Βόρειο τόξο Φωκίδας - Ορεινοί Όγκοι

της Αφροδίτης Παπαθανάση

Αύγουστος 2019

Συνηθίζουμε να «αναπαράγουμε» αιτήματα ανάπτυξης σε βάθος δεκαετιών.

Είναι όμως αυτό σωστό; 
Από τη μια ουσιαστικής σημασίας αναπτυξιακά ζητήματα στη Φωκίδα, έμειναν στο συρτάρι, όπως ο διαγώνιος άξονας Μπράλλος – Αντίρριο, καμιά παρέμβαση δεν έγινε τα τελευταία χρόνια για τον άξονα Μαλανδρίνο – Λιδωρίκι, όπως καμιά  ενώ παρέμβαση δεν έγινε για τα θέματα της αδειοδότησης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων γύρω από την λίμνη του Μόρνου.
Τα παραπάνω ζητήματα σηματοδοτούν αναπτυξιακά την ενδοπεριφερειακή ανισότητα της Φωκίδας, την υστέρηση της ως τουριστικό προορισμό και την εμπλοκή στις δυνατότητες του κτηνοτροφικού και μεταποιητικού τομέα γαλακτοκομικών προϊόντων, στην περιοχή.
Αυτά νομίζω είναι καθαρά σε όλους.
Όπως καθαρό είναι το αν και ποιοι ασχολήθηκαν με αυτά, με δημόσιο λόγο και ενέργειες.
Καθώς τα χρόνια περνούν στα προβλήματα αυτά έρχονται να προστεθούν ζητήματα και εμείς οφείλουμε να δούμε τις νέες ανταγωνιστικές εποχές και με τον ορίζοντα των νέων προκλήσεων.
Στις νέες προκλήσεις έρχονται κεφαλαιώδη ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας και διαχείρισης υδατικών αποθεμάτων, με απλά λόγια για τη Φωκίδα, πως προστατεύουμε δάση, οικοσυστήματα, βοσκοτόπια.
Θα μιλήσουμε για εθνικά πάρκα στα Βαρδούσια και στο Δήμο Καλλιέων, περιοχές υψηλής πολιτισμικής και περιβαλλοντικής αξίας;
Θα δούμε ζητήματα ενίσχυσης κινήτρων διαμονής στις περοχές αυτές με συγκεκριμένα προγράμματα που μειώνουν το κόστος διαμονής, όπως ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας, ή που ενισχύουν την πολιτιστική υπεραξία της περιοχής μέσω επενδύσεων στην ψηφιακή τεχνολογία.
Η ανάπτυξη είναι κάτι εύθραυστο και δυναμικό ταυτόχρονα. Θέλουμε ρίζες ισχυρές, όχι κινήσεις μηχανικής επανάληψης.
Με αφορμή συναντήσεις, συνέδρια και εκδηλώσεις, #καταθέτουμε_θέση για την Ορεινή Φωκίδα.

ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ – ΔΕ ΚΑΛΛΙΕΩΝ – ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

1. Με το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ 299/14.12.2018) η Ευρυτανία χαρακτηρίζεται ως Περιφερειακό Πάρκο Ορεινής Αμιγούς Φύσης και Ορεινής Μεσογειακής Παραδοσιακής Κληρονομιάς.
1.1. Θέλουμε να συζητήσουμε κάτι ανάλογο για συγκεκριμένες περιοχές στη Φωκίδα, όπως για παράδειγμα τις Δημοτικές Ενότητες Βαρδουσίων και Καλλιέων;

2. Μπορούμε, με ανοιχτό μυαλό, να ακούσουμε το τι θέλουν οι τοπικές κοινωνίες σε αυτές τις περιοχές – που πρέπει πρώτες να ερωτηθούν – για την ολιστική προστασία τους, με την αντίληψη ότι τα χωριά τους μπορούν και πρέπει να γίνουν μικρές κυψέλες παραγωγικών δραστηριοτήτων;
2.1. Περιοχές, εθνικά πάρκα, όπως για παράδειγμα Βαρδούσια και ΔΕ Καλλιεων.
2.2. Με παραδοσιακούς τους οικισμούς, με κανόνες αρχιτεκτονικής πολιτιστικής προστασίας, που αυτόματα όμως συνεπάγεται περιορισμούς στη δόμηση.
2.3. Περιοχές όπου για τις υδάτινες πηγές και πόρους, στα πλαίσια και της κλιματικής αλλαγής, θα προσέξουμε πολύ τα επόμενα χρόνια.
2.4. Περιοχές όπου τα σχέδια βελτίωσης για τα βοσκοτόπια γίνονται υψηλή προτεραιότητα, ανάγκη που μαζί με την ορθολογική, διαφανή και δίκαιη διάθεση τους είναι καθολική για τον νομό.

ΜΕΤΡΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΣΕ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

3. Οι παραπάνω περιορισμοί, αν καταλήγαμε ότι αξίζουν αυτές οι περιοχές πλαίσιο προστασίας, θα έπρεπε να αντισταθμιστούν με μικρά και απόλυτα εξειδικευμένα μέτρα ενίσχυσης τους.
Μεταξύ αυτών θα μπορούσαν να είναι:
3.1. Παρεμβάσεις και τεχνολογικές εφαρμογές που να βοηθούν την εξοικονόμηση ενέργειας σε παραδοσιακούς οικισμούς και που να επιτρέπονται βάσει των αρχιτεκτονικών κανόνων.
3.2. Με κριτήριο την προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και την άρσης ανισοτήτων και μειονεκτικότητας, κύρια για τα ορεινά, να αναζητήσουμε ρήτρα στα προγράμματα εξοικονόμησης που να ενισχύει πολλαπλάσια το ποσοστό επιχορήγησης για έργο και τεχνολογίες εξοικονόμησης στις περιοχές αυτές.
3.3. Μικρό, σαφές, απόλυτα στοχετευόμενο πρόγραμμα.
3.4.Πρόγραμμα με δεκαετή ορίζοντα για οικιστικές παρεμβάσεις, που θα αναπαλαιώσουν με σεβασμό κτίρια, γεφύρια, σχολεία, μνημεία. Γίνονται προσπάθειες ανάλογες και από το Leader και από το Υπ. Πολιτισμού με την Περιφέρεια, αλλά, ίσως να ξέραμε καλύτερα που βαδίζουμε αν ο σχεδιασμός μας ήταν συνολικός.
3.5.Η υπογειοποίηση των καλωδίων του ΑΔΜΗΕ εντός των οικισμών που έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί, αλλά και των χωριών που το ύφος τους το επιβάλλει, έπρεπε να έχει γίνει χθες.
3.6. Το πολιτιστικό αποτύπωμα να συναντηθεί με τις νέες τεχνολογίες για να ζωντανέψουν μύθοι, τόποι, ιστορίες.
Ας συνεργασθούμε με το Υπουργείο Πολιτισμού, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνικού – που έχει εφαρμόσει την τεχνολογία αυτή- και τις αρμόδιες Διαχειριστικές Αρχές που ασχολούνται με τις νέες τεχνολογίες και η ψηφιακή απεικόνιση ολογραμμάτων, π.χ. για τον Ναό του Ηρακλέους στην Πυρά μπορεί να γίνει αλήθεια.
3.7. Η ανάπτυξη δικτύων μονοπατιών και στη Δωρίδα και την Παρνασσιδα, είναι σημείο που από όλους έχει εμπεδωθεί ως αναγκαίο βήμα ήπιας ανάπτυξης.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕ ΚΑΛΛΙΕΩΝ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

4.Ο χαρακτηρισμός της περιοχής της Δημοτικής Ενότητας Καλλιέων θα δημιουργούσε ασπίδα, όχι καθολική, αλλά ισχυρή, για την εξορυκτική δραστηριότητα και την παρουσία ανεμογεννητριών σε δασικές εκτάσεις και αλπικά τοπία υψηλής περιβαλλοντικής αξίας.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

5.Μέτρα και παρεμβάσεις πολιτικής προστασίας, όπως δεξαμενές πυροπροστασίας.
6.Και για τα χρόνια που έρχονται και θα είναι διαφορετικά, πολιτικές και μέτρα, για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στις πηγές, τα υδατικά μας αποθέματα, τα βοσκοτόπια.

ΤΟ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ και Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

7. Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού πρέπει να προετοιμαστεί για την κλιματική αλλαγή.
Η επένδυση για τεχνητό χιόνι προϋποθέτει διαθεσιμότητα νερού και φθηνή ενέργεια, το δεύτερο σημείο είναι περισσότερο εύκολα αντιμετωπίσιμο με το σχεδιασμό για ΑΠΕ που ήδη προβλέπεται.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ – ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

8. Η βόρεια πύλη εισόδου στο νομό από Λαμία πρέπει ταυτόχρονα να γίνει - το γρηγορότερο δυνατόν- και πύλη εισόδου για το φυσικό αέριο, που θα βοηθήσει στη μείωση κόστους ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

ΒΟΙΩΤΙΚΟΣ ΚΗΦΙΣΟΣ – ΚΛΕΙΣΤΟ  ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ – ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ

9. Ο Βοιωτικός Κηφισός πρέπει να αντιμετωπιστεί ως κλειστό οικοσύστημα με παρεμβάσεις και σε Φωκίδα και στους άλλους νομούς, σε θέματα αποχετεύσεως και συνολικής περιβαλλοντικής και πολιτιστικής προστασίας.
9.1. Η αντίληψη αυτή, του συνδυασμού περιβαλλοντικού και πολιτιστικού συστήματος θα μας βοηθήσει στο να εκπονήσουμε και διεκδικήσουμε πόρους για τα θέματα των βιολογικών στις ΔΕ Γραβιάς και Παρνασσού, αλλά και
9.2. Να διεκδικήσουμε πόρους για την αρχαιολογική - ιστορική και πολιτιστική ανάδειξη και προστασία του πλούτου της περιοχής.

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ – ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ – ΧΑΝΙ – ΠΥΡΡΑ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

9.3. Οι νέες τεχνολογίες και εδώ θα μας φανούν χρήσιμες, ας σκεφτούμε για παράδειγμα τη δυνατότητα για την ψηφιακή αναπαράσταση της μάχης στο Χάνι ή και το Ναό του Ηρακλέους στην Πυρρά.

ΝΑ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

10. Οι συμπολίτες μας στις περιοχές αυτές γνωρίζουν πολύ καλύτερα από εμάς, τις ιδέες και τις μελέτες μας, τις ανάγκες πρόσβασης, τα προβλήματα των κτηνοτρόφων, τις ευκαιρίες για ήπια τουριστική ανάπτυξη και εναλλακτικό τουρισμό, πεζοπορία, ορειβασία, συλλογή μανιταριών και άλλα όμορφα πράγματα.
Δεν είμαστε περισσότερο ευαίσθητοι από αυτούς.
11. Την παράκληση για συζήτηση θέτουμε, καθώς στα χρόνια που περνούν και χάνονται κατανοούμε όλο και καλύτερα ότι όποια περιοχή στην Ελλάδα πραγματικά προστατεύτηκε, με κανόνες αλλά και με κίνητρα, δημιούργησε υπεραξίες.
12. Όπως υπεραξίες δημιουργούν δρώμενα και εκδηλώσεις που σέβονται την πολιτιστική κληρονομιά, τους ήχους, τα τραγούδια, τους χορούς.
13. Αποτελεί ευθύνη μας να θέσουμε πεδία συζήτησης.
Βέβαια, πρόταση θα βρεθεί, καλύτερη και ουσιαστικότερη, αν ακούσουμε αυτούς που βιώνουν τον τόπο τους.

Στο 2^ο ΜΕΡΟΣ θα γράψουμε, μια φορά ακόμη, αναλυτικά όσο μπορούμε για τα ζητήματα γύρω από την Λίμνη Μόρνου, την Α5,  την Κτηνοτροφία, τις αδειοδοτήσεις των εκεί εγκαταστάσεων.

Σχετικές αναρτήσεις:

Βόρειο τόξο - κτηνοτροφία στη περιοχή γύρω από τον ταμιευτήρα Μόρνου