Ομιλία για τα 70 χρόνια του Συλλόγου Αρτοτινών Αθήνας

της Βούλα Κανούρη-Γκίκα

 

 Εβδομήντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που κάποιοι συγχωριανοί μας, ξενιτεμένοι στην Αθήνα, σκέφτηκαν να συγκροτήσουν μία ομάδα, που υπήρξε ο πυρήνας του συλλογικού οργάνου, που αργότερα ονομάστηκε «Σύλλογος Αρτοτινών Αθηνών» και του οποίου την επέτειο εβδομηντάχρονης ζωής, γιορτάζουμε σήμερα. Ήταν το 1947· μια εποχή που ο τόπος μας, η πατρίδα μας μόλις είχε αρχίσει να διαφαίνεται ότι έβγαινε από την οδυνηρή περιπέτεια του μεγάλου πολέμου του 1940, της ξενικής κατοχής και της χειρότερης ακόμα και πιο καταστροφικής δοκιμασίας του εμφυλίου πολέμου. Για τα ορεινά χωριά της Δωρίδας, όπως η Αρτοτίνα, η εσωτερική μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα της χώρας, υπήρξε τότε σχεδόν ολοκληρωτική και εν πολλοίς αναγκαστική, λόγω των γεγονότων του εμφυλίου. Με πολύ πόνο και με δάκρυα εγκατέλειπαν τα σπίτια τους, το «βιός» τους και την αγαπημένη Αρτοτίνα τους και είχαν βρεθεί σε ξένους τόπους, ένας από τους οποίους ήταν και η Αθήνα. Εκεί η νοσταλγία τους, για τη γενέτειρά τους, για τους συγγενείς και τους συγχωριανούς τους, τους έκαμε να αναζητήσουν, ως παρηγοριά και ελπίδα, ο ένας τον άλλον.

Κάπως έτσι πρέπει να ξεκίνησε η ίδρυση του Συλλόγου Αρτοτινών, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα παλαιότερα ανάλογα σωματεία των Αθηνών. Τότε η Αθήνα ήταν τόπος ξενιτιάς, που δεν διέφερε πολύ, από την ξενιτιά σε ξένες χώρες όπως π.χ. η Αμερική, που είχαν μεταναστεύσει και ξενιτεύονταν πολλοί συμπολίτες μας, λόγω φτώχειας. Η ξενιτιά λοιπόν, ήταν ένα πολύ πικρό ποτήρι, ακόμα και στην Αθήνα πριν από εβδομήντα χρόνια. Θυμηθείτε τα παραπονεμένα και νοσταλγικά τραγούδια και ποιήματα, που τα είχε εμπνεύσει ο ξενιτεμός, τα οποία σήμερα έχουν προ πολλού εκλείψει. Τότε, ξενιτιά σήμαινε πλήρη αποκοπή των ξενιτεμένων από τους δικούς τους, από το χωριό τους, αφού λόγω διαλύσεως της χώρας, ούτε τηλέφωνα υπήρχαν, ούτε ταχυδρομεία λειτουργούσαν, ούτε δρόμοι και συγκοινωνιακά μέσα. Αυτή η βέβαια απογοητευτική απομόνωση ανάγκασε τους ξενιτεμένους σε συμπατριωτικές συναντήσεις που, όσο περνούσε ο καιρός, πύκνωναν και τους γέμιζαν χαρά, ευχαρίστηση και παρηγοριά. Μάθαιναν, ίσως, κάποια νέα από το χωριό, μοιράζονταν συγκινήσεις και αντάλλασσαν αναμνήσεις. Ασφαλώς θα έκαναν σκέψεις και για την Αρτοτίνα και τη ζωή των συγχωριανών τους, ιδίως μετά την αποκατάσταση της ομαλότητας και την επάνοδο της νομιμότητας στην πατρίδα μας.

Μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο, ότι οπωσδήποτε τότε συστηματοποιήθηκε και οριστικοποιήθηκε η πρωτοβουλία για την οργανωμένη συγκρότηση της πρώτης συλλογικής ομάδας Αρτοτινών, που εξελίχτηκε «συν τω χρόνω» στο σημερινό Σύλλογό μας. Δεν γνωρίζω πότε ακριβώς, αλλά από το αρχείο του Συλλόγου θα προκύπτει ασφαλώς η ημερομηνία ιδρύσεως του Σωματείου μας, με το Καταστατικό λειτουργίας του και τους σκοπούς ιδρύσεώς του, εγκεκριμένο από το Πρωτοδικείο Αθηνών, όπως προβλέπει η νόμιμη διαδικασία. Το γεγονός αυτό είναι ιστορικό για το χωριό μας, γιατί οι σκοποί και η αποστολή του Συλλόγου μας, που επιγραμματικά αναφέρονται στο Καταστατικό του, ήταν πολύ σημαντικοί και παραμένουν σπουδαίοι, διαχρονικά μέχρι σήμερα, όχι μόνο για τους συγχωριανούς μας, που βρέθηκαν τότε στην Αθήνα αλλά και για όσους ζουν και σήμερα εκεί. Επί πλέον, οι σκοποί αυτοί αφορούν και το χωριό μας και τους κατοίκους του, ιδίως και τους λιγοστούς που έχουν απομείνει σήμερα, ως μόνιμοι κάτοικοί του.

Ο σημαντικότερος σκοπός του Καταστατικού του Συλλόγου προβλέπει την ανάπτυξη και την ισχυρότερη δυνατή σύσφιξη των σχέσεων των μελών του Σωματείου, όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και ανάμεσα σ’ αυτά τα μέλη και τους συγχωριανούς τους, που ζουν στην Αρτοτίνα, και αυτό επιτυγχάνεται με τη διαρκή επικοινωνία, με την οργάνωση συναντήσεων, εκδηλώσεων και άλλων πρόσφορων τρόπων επαφής, όχι μόνο για μια απλή, από κοντά επικοινωνία και ψυχαγωγική ευωχία, αλλά και για την ανταλλαγή σκέψεων και πρωτοβουλιών, που έχουν σχέση με την αναβάθμιση των συνθηκών ζωής των συγχωριανών μας, κατοίκων της Αρτοτίνας. Καλές βέβαια και αναγκαίες είναι και οι πανηγυρικές συνάξεις, οι συνεστιάσεις και οι εκδρομές στο χωριό, γιατί μ’ αυτές αναβιώνουμε, θυμόμαστε και συντηρούμε τα ωραία και όμορφα ήθη και έθιμα της παράδοσής μας, που έχουμε υποχρέωση να την κρατούμε ζωντανή. Δεν αρκούν μόνο αυτές. Χρειάζεται να προσπαθούμε συνεχώς, ως Σύλλογος, να συμβάλλουμε ο καθένας με τον τρόπο του και να πετυχαίνουμε, στο βαθμό που μπορούμε συλλογικά και ατομικά, να καλυτερεύσουμε τη ζωή των κατοίκων του χωριού μας, ώστε να εξυπηρετούνται οι πολλές ανάγκες τους, να διευκολύνονται και να ανακουφίζονται. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος, για την ευόδωση της προσπάθειας αυτής δεν είναι το να ενεργεί ο Σύλλογος μεμονωμένα. Επιτυχία θα υπάρχει μόνο όταν υπάρχει αρμονική συνεργασία με τους τοπικούς μας φορείς και τους τοπικούς άρχοντές μας. Με αυτούς πρέπει να συζητάμε, ως Σύλλογος τα θέματα του χωριού, να διατυπώνουμε τις σκέψεις και τις ιδέες μας και το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου μας να είναι πάντοτε αρωγός στις προσπάθειες, στην αποστολή και στο έργο των τοπικών φορέων. Όπου υπάρχει συνεργασία, υπάρχει επιτυχία και πρόοδος. Εκεί που επικρατούν οι έριδες, οι εγωισμοί και η διχόνοια αντί για προκοπή γίνεται ζημιά. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, δεν είναι μια δική μου σοφή θεωρία. Είναι μια κοινή διαπίστωση.

Αγαπητοί μου.

Πιστεύω ότι, διαχρονικά και σε γενικές γραμμές οι συγχωριανοί μας, που διετέλεσαν κατά καιρούς Πρόεδροι του Συλλόγου μας, μαζί με τα Διοικητικά Συμβούλια και τα μέλη του Σωματείου μας, πορεύτηκαν με αυτή την αντίληψη. Προσπάθησαν να προσθέσουν, μαζί με τους εκάστοτε τοπικούς μας φορείς και τους άρχοντες, κάποιοι μικρό και άλλοι μεγαλύτερο λιθαράκι, για τη βελτίωση και την καλυτέρευση της ζωής των εδώ συγχωριανών μας. Τα κενά και τα «μείον» σ’ αυτή την προσπάθεια, ασφαλώς δεν θα έλειψαν κάποιες φορές. Άλλωστε έτσι συμβαίνει με όλα τα συλλογικά όργανα, σε τοπικό και σε ευρύτερο επίπεδο.Ας μην ασχολούμαστε με το παρελθόν. Ας βλέπουμε μόνο μπροστά μας, που βρίσκεται το παρόν και το μέλλον. Το παρελθόν μας χρειάζεται μόνο, ως δάσκαλος, για ένα καλύτερο σήμερα και αύριο.

Και κάτι τελευταίο:

Να μην θεωρούμε ότι εκπληρώνουμε το χρέος μας απλώς και μόνο με την εξόφληση της ετήσιας συνδρομής μας, στο Σύλλογο, με την κάθε δύο χρόνια προσέλευσή μας, για την εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου και με τη συμμετοχή μας, στην καθιερωμένη αποκριάτικη συνεστίαση των μελών του Σωματείου. Εδώ στο χωριό πρέπει να τρέχει δημιουργικά η σκέψη μας, με αγάπη και με θέληση, για κάτι χειροπιαστό και ωφέλιμο, σε αγαστή συνεργασία με τους εδώ υπεύθυνους άρχοντές μας.

Και κάτι τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο.

Οι νέοι μας που μένουν στην Αθήνα, όχι μόνο να μην παραμένουν απρόθυμοι και μακριά από το Σύλλογο, αλλά με όλη τους την ψυχή, να ενδιαφέρονται για το Σωματείο μας και για το χωριό μας, έχοντας πάντοτε κατά νου ότι κάποια στιγμή θα χρειαστεί, κάποιοι απ’ αυτούς να πάρουν στα χέρια τους τη σκυτάλη της συνέχειας. Έχουν χρέος να το πράξουν. Θα είναι ασέβεια και περιφρόνηση στους ιδρυτές του και στους έως σήμερα διακονίσαντες αυτόν το Σύλλογο και θα είναι και αδιαφορία και κρίμα για την Αρτοτίνα.

Πηγή: Εφημερίδα Αρτοτίνα ΑΦ 131, Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2017