην αρχηγία του κλέφτικου σώματος και αφού είχε αποκτήσει μεγάλη δύναμη, ήταν να πάρει το αρματολίκι του Λιδωρικίου.
Φαίνεται όμως ότι στο σκοπό του αυτό συνάντησε την αντίδραση των κοτζαμπάσηδων της περιοχής. Τότε ο Σκαλτσοδήμος για να αποσπάσει εκβιαστικά το αρματολίκι και χωρίς να υποταχθεί στον εκπρόσωπο της εξουσίας του Αλή-πασά, διοικητή του Λιδωρικίου του Αλβανό Φερχάτ Μπέη, μεταχειρίστηκε άλλα μέσα: απήγαγε από την εξοχική θέση Μπαΐρια την κόρη του προύχοντα κοτζαμπάση της Κωστάρτσας Αναγνώστη Μπάμπαλη, τη Κρουστάλλω, την οποία πήραν οι κλέφτες όμηρο για δύο βδομάδες στης Καρυάς τον Έλατο, τοποθεσία γνωστή μέχρι σήμερα ως «Σκαλτσοδήμου Έλατο».
Το περιστατικό αυτό της απαγωγής της Μπαμπαλοπούλας  αναφέρεται  και  το  γνωστό  δημοτικό τραγούδι, όπως το διέσωσε η παράδοση στην Αρτοτίνα:

Μες στης Καρυάς τον έλατο κάθεται Σκαλτσοδήμος
Με την Κρουστάλλω στο πλευρό, με τη Μπαμπαλοπούλα
Ο Διάκος απ’ τη μια μεριά κι ο Γούλας απ’ την άλλη.
- Κέρνα Κρουστάλλω, κέρνα μας, κέρνα όσο να φέξει,
Εμένα κέρνα δυο φορές το Διάκο κέρνα πέντε
Όσο να σκάσει ο Αυγερινός να πάει η Πούλια γιόμα
Κι όσο να ‘ρθεί ο πατέρας σου την ξαγορά να φέρει.
Να φέρει τ’ άσπρα στην ποδιά και τα φλουριά στην τσέπη.
Χίλια φλουριά την ξαγορά κι οχτώ χιλιάδες γρόσια,
Να πάει και στο Βελή πασά να πάει και στο Βεζύρη
Για να μας στείλει μπουγιουρντί να γένω καπετάνιος
Να περπατήσω αρματολός να περπατήσω κλέφτης.
Κι ο Διάκος την αγνάντευε κι αυτή κρυφά του λέει:
- Τι με τηράς σταυραδελφέ, και τι με καμαρώνεις;
Πιάσε και φτιάσε μια γραφή και στείλ’ την τ’ Αναγνώστη.
Φωτιά να κάψει τα’ άσπρα του, φωτιά και τα φλουριά του!
Εμένα το ‘χει η μοίρα μου, το ‘χει το ριζικό μου,
Ολημερίς να περπατώ αντάμα με τους κλέφτες,
Να γένω στρώμα του Σκαλτσά, προσκέφαλο του Διάκου...

Η  γνησιότητα  της  Αρτοτινής  παράδοσης  όπως βγαίνει μέσα απ’ το τραγούδι αυτό, αποδίδει πιστά τόσο τους σκοπούς των κλεφτών, όσο και τη διαμαρτυρία της Μπαμπαλοπούλας για τη δραματικής της περιπέτεια.
Το αποτέλεσμα της επιχείρησης αυτής, ήταν για τους κλέφτες θετικό, αφού το αρματολίκι του Λιδωρικίου δόθηκε στον Σκαλτσοδήμο και συγχρόνως απελευθερώθηκε και η Κρουστάλλω.
Γενικότερα το επεισόδιο της απαγωγής της Μπαμπαλοπούλας εντάσσεται στα πλαίσια των βίαιων αντιπαραθέσεων  και  των  συγκρούσεων  ανάμεσα στους κλεφταρματολούς και τους προεστούς γύρω από τη νομή της παραχωρούμενης ή κατακτώμενης από τους Τούρκους εξουσίας.
Αυτού του είδους οι συγκρούσεις είναι γενικό φαινόμενο σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο, πριν και κατά τη διάρκεια της επανάστασης του ’21 και είναι η έκφραση της πάλης που άρχισε στην υπόδουλη Ελλάδα για κοινωνικές ανακατατάξεις.

Στα  1820  ξεσπάει  η  ρήξη  του  Αλή-πασά  με  το Σουλτάνο. Περνώντας τότε από τη Δωρίδα ο αιμοβόρος Μπαμπά-πασάς του Χουρσίτ καταδιώκοντας τους αληπασαδικούς, κάλεσε και το Σκαλτσοδήμο να παρουσιαστεί. Ο Σκαλτσοδήμος όμως απέφυγε να πάει και να δηλώσει υποταγή.
Μετά από λίγο έχουμε την έκρηξη της επανάστασης του 1821. Από εδώ και πέρα η προσωπικότητα του Σκαλτσοδήμου βγαίνει από την περιοχή του θρύλου και της παράδοσης και καταγράφεται στην επίσημη ιστορία με τους αγώνες του για την απελευθέρωση της πατρίδας και αναδεικνύεται σε μια από τις πρώτες ηγετικές μορφές του αγώνα στη Ρούμελη.
Τις  παραμονές  της  επανάστασης  στο  Μωριά  και ύστερα από μυστική σύσκεψη με τους προκρίτους του Λιδωρικίου και της επαρχίας, που έγινε στις 23 Μαρτίου 1821 στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής των κτημάτων Λιδωρίκη, αποφασίστηκε η κήρυξη της επανάστασης στην επαρχία Λιδωρικίου.
Στις 28 Μαρτίου 1821, ο Σκαλτσοδήμος, αφού μοίρασε την ομάδα των 60 διαλεχτών παλικαριών που είχε τότε στα δύο, ο ίδιος χτύπησε τους Τούρκους του Λιδωρικίου και ταυτοχρόνως έστειλε το πρωτοπαλίκαρό  του  Θόδωρο  Χαλβατζή  να  χτυπήσει τους Τούρκους του Μαλανδρίνου.
Οι  Τούρκοι  του  Λιδωρικίου  οχυρωμένοι  στα  πιο γερά σπίτια αρνήθηκαν να παραδοθούν. Ύστερα όμως από σύντομη μάχη, ύψωσαν λευκή σημαία και  ο  επικεφαλής  τους  Γιουσούφ  Εφέντης  πήγε στην  τοποθεσία  «Τραγουδάκη»  του  Λιδωρικίου, όπου είχε ο Σκαλτσοδήμος το «στρατηγείο» του και  συμφώνησε  την  άνευ  όρων  παράδοση  των Τούρκων, στο ελεύθερο πια Λιδωρίκι.

Στο μέτωπο του Μαλανδρίνου οι Τούρκοι αμύνθηκαν με περισσότερο πείσμα επί δύο ημέρες. Τελικά όμως κι αυτοί παραδόθηκαν.
Ο  Σκαλτσοδήμος  στη  συνέχεια,  κήρυξε  εκστράτευση  και  συγκέντρωσε  εκατοντάδες  αγωνιστές και δημιούργησε μόνιμο στρατόπεδο, άριστα οργανωμένο, στη στρατηγική θέση  «Μακρυκάμπι», ανάμεσα στα χωριά Καστριώτισσα, Μαυρολιθάρι, Μουσουνίτσα και Ανατολή (Πέρα Χουμίριανη). Το στρατόπεδο αυτό διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του αγώνα.
Από κει συμμετείχε σε όλες τις μάχες εναντίον των Τούρκων  που  έγιναν  στην  περιοχή,  στη  Γραβιά, στα Βασιλικά, στην Άμπλιανη, δίνοντας την τελευταία μάχη στη Γρανίτσα.
Στις 2 Απριλίου του 1822 μαζί με τον Σαφάκα, τον Δυοβουνιώτη και τον Μήτσο Κοντογιάννη νίκησε το Δράμαλη στην περιοχή της Υπάτης ενώ διακρίθηκε και στην Μάχη της Άμπλιανης.
Στις 30 Ιουνίου του 1826 ο Σκαλτσοδήμος νίκησε στην τελευταία του μάχη τους Τούρκους στο Χάνι του Σκορδά (Καραπιστόλη αργότερα), μετά από τη μάχη στους Πενταγιούς. Αποσύρθηκε στην Πελοπόννησο μετά την πτώση του Μεσολογγίου, όπου και πέθανε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1826.

Πηγή: Εφημερίδα ΤΟ ΕΥΠΑΛΙΟ, ΑΦ 136, Ιαν-Φεβ 2018

 Σχετικές αναρτήσεις:

Οι οπλαρχηγοί της Αρτοτίνας

Ο ξεσηκωμός και η απελευθέρωση του Λιδωρικίου

Η μάχη της Άμπλιανης και η επιστολή του Δήμου Σκαλτσά

Ο καπετάνιος της Δωρίδας, Δήμος Σκαλτσάς ή Σκαλτσοδήμος 

Έρχετε το Classic Rally “Acropolis Legends” σε Κροκύλειο, Πενταγιούς και Αρτοτίνα

Classic Rally “Acropolis Legends” 

Στερεά Ελλάδα 

15-16/5/2021 

Ο ΣΙΣΑ διοργανώνει στις 15 & 16 Μαίου 2021 το Classic Rally “Acropolis Legends”, μία εκδήλωση για ιστορικά αυτοκίνητα και πολύ καλά προετοιμασμένα πληρώματα. Το ράλλυ θα ξεκινήσει όπως πάντα από την Ακρόπολη, θα διατρέξει θρυλικές διαδρομές της Στερεάς Ελλάδας και θα διανυκτερεύσει στα Λουτρά Υπάτης. 

Το Σάββατο 15/5 το πρωί θα πραγματοποιηθεί η εκκίνηση του 1ου σκέλους από τους πρόποδες του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης ενώ μετά τη Φυλή και τη Θίσβη η πρώτη ανασυγκρότηση θα γίνει στην Άμφισσα. Αμυγδαλέα, Μηλέα, Στίλια, Κροκύλιο, Αρτοτίνα & Πενταγιοί είναι οι ειδικές που θα φέρουν τα πληρώματα στη Γραμμένη Οξιά. Ακολουθούν Γαρδίκι, Κυριακοχώρι & Νικολίτσι και με τη συμπλήρωση 500 απαιτητικών χιλιομέτρων τα πληρώματα θα διανυκτερεύσουν στο Mitsis Galini Wellness Resort & Spaστα Καμμένα Βούρλα. 

Την Κυριακή 16/5 τα πληρώματα θα κατευθυνθούν προς Μπράλο, Οινοχώρι και Πανουργιά για τα 400 χιλόμετρα της 2ης μέρας. Μετά από σύντομη στάση στον Αθανάσιο Διάκο ακολουθούν η Καστριώτισσα, Χάνι Ζαγκανά, η Βίνιανη, το Προσήλιο και η ανασυγκρότηση της ημέρας στην Αράχωβα. Μετά τις ειδικές της Χαιρώνιας και της Πέτρας και αφού θα έχουν διανυθεί συνολικά 4 σκέλη (χωρισμένα σε 7 υποσκέλη), 21 ειδικές και 900 αγωνιστικά χιλιόμετρα οι μονομάχοι θα τερματίσουν το απόγευμα στην Ακρόπολη. 

 

Δεκτά να συμμετάσχουν θα είναι διμελή πληρώματα με ιστορικά αυτοκίνητα κατασκευής έως 31/12/1991 τα οποία είναι εφοδιασμένα με Πιστοποιητικά FIA ή FIVA καθώς και αυτοκίνητα ιστορικού ενδιαφέροντος “potentially historic - youngtimer”, κατασκευής 1/1/1992-31/12/2001. Οι συμμετέχοντες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο Κατηγορίες, την Regularity με 21 ειδικές διαδρομές και την Touring Trophy με λιγότερες απλές & ειδικές διαδρομές και χρονομετρήσεις. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής σε μία απο τις 2 ημέρες, δηλαδή είτε το Σάββατο, είτε την Κυριακή. 

Για πληροφορίες και Ειδικό Κανονισμό μπορείτε να ενημερώνεστε στη γραμματεία του ΣΙΣΑ και στην ιστοσελίδα www.sisa.gr

Οικοτουριστική ανάπτυξη. Μέλλον ή απειλή για τα Βαρδούσια;

Την ίδρυση όχι μόνο ενός αλλά δύο (!) περιβαλλοντικών κέντρων σαν ξεκίνημα για την ορθή διαχείρηση του μεγάλου οικοσυστήματος των Βαρδουσίων προτείνει η διδακτορική διατριβή του δασολόγου - περιβαλλοντολόγου Βλάχου Ανδρέα που εκπονήθηκε στο Τμήμα Βιολογίας/Τομέας Βιολογίας φυτών του Πανεπιστημίου Πατρών του 2006. Παρότι έχει παρέλθει καιρός από την σύνταξη του διατριβής, κρίνουμε ότι το παρακάτω απόσπασμά της παραμένει επίκαιρο και αξίζει να ληφθεί υπόψη από όσους θέλουν να ξεκινήσουν έναν σχεδιασμό για την οικοτουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας. Ολόκληρο το κείμενο είναι ανεβασμένο στο Αρχείο Φωκίδας της ιστοσελίδας Ζω Φωκίδα. 

Στα πλαίσια των οικοτουριστικών δραστηριοτήτων περιλαμβάνουμε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την φύση και έχουν σαν στόχο την αναψυχή και την ευχαρίστηση. Σε αυτές περιλαμβάνονται η απλή επίσκεψη στα γύρω χωριά ή στα βουνά με τετρακίνητα οχήματα, η ορειβασία, η αναρρίχηση, η ορεινή ποδηλασία, ακόμη και το κυνήγι.  

200 χρόνια από τη μάχη της Αλαμάνας και στο μαρτυρικό τέλος του Αθανασίου Διάκου

από το Δ.Σ του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρτοτινών «Ο Αθανάσιος Διάκος»

Σήμερα γιορτάζουμε μία από τις πιο σημαντικές μάχες που πραγματοποιήθηκαν στην επανάσταση του 1821, «Η μάχη της Αλαμάνας», που αποτέλεσε και θα αποτελεί ένα σημαντικότατο ιστορικό γεγονός της εποχής στη χώρα μας. Σε αυτή τη μάχη ο πρωτοστάτης και σπουδαίος ήρωας της μάχης αυτής «ο Αθανάσιος Διάκος», βρήκε τραγικό και μαρτυρικό τέλος. Σήμερα γιορτάζουμε με τιμή και με περίσσεια περηφάνια τον ήρωα της επανάστασης του 1821. Τον ήρωα της γενέτειράς του, του χωριού μας, τον Αθανάσιο Διάκο, που έδωσε τη ζωή του για να απολαμβάνουμε τη πιο σπουδαία αξία της ανθρώπινης ζωής, την Ελευθερία. Σε μια εποχή, που δοκιμάζονται οι αξίες και τα ιδεώδη της ανθρώπινης ύπαρξης αξίζει να  είμαστε παρόντες πιο πολύ από ποτέ στην εσωτερική μας φωνή. Ακόμα, είναι αναγκαίο να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των γύρω μας, να εστιάζουμε  στις δυσκολίες, που αντιμετωπίζει ολόκληρη η ανθρωπότητα, ο πλανήτης μας και να τιμούμε όσους αγωνίστηκαν για να είμαστε ελεύθεροι. Παρακάτω ακολουθεί ένα ποίημα του συγχωριανού μας κύριου Κωνσταντίνου Τσέλιου.

 

ΣΤΟΝ ΗΡΩΑ ΤΗΣ ΑΛΑΜΑΝΑΣ

Απ’τα νερά τα καθαρά πηγή δεν αναβρύζει,
που εσένα , ουρανογέννητε, να μην πικροθυμίζει
Με τον τρικυμιστόν αχό, τη γάργαρην ανάβρα,
π’ούτε σταλιά δε δρόσισε την άσβηστή σου λαύρα.

 Το ξύδι που προσέφεραν στο Θείο, δε βρέθη χέρι
Παρηγορία στη δίψα σου, λεβέντη,να σου φέρη,
κι απ’το δικό σου το σταυρό, πουλάκι διψασμένο
φτερούγισε η ψυχούλα σου, για κάποιον ξένο.

 Και τώρα πούκαμε φτερά, τρανά φτερά η ψυχή σου
γύρισε στη Πατρίδα σου και κοίτα και θυμήσου,
κατ’ απ’τις λευκές τις ψηλές κι απ’τα ψηλά πλατάνια,
τα κρυσταλλένια τα νερά, που τρέχουν σα ροδάνια.

 Γύρισε, σκύψε στα νερά που τρέχουν κι όλο τρέχουν,
και μ’αίματα τα διάπλατα φτερά σου δε τα βρέχουν,
και χόρτασε τη δίψα σου, που πήρες την μαζί σου,
την ώρα που σ’αγκάλιασε το φως του Παραδείσου.

 Αετός εσύ και χρυσαετός, απ’τα βουνά ξεπέτα,
κι αθάνατη τη λευτεριά με μια κραυγή χαιρέτα.
Και ξέχασε στην ομορφιά που στρώνεται τ’Απρίλη
κάποιο σπαθί που σούσπασε και κάποιο καρυοφύλι.

 Και ξέχασε και το σουβλί, που καρφωτός απάνω,
σπαρτάριζες, και φώναζες: νεράκι να πεθάνω!
Τώρα π’ανθίζει η Άνοιξη και βγάζει η γης χορτάρι.
Τη λευτεριά νυφούλα της έχει η Πατρίδα πάρει.

 Δόξα σε σενά χρυσαετέ μαρτυρικέ, δε στέκει
στα νύχια σου μήτε σπαθί μήτε βαρύ ντουφέκι,
στα πλάγια της περήφανης κι ανταρισμένης Οίτης,
στάσου μ’ολάνοιχτα φτερά, Πατέρας και Προφήτης.

 Ποίημα: Στον Ήρωα της Αλαμάνας
Δημιουργός: Κωνσταντίνος Γ. Τσέλιος

Ακολούθως επιμεληθήκαμε ένα βίντεο με τη ζωή, τη δράση και το μαρτυρικό τέλος του Αθανασίου Διάκου. Μπορείτε να το παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:

  

Η ζωή και η δράση του καπετάν Σαφάκα

 Καπετάν Σαφάκας

    Ο Καπετάν-Σαφάκας θεωρείται πρότυπο κλέφτη-αρματολού. Γεννήθηκε στην Αρτοτίνα της Φωκίδας το 1780 και το παρατσούκλι του «Σαφάκας» προέρχεται από την τουρκική λέξη «σαφάκ» που σημαίνει «αστραπή». Το πατρικό του όνομα ήταν Καραδήμος. Ακολούθησε τον Κλέφτικο βίο και αναγνωρίστηκε καπετάνιος στα Κράβαρα και το Λιδωρίκι. Υπηρέτησε πιστά τις κοινότητες της ορεινής κεντρικής Ελλάδας τον καιρό της επανάστασης 1821-1826. Πότε μαζί με την κεντρική διοίκηση των Ελλήνων (έμβρυο του ελληνικού κράτους), πότε μαζί με τους Τούρκους « κλείνοντας μαζί τους μυστικές συμφωνίες-καπάκια», αγωνίστηκε πάντα για τα συμφέροντα των τοπικών κοινοτήτων με γνώμονα τις υποδείξεις τους και ενάντια σε κάθε συγκεντρωτισμό. Έτσι κι αλλιώς δεν πίστεψε ποτέ σε κανέναν εθνικό αλυτρωτισμό. Συμμετείχε καταλυτικά στις μάχες του Αετού (Μάιος 1821), της Υπάτης (02 Απριλίου 1822) του Πλατάνου (Σεπτέμβριος 1823) και της Άμπλιανης. (14 Αυγ. 1824) , στην απελευθέρωση του Καρπενησιού (Ιανουάριος 1822). Εξοντώθηκε προδοτικά τo 1828 από τον σύντροφό του Σωτήρη Στράτο ή Τουρκοσωτήρη, που εκτέλεσε εντολές της κυβέρνησης των Ελλήνων, σε συνεννόηση με τον Κιουταχή.

31 Μαρτίου 1821, ο Αρτοτινός οπλαρχηγός Κοντοσόπουλος κυρήσσει την Επανάσταση στην Λοκρίδα

Η ΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΤΗ ΛΟΚΡΙΔΑ ΤΟ 1821 

Γράφει ο Παναγιώτης Δημάκης,
υπεύθυνος ιστορικού αρχείου Αμφικλείας-Ελατείας 

Την Επανάσταση στην Λοκρίδα, κήρυξε κατ’ εντολήν του Διάκου, (έγγραφον 8763 στην Εθν. Βιβλ. τμ. Χειρογ.), ο υπαρχηγός και εξάδελφος του Διάκου, Αντώνης Κοντοσόπουλος - Αθανασίου ή Γεραντώνος, την 31η Μαρτίου 1821 στο Ταλάντι, οπλαρχηγός Αταλάντης. Ο ίδιος σε επιστολή του που απευθύνεται προς την επιτροπήν των αγωνιστών, με τα εύλογα παράπονα του, μας προσφέρει λιγοστά στοιχεία, περί τα δράσεως του αυτή την εποχή στην Αταλάντη, πρωτεύουσα της Λοκρίδας, αυτά είναι και τα λιγοστά τεκμήρια που σχηματοποιούν την προσωπικότητα του, επί του παρόντος.

Ο Αντώνης Κοντοσόπουλος δηλώνει είχε κατηχηθεί και ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εξάδελφό του Διάκου, αρματωλό της Λεβαδίας, περί του Επαναστατικού κινήματός την 20η Μαρτίου, με συνθηματικά λόγια «σήμερον εμβαίνομεν εις το θέρος…» και αύριον αφού συνάξεις αμέσως όλα τα όπλα της επαρχίας τούτης αμέσως να πολιορκήσετε τους Τούρκους, …εγώ δε αυθημερόν… με χίλιους περίπου οπλοφόρους πολιορκήσαμεν τους εκείθε Οθωμανούς εντοπίους και Αρβανίτες και τους καταστρέψαμεν καθ’ ολοκληρίαν φέρων αποτελεσμα… Μάλιστα οι πολιορκητές προχωρώντας περισσότερο, εθανάτωσαν και την οικογένεια του γιατρού Κούρταλη, που θα συναντήσουμε αργότερα, να συντάσσεται με τους επαναστάτες Έλληνες, στον Αγώνα, παρ’ ότι ουδέποτε, ελησμόνησε την ενέργεια αυτή, των συμπατριωτών μας, μη δεχόμενος από τότε να τους γιατρέψει.

* Προς την Σεβαστήν εξεταστικήν επιτροπήν των αγωνιστών Δυνάμει προκηρύξεων σας παρουσιάζομαι δια της παρούσης μου κι εγώ ατυχέστατος πάντων των άλλων αρχαίων οπλαρχηγών ίνα εκθέσω υμίν τα παράπονα μου εν συντόμω και τας οποίας θυσίας προσέφερον εις τον ιερόν αγώνα και την Πατρίδα, αφ' ετέρου δε εις την οποίαν δυστυχίαν ευρίσκομαι μετά της ατυχούς οικογενείας μου.
Σεβαστή επιτροπή, εγώ προ του ιερού αγώνος επί τουρκοκρατίας εχρημάτισα οπλαρχηγός εις την επαρχίαν Αταλάντης περιοδεύων και άμα ήχησεν η σάλπιγξ της ελευθερίας, τουτέστιν η ημέρα εκείνη κατά την οποίαν εσηκώσαμεν τα όπλα κατά των Οθωμανών (καθότι ήμην κι’ εγώ κατηχημένος κατά την 29 Μαρτίου του 1821) και ειδοποιήθην εγγράφως παρά του εξαδέλφου μου Διάκου από την Λεβαδίαν λέγοντας μοι ότι δήθεν σήμερον εμβαίνομεν εις το θέρος και αύριον αφού συνάξης αμέσως όλα τα όπλα της επαρχίας ταύτης αμέσως να πολιορκήσετε του Τούρκους’ εγώ δε αυθημερόν χωρίς να διστάσω, κατέβαλον μυρίας προσπαθείας, τρόπους, κόπους και κινδύνους εσύναξα όλα τα όπλα της επαρχίας Αταλάντης εκουσίως και ακουσίως εν διαστήματι λέγω μιας νυκτός και παρευρέθην εις την πρωτεύουσαν με χιλίους περίπου οπλοφόρους και επολιορκήσαμεν τους εκείσε Οθωμανούς εντοπίους και Αρβανίτας ξένους και κατά συνέπειαν τους καταστρέψαμεν καθ’ ολοκληρίαν φέρων αποτέλεσμα. Καθώς δε έκαμεν ο Διάκος εις Λεβαδίαν, ο Πανουργιάς εις Άμφισσαν, ο Καλτσοδήμος εις Λιδωρίκιον, ο Γεροδυοβουνιώτης εις την Μποδονίτσαν και ο Μήτρος Κοντογιάννης, ο Γιολτάσης εις το Καλλίδρομον καθώς και εις την Δυτικήν Ελλάδα Μακρής, Ράγκος και λοιποί οπλαρχηγοί, ούτω κι ’ εγώ εις την Αταλάντην. 

Εν Αμφίσση την 2 Μαίου 1865

Α. Κοντοσόπουλος
25η Μαρτίου 1821.

Ετιμήθη με το αξίωμα του πεντακοσιάρχου στις 21 Φεβρουαρίου 1822, από τον Άρειο Πάγο και της αντιστρατηγίας, από το 1822, από την προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος. Αντισυνταγματάρχης της Φάλαγγας, (ΦΕΚ 14/1845 29η Μαΐου), με το ΦΕΚ 43/1858 έλαβε τον χρυσό σταυρό Τάγματος του Σωτήρος.

Πηγή: http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2016/04/21.html

Εγκρίθηκε η μελέτης διάνοιξης - διαμόρφωσης και σηματοδότησης δασικού μονοπατιού Δελφοί - Αρτοτίνα

Την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου, εγκρίθηκε από τη Διεύθυνση Δασών Φωκίδας η δασοτεχνική μελέτη διαμόρφωσης & σηματοδότησης του μονοπατιού μήκους 96 χιλιομέτρων, μετά από πολύμηνες εργασίες της ομάδας Terra Pindus. Η διαδρομή Δελφοί - Αρτοτίνα αποτελεί τμήμα της 1ης ενότητας (Ρούμελη) του Pindus Trail 600km.

Το γεγονός αυτό φέρνει στο προσκήνιο μια ενιαία πεζοπορική διαδρομή σύνθεσης υφιστάμενων μονοπατιών (περίπου 60% άγνωστα, παλιά μονοπάτια διαβίωσης). Στο άμεσο μέλλον, δύναται να συνδέσει πεζοπορικά τον Παρνασσό, την Γκιώνα και τα Βαρδούσια με τα βουνά της Ευρυτανίας που εκτείνονται βορειότερα.

Η ικανοποίηση της ομάδας, καθώς και των αρμόδιων τοπικών φορέων που αγκάλιασαν την ιδέα και γνωμοδότησαν θετικά για την έγκριση του έργου, είναι μεγάλη και θεμελιώνει τη συνεργασία μας για καλή έκβαση του εγχειρήματος, καθώς και τη βιωσιμότητα του μονοπατιού! 

 

 

Η κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση Terra Pindus την οποία συστήθηκε πριν από δύο χρόνια, για να αποκτήσει το νόμιμο δικαίωμα εργασιών και συντήρησης σε δασικά μονοπάτια, δεν έχει κάποια εμπορική δραστηριότητα, ούτε έχει λάβει επαρκή χρηματοδότηση. Βασίζεται ακόμη σε ίδιους πόρους και μικρές δωρεές.

Συνεπώς, καθοριστικό ρόλο για την θετική αυτή εξέλιξη έπαιξε η ηθική και οικονομική ενίσχυση συμπολιτών, που ασπάστηκαν το πολύπλοκο και μακρόπνοο σχέδιο της χάραξης του Μονοπατιού της Πίνδου και προσέφεραν συμβολικά ποσά που ενίσχυσαν σημαντικά στην εκπόνηση της μελέτης.

Η ομάδα ευχαριστεί τους φίλους και τους συνεργάτες που έγιναν κομμάτι της προσπάθειας και ελπίζει σε κάτι δυναμικό και αρκετά ικανό να συμβάλλει στην ανάδειξη και προστασία της οροσειράς της Πίνδου!

 ***

*Προσεχώς: θα ανακοινωθεί η έναρξη των εργασιών κατά μήκος της διαδρομής και πιθανοί τρόποι ανοιχτής συμμετοχής των φίλων του μονοπατιού σε προγραμματισμένες δράσεις εθελοντισμού.

 Πηγή: https://www.terrapindus.gr/

Ο αρματολός Λουκάς Καλιακούδας

 

Ο Λουκάς Καλιακούδας ή Καλλιακούδας (1760-1804) ήταν κλέφτης και αρματολός επί Τουρκοκρατίας. 

 

Λίγα ξέρουμε για την ζωή και την δράση του. Η καταγωγή του ήταν από το Λιδωρίκι. Γεννήθηκε στην Αρτοτίνα Φωκίδας. Από παιδί βγήκε στο βουνό. Τον εκτίμησε ο Ανδρούτσος (πατέρας του Οδυσσέα) και τον προσέλαβε για πρωτοπαλίκαρο στο μπουλούκι του. Στο πλευρό του αρχηγού του ο Καλλιακούδας πήρε μέρος στις περιπετειώδεις εκστρατείες του στην Πελοπόννησο ως σύμμαχος του Λάμπρου Κατσώνη στις θαλάσσιες επιχειρήσεις του. Μετά τον θάνατο του Ανδρούτσου διασώθηκε με λίγους επίλεκτους διασχίζοντας την χερσόνησο από το Ταίναρο μέχρι τον Κορινθιακό και συνέχεια μαχόμενος. Κατέφυγε στα βουνά της Αιτωλίας για να συνεχίσει τον πόλεμο. Αντιτάχθηκε στον Αλή πασά, στρατεύματα του οποίου τον πολιόρκησαν στη Γαβρολίμνη . 

 

Όταν έπεσε στην μάχη της Γαβρολίμνης, ο συναγωνιστής του αρματολός Σάκας του έκοψε το κεφάλι και το περιέσωσε μαχόμενος μέχρι το βράδυ. Κυκλώθηκε όμως και αυτός και φονεύτηκε. Τα κεφάλια των δύο πήγαν στα Ιωάννινα και στήθηκαν σε παλούκι για δημόσια θέα ως τεκμήριο της εξόντωσής τους. Τον αναφέρει το δημοτικό τραγούδι.  

 

Πηγή:  Βικιπαίδεια

 

 

 

"Από τόπο….σε τόπο", το βίντεο της εκπομπής του Χ. Μυλωνά στην Αρτοτίνα

 

Η σειρά εκπομπών "Από τόπο….σε τόπο", προβάλει τα ήθη, τα έθιμα και την πολιτιστική κληρονομιά μας, ταξιδεύοντας στην ελληνική περιφέρεια. Τον περασμένο Ιούλιο το συνεργείο της εκπομπής βρέθηκε στην Αρτοτίνα και η εκπομπή προβλήθηκε από το κανάλι της Βουλής την Κυριακή που μας πέρασε (7/2/21). Ο Σύλλογος Αρτοτινών μας ενημέρωσε για τον σχετικό σύνδεσμο ευχαριστώντας παράλληλα όλους του συντελεστές και τους χωριανούς που βοήθησαν στο να πραγματοποιηθεί η εκπομπή!

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η δεύτερη φορά που ο Χρήστος Μυλωνάς με την εκπομπή του βρέθηκε στην Δωρίδα. Η πρώτη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 2 Απριλίου 2017 στο Λιδωρίκι και προβλήθηκε το Πάσχα της ίδιας χρονιάς. Επί της ευκαιρίας παραθέτουμε και τον σύνδεσμο από το παλαιότερο αυτό βίντεο.

Η Αρτοτίνα στην εκπομπή ‘Από τόπο….σε τόπο’ στην τηλεόραση της Βουλής

 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΤΟΤΙΝΩΝ
O ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ
ΑΛΚΕΤΟΥ 56 – ΒΥΡΩΝΑΣ
16232 ΑΘΗΝΑ
ΤΗΛ. 210-7655568
Email:artotina.diakos@gmail.com

Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου στις 12:00 το μεσημέρι θα προβληθεί η εκπομπή ‘Από τόπο….σε τόπο’ με παρουσιαστή τον Χρήστο Μυλωνά, με αφιέρωμα στην Αρτοτίνα Φωκίδας από την τηλεόραση της Βουλής.

Ο οπλαρχηγός Αντώνης Κοντοσόπουλος

Ο Αντώνης Κοντοσόπουλος ή Γεράντωνος γεννήθηκε στην Αρτοτίνα στα 1790-1792. Από νωρίς ακολούθησε την κλέφτικη ζωή. Η έναρξη της Επανάστασης του 1821 βρήκε τον Κοντοσόπουλο, μυημένο στη Φιλική και οπλαρχηγό του Ταλαντίου (Αταλάντης). Στη θέση αυτή τοποθετήθηκε από τον πρώτο του ξάδελφο, τον Αθανάσιο Διάκο. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση, ειδοποιημένος από το Διάκο, στις 29 Μαρτίου μπήκε στην Αταλάντη, και την απελευθέρωσε.

 

 

Έλαβε μέρος στη μάχη της Αλαμάνας, της Υπάτης, των Βασιλικών, στη μάχη της Άμπλιανης (1824). Από το 1826 πέρασε στις διαταγές του Γ. Καραϊσκάκη με τον οποίο πολέμησε στις μάχες της Δομβραίνας και στη μεγάλη μάχη της Αράχωβας. Επίσης πήρε μέρος στη μάχη του Φαλήρου και την επόμενη χρονιά (1827) κυρίευσε το φρούριο του Ακροκορίνθου. Στη συνέχεια και μέχρι το τέλος του Αγώνα και την απελευθέρωση, ο Κοντοσόπουλος δεν έπαψε να αγωνίζεται με σθένος και αυταπάρνηση.

 

Σχετικές αναρτήσεις:

Οπλαρχηγός Αντώνης Κοντοσόπουλος (Γεράντωνος) 

 

Αρτοτίνα Δωρίδος: Γη οπλαρχηγών και καπεταναίων

Γραφικό, ορεινό κεφαλοχώρι της Φωκίδας, η Αρτοτίνα, τμήμα του Δήμου Δωρίδος, είναι σκαρφαλωμένη σε ράχη των Βαρδουσίων, σε υψόμετρο 1.180μ.

 του Βαγγέλη Στεργιόπουλου

 

Απέναντι από τον οικισμό της Αρτοτίνας ορθώνεται η Πυραμίδα, επιβλητική κορυφή των Βαρδουσίων (υψόμετρο 2.350). 

 

Η εκπομπή “Από τόπο… σε τόπο” με τον Χρήστο Μυλωνά, στην Αρτοτίνα

Τον τόπο μας επισκέφθηκε, η πολιτιστική-μουσική εκπομπή «Από τόπο… σε τόπο» που επιμελείται και παρουσιάζει ο αγαπημένος μουσικολόγος-λαογράφος Χρήστος Μυλωνάς. Τα γυρίσματα, πραγματοποιήθηκαν επιτυχώς τον περασμένο Ιούλιο, σκορπίζοντας ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση τόσο στους συγχωριανούς μας, όσο κι ευρύτερα στον Δήμο μας. Το “Από τόπο… σε τόπο”, που μεταδίδεται ως γνωστόν με μεγάλη επιτυχία κάθε Κυριακή, στις 12:00 το μεσημέρι, απ’ την τηλεόραση της Βουλής, είναι πρώτο σε τηλεθέαση σε Ελλάδα και σε εξωτερικό και αποτελεί αναμφίβολα έναν “Φάρο Πολιτισμού” για την Πατρίδα μας, σε τόσο δύσκολους καιρούς.
Η εκπομπή που θα μεταδοθεί στις αρχές του νέου έτους (2021), (θα ενημερώσουμε προσεχώς για την ημερομηνία), θ’ αναδείξει τα ήθη, τα έθιμα και τις ομορφιές του τόπου μας, σε συνδυασμό με τους μεγάλους ήρωες της Επανάστασης του ’21, που γεννήθηκαν στο χωριό μας (Αθανάσιο Διάκο, Σκαλτσοδήμο κ.α.).

Ευχές από τον Σύλλογο Αρτοτινών ο Αθανάσιος Διάκος

 

Χείμαρροι, βοσκοτόπια, 18 κάτοικοι: Το «Καπετανοχώρι της Δωρίδος» είναι το ησυχαστήριο που πάντα έψαχνες

 Το μέρος που γίνεσαι ένα με τη φύση και ηρεμεί το μυαλό σου…

της ΟΛΓΑ ΠΑΡΘΕΝΕΑ-ΓΕΩΡΓΑΤΣΟΥ

Ζούμε μια εξαιρετικά περίεργη συνθήκη, μια περίοδο με έντονες «αναντιστοιχίες»: από τη μία υπάρχει το lockdown λόγω του κορονοϊού που απαγορεύει κάθε κίνηση εκτός νομού, την στιγμή που, από την άλλη, το μυαλό μας επισκέπτεται νοερά τον ένα προορισμό μετά τον άλλο με ρυθμούς ταξιδιωτικού junkie που αρνείται να περιοριστεί στους 4 τοίχους.

Κι αν για ορισμένα μέρη μας νοιάζει λιγότερο κι από τη μονογονική διχοτόμηση της αμοιβάδας, υπάρχουν και κάποια που μας κάνουν να μετράμε τις μέρες για το τέλος της καραντίνας, ούτως ώστε να βρεθούμε και πάλι κοντά τους.

Τρανό παράδειγμα της δεύτερης κατηγορίας η Αρτοτίνα της Φωκίδας…

Το χωριό (;) του Αθανάσιου Διάκου

Δεν είναι ακριβώς σαφές, καθώς υπάρχει μία άτυπη «διαμάχη», με τα δύο μέρη να διεκδικούν την… πατρότητα: η Αρτοτίνα ερίζει μαζί με το χωριό Αθανάσιο Διάκο σχετικά με το ποιο εκ των δύο είναι η γενέτειρα του Αθανασίου Διάκου.

 Ανεξαρτήτως του αν η Αρτοτίνα στη Φώκιδα αποτελεί τη γενέτειρα ενός εκ των μεγαλύτερων «πρωταγωνιστών» της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, είναι αδιαμφισβήτητα η πατρίδα των Καπετάν Κόρακα, Ανδρίτσου Σαφάκα, Λουκά Καλιακούδα, Γεράντωνου, Ρούκη, Σκαλτσά και τόσων άλλων οπλαρχηγών της Επανάστασης- όλοι τους γνωστοί οπλαρχηγοί την περίοδο του Αγώνα για την Απελευθέρωση.

 

Γι’ αυτό το λόγο, εξαιτίας, δηλαδή, των ανδρών που «γέννησε», αιτιολογείται πλήρως και ο χαρακτηρισμός της ως το «Καπετανοχώρι της Δωρίδος», Άλλωστε, η Αρτοτίνα αποτέλεσε ένα από τα κύρια ορμητήρια της Ρούμελης κατά των Τούρκων.